Kleine Huisjes

Kleine Huisjes, in het Gronings: Lutje Hoeskes, ligt in de gemeente Het Hogeland en daarvóór in de gemeente De Marne zoals op bovenstaande foto is te zien. Kleine Huisjes telt in 2016 volgens het CBS, 40 huishoudens met 80 inwoners, inclusief het buitengebied zijn dat er circa 100. Het dorpje, ongeveer anderhalve kilometer ten noordoosten van Kloosterburen, is in de 19e eeuw ontstaan. De huisjes worden bewoond door landarbeiders die voornamelijk hebben gewerkt in de eerder ontstane (kwelder)polders, de Bokumerpolder, de Ikemapolder en de Negenboerenpolder, alle ten noorden van het dorp. De bij de polders horende boerderijen zijn: Oud Bokum, Nieuw Bokum, Ikema en Feddemaheerd. Kleine Huisjes ligt samen met het dorp Broek op een kwelderwal die rond de 11e en de 12e eeuw al wordt bewoond. Circa 1250 komt er een dijk te liggen.


Eind 2018 is Kleine Huisjes landelijk in het nieuws. Dat komt door de Kersttoespraak van Koning Willem Alexander: 'In oktober was ik te gast in het Hogeland van Groningen waar vijf dorpen hun krachten hebben gebundeld, van Kloosterburen tot Kleine Huisjes', vertelt de koning op Eerste Kerstdag. 'De bewoners hebben hun dorp weer een hart gegeven en ontfermen zich bovendien over oudere en kwetsbare dorpsbewoners', vervolgt koning Willem-Alexander
[18].

 

Bij Kleine Huisjes ligt ook de Feddemaheerd. Doorgaans wordt in documentatie aangegeven dat de Feddemaheerd bij Kloosterburen ligt, anderhalve kilometer verder dus.

 

 

 

Groningse katholicisme

Het bisdom Groningen heeft weliswaar opgehouden te bestaan, maar het Groninger, Friese en Drentse katholicisme natuurlijk niet, al is het in laatstgenoemde provincie wel heel dunnetjes geworden. Niet alleen op plaatsen waar de leden van de landadel, de bewoners van de borgen en stinsen, katholiek zijn gebleven, wordt in het geheim de mis opgedragen, maar ook katholiek gebleven landbouwers spelen hierbij een grote rol. Zo ontstaat rond 1730 de statie Den Hoorn in de omgeving van de Lulemaborg te Warfhuizen. Een schuilkerk wordt gebouwd op een aangekocht stuk land ten zuiden van het reeds lang bestaande lintdorp. Ook de staties Bedum en Uithuizen lijken hun oorsprong deels te danken te hebben aan adellijke ondersteuning, al spelen katholieke boeren op onder meer de Poel (Bedum), Kruisstee (Usquert) en Langenhuis (Uithuizen) ook een grote rol.

 

Rondtrekkende priesters, zogenaamde ‘omes’ dragen in de schuren van boerderijen als Feddemaheerd (Kleine Huisjes/Kloosterburen) de mis op, de eerste jaren soms met gevaar voor eigen leven, later veelal ‘gedoogd’, al dreigen doorlopend boetes en uitzettingen van priesters. Groningen, Friesland en Drenthe zijn met andere woorden een deel geworden van de Hollandse Zending, het missiegebied boven de grote rivieren.

 

De Feddemaheerd in 1910, met daarvoor de toenmalige bewoners en het personeel. Personen v.l.n.r. W.R. Feddema, E.M.C. Feddema-Scholtens, G. van der Laan, L. Feeddema, de hond, C. Stiekema, 3 onbekenden, geheel rechts P. Feddema. Bron: Wikimedia Commons. Licentie: Publieke Domein.

De Feddemaheerd in 1910, met daarvoor de toenmalige bewoners en het personeel. Personen v.l.n.r. W.R. Feddema, E.M.C. Feddema-Scholtens, G. van der Laan, L. Feddema, de hond, C. Stiekema, 3 onbekenden, geheel rechts P. Feddema. Bron: RHCGA, Groninger Archieven, Beeldbank Groningen.

 

 

De Katholieke geslachten Luirts en Boelens op de Feddemaheerd

Al in 1510 wordt de Feddemaheerd genoemd die dan bewoond wordt door Doe tho Feddemahuys (circa 1510-circa 1575). Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Luirt Doe tho Feddemahuys, geboren circa 1535 en gehuwd circa 1557 met Grethe, geboren circa 1535. Ze krijgen in ieder geval één dochter die de naam Hijke Luirts krijgt, die leeft van circa 1557 tot circa 1615. Hijke wordt geboren op de Feddemaheerd en overlijdt op 28 juni 1615 aldaar.

