Het buurtschap Scheemderzwaag ligt in de gemeente Oldambt ingeklemd tussen de A7 en het Winschoterdiep. In het buurtschap komen het Meedenerdiep en het Opdiep samen en gaan dan over in het Termunterzijldiep.
Kerkhof opgegraven Tussen 1988 en 1989 is voor de aanleg van de snelweg A7 het oude kerkhof van Scheemda door het BAI opgegraven. De start van de opgraving vindt plaats op 26 oktober 1988 en al na anderhalve maand bereikt men een indrukwekkend resultaat: het oude kerkhof wordt teruggevonden. Bedoeld wordt hier, het kerkhof dat ooit rond de voormalige kerk heeft gelegen.
Door de uitbreiding van de Dollard is het dorp Scheemda na de Cosmas- en Damianusvloed (1509) ongeveer anderhalve kilometer naar het zuiden verplaatst, op dezelfde opstrekkende heerd. Op het oude kerkhof waarvan de locatie al lang bekend was, worden bij de opgravingen resten van twee kerken en een toren aangetroffen. Van de kerkhofmuur is een deel van de bakstenen fundering bewaard gebleven. Een ingang heeft zich aan de zuidzijde bevonden en binnen het kerkhof heeft, los van de kerk, een kerktoren gestaan. Ten oosten daarvan vindt men ongeveer vijftien graven. De skeletten liggen in houten kisten, stenen grafkeldertjes of zoals in de meeste gevallen, gewoon onbeschermd in een grafkuil. De eerste kerk dateert waarschijnlijk van het begin van de 13e eeuw en is ruim 50 jaar in gebruik geweest. De plek van de oude Scheemder kerk en het bijbehorende kerkhof staat bekend als het 'Ol Kerkhof'.
Hoewel Scheemda en Eexta nu vlak bij elkaar liggen, hebben de bewoners altijd geprobeerd ze toch als zelfstandige plaatsen te handhaven en wordt Scheemderzwaag gezien als een 'streek'. In 1515 wordt de eenvoudige hervormde Kerk van Scheemda gebouwd, aangevuld met een losstaande toren in 1570. De kerk staat slechts 700 meter van de plek waar tot 1870 de grote 13e eeuwse Kerk van Eexta heeft gestaan.
Tussen 1635 en 1640 wordt -zij het met veel tegenwerking- het Trekdiep (Winschoterdiep) gegraven tussen beide dorpen Scheemda en Eexta door. Over het diep wordt een stenen boogbrug gebouwd die beide plaatsen verbindt. Langs het Trekdiep wordt, zoals de naam al aangeeft, een trekweg aangelegd, waarlangs niet alleen trekschuiten worden voortgetrokken, maar waarover zich ook veel personenverkeer voortbeweegt tussen Groningen en Winschoten. Dit doet in Scheemda en Eexta langs het diep in de eeuwen erop ook handel en bedrijvigheid ontstaan gericht op de binnenvaart en het reizigersverkeer over de weg.
Eeuwenoude nederzetting ontdekt In maart 2009 vinden archeologen de resten van een jagerskamp dat duizenden jaren geleden is gebouwd. De opgravingen zijn verricht door adviesburo RAAP. De heer E. Verhulst van dat buro verklaart dat de overblijfselen wel zo'n 9000 jaar oud moeten zijn. De archeologen zijn de Nederlandse Gasunie ingeschakeld omdat ter plekke een gasleiding zal worden aangelegd. Er zijn over een lengte van ongeveer 100 meter talloze voorwerpen gevonden zoals werktuigen en vuurstenen. Hoewel de vondsten worden omschreven als niet uniek zijn ze volgens verhulst wel bijzonder (1). Wat gevonden is, is mogelijk een nederzetting of jagerskamp uit de middensteentijd op een zogeheten dekzandkop (3). De voorwerpen hebben milennia lang op ongeveer een meter diepte gelegen (2). Andere archeologen die ter plekke aan het werk zijn geweest zijn Björn Smit en zijn teamgenoten Paul Ilson, Rolf Kloppenburg, Renske den Boer en Douwe van den Berg (3).
|
||||||||
Woordverklaringen:
Bronnen: 2. Nu.nl. Algemeen, 5 maart 2009. 3. Archeobericht. Archeologische Nieuwsberichten. Weblog met nieuwsberichten uit de Nederlandse archeologie.
|
||||||||
Hoogeveen, 17 aug. 2010 Verhaal: © Harm Hillinga |
||||||||
  |