Hijke huwt circa 1575 Jullie Boelens (circa 1550 – 1606). Het gezin krijgt vier kinderen; de zonen Boele Jullens (circa 1576-1658), Eisse Jullens (circa 1578-1636), een dochter Grietje Jullens Boelens (circa 1580-circa 1637) en een zoon Luurt Julles Boelens (circa 1583-1663). Ze worden allemaal geboren op de Feddemaheert te Kloosterburen, waar hij ook overlijdt.

 

De begrafenis van Luurt Julles Boelens vindt plaats op 23 maart 1663 te Kloosterburen. Hij is gehuwd circa 1603 met Adriaantje Arens, geboren rond 1582. Dit gezin krijgt negen kinderen; de zonen Julle Luirts Boelens (circa 1605-1674), Areaen Luirts, (circa 1607-1650), Jan Luirts Boelens (circa 1609-1664), Boele Luirts Boelens (1610-1681), Enno Luirts (1614-1689), de twee dochters Lijsbetjen Luirts (circa 1620-?) en de zonen Ludolphus Luurts Boelens (circa 1620-1690) en Willem Luirts Boelens (circa 1623-1694).

 

De laatste huwt Fokeltje Pieters (circa 1625-1673) in 1655. In een tweede huwelijk trouwt Willem Grietje Tonis (circa 1643-1687) in circa 1673 en in een derde huwelijk Frouwke Frericks (circa 1666-1732) in circa 1687. Uit het eerste huwelijk worden drie dochters geboren, uit het tweede huwelijk één dochter en uit het derde huwelijk twee zoons [19].

 

Bron: Wikimedia Commons. Licentie: Publieke Domein

Bron: Bron: RHCGA, Groninger Archieven, Beeldbank Groningen.

 

Boek over het geslacht Boelens

In het najaar van 2006 is een genealogie onder de titel 'BOELENS, een RK-Groninger familie met een grote Bossche tak' verschenen, samengesteld door drs. J.M.B. Boelens te Vught en O.J. Nienhuis te Assen. In het boek, dat uit twee delen bestaat, worden twee verwante geslachten behandeld:

 

Deel 1 bevat de genealogie van het nageslacht van Boele Jans, landbouwer te Oldenzijl vanaf 1550.

Deel 2 bevat die van de nakomelingen Boelens van Cornelis Redmers en Aaltje Willems te Westerwijtwerd vanaf 1677. Alle takken zijn tot in de huidige tijd gevolgd. De familie is van oorsprong een landbouwersfamilie uit Noord-Groningen. Familieleden hadden boerderijen in tientallen dorpen. Van elke boerderij zijn in het boek gegevens opgenomen van aankoop, verkoop, testamenten, boedelinventarissen en boedelscheidingen. Van alle personen worden alle persoonsgegevens vermeld. Alle akten worden in het boek samengevat en voorzien van een voetnoot onder aan de bladzijde.

 

Bron: Wikimedia Commons. Licentie: Publieke Domein

Bron: Rijksdienst voor Cuiltureel Erfgoed. Rijksmonument nr. 23672. Foto: Ton van der Wal, januari 1969.. Licentie: Creative Commons.

 

Fragment uit 'BOELENS, een RK-Groninger familie met een grote Bossche tak'

Willem Luirts, landbouwer te Kloosterburen op Feddemaheerd, geboren aldaar rond 1620/1625, overleden aldaar rond 1693, zoon van Luirt Julles Boelens en Adriaantjen Aries. Willem trouwt vóór 1655 [1] met Fokeltje Pieters, geboren te Zeerijp rond 1625, overleden te Kloosterburen rond 1671, dochter van Pieter Rewincx en Aeltien Julles.
Willem trouwt in 1673 [2] met Grietje Tonnis (weduwe van Cornelis Hindrix), geboren te Kloosterburen rond 1643, overleden aldaar rond 1686, dochter van Tonnijs Reijnties en Brechte Peters.


Willem trouwt rond 1687 [3] met Froucke Freerks, geboren (geboorteplaats onbekend) rond 1666, overleden te Kloosterburen op 29 februari 1732, dochter van Freerk N.N. (Willems?) en Anje (Baltus?) (Froucke hertrouwt met Renje Scheltes Halsema).

 

Willem is waarschijnlijk een van de jongere zonen van Luirt Julles, gezien het feit dat hij nog zo lang leeft. Zijn oudere broers zijn al het huis uit; opvolgers zijn er op Feddemaheerd voorlopig niet nodig, omdat vader Luirt Julles ook nog zo lang actief is gebleven. Hij is al vóór zijn overname van Feddemaheerd (1655) getrouwd, want in dat jaar komt hij al samen met zijn vrouw voor.

Schoonvader Pieter Rewincx is eerst landbouwer te Zeerijp. Hij is dan protestant en in Zeerijp is hij zelfs kerkvoogd van de gereformeerde kerk. Later is hij (weer) overgegaan naar het katholicisme en landbouwer geworden op de boerderij Sybingeheem in Westerwijtwerd [1].

 

Dat Willem rond 1655 de opvolger wordt van zijn vader op Feddemaheerd, blijkt o.a. uit de registers van de zijlrechters, die over het beheer en het onderhoud van de dijken gaan. De landerijen van Feddemaheerd grenzen deels aan de dijk van de Waddenzee en betreffende dat deel wordt opgemerkt: ‘Luirt Julles tot [=te] Feddemahuis (oude meier), Willem Luirts (nieuwe meier): 82½ juk.’ en: 'De dijckrulle vant Corpus 0lden Clooster. Alsoo de is gearresteert [=vastgesteld] na gedane metinge van de kaspelluiden in mijn presentie op den 8 Junij’.

 

De schouw in de Feddemaheerd. Foto: M.A. Douma, 1972. Bron: Groninger Archieven. Identificatienr. NL-GnGRA_818_7864.

De schouw in de Feddemaheerd. Foto: M.A. Douma, 1972. Bron: RHC GA, Groninger Archieven, Beeldbank Groningen,. Identificatienr. NL-GnGRA_818_7864.


1654:

De schouwinge begint vant schut aft staende bij Feddemahuis. Luirt Jullens toe Feddemahuis heeft 4 roeden vant schutt af'. Bijgeschreven: 'Nu de soon Willem Luirts over geteickent op den 10 0ctober 1656'.
Het meten van de grond die ieder aan de dijk heeft liggen [=schouwen] begint bij het dijkschot bij Feddemaheerd. De opvolging en zelfs de bloedlijn (soon) wordt door dit stukje bewezen. Natuurlijk vinden we ook in de administratie van de provinciegoederen melding van deze overgang. Veel grond die bij Feddemaheerd ligt wordt gepacht van de provincie.

 

1655:
'Luijrt Boelens ende Adriaentien sijn vrouwe, toe Feddemahuijs, dan nu door overdracht de Scone Willem Luijrts ende Fokele sijn vrouwe etc., gebruijcken hondert Achten Viertich Jucken, hebben A0 1650 op Gregory anvangende ses jaer lanck ingehuijrdt, ijder juck jarlijcx voor drieen 't sestich stuiver, beloopt 466-4-0' [3]. Ze moeten dus jaarlijks 446 gld. en 4 stuivers pacht betalen aan de provincie.
In 1672 wordt Willem Luyrts te Kloosterburen aangeslagen voor een bedrag van 100 gulden voor de verplichte lening aan de provincie van de 1ooe penning, dus zijn vermogen wordt op 10.000 gulden geschat  [4].


1673, 30 januari:
Willem wordt voor de rechters gedaagd door zijn broer Boele Luirts: 'Contrarie opsegginge van geit in weerden. Boele Luirts qtra [=contra] Willem Luirts om wederomme tot sijn laste te nemen sodaenige vijft hondert gulden met diens renten volgens hantschrift off dat deselvs totsijn laste soelen blijven'  [5]. Gaat het hier om een schuld uit de ouderlijke boedel, die tot last van Willem zou komen? Rond deze tijd is Fokeltje ook overleden.

 

Bron: Wikimedia Commons. Licentie: Publieke Domein.

Bron: RHCGA, Groninger Archieven. Beeldbank Groningen, Kleine Huisjes.

 

1673, 6 mei:
Also Julle Jacobs tot Colholl als sibbe vooght over Willem Luierts kinderen, bij Fokeltien Pieters geprocreeert, heeft aengesworen, is dese in actis geteijckent [6]. Colholl is een gehuchtje onder Zijldijk, in de huidige gemeente Loppersum. Deze Julle Jacobs was familie van Fokeltje, van haar moederszijde  [7]. Daarom kan hij niet aanzweren als sibbe voogd, omdat die altijd voogd is namens de familie van de nog levende partner. Deze vergissing wordt dan ook een maand later rechtgezet, want op 16 juni zweert Willems broer Enno Luirts aan als sibbe voogd [8]. Dit is nodig, omdat Willem gaat hertrouwen met Grietje Tonnis. Grietje Tonnis is geen onbekende in de familie. Haar vader is eerst getrouwd geweest met Grietje Boelens, een tante van Willem. Na diens overlijden, als Grietje ongeveer 8 jaar oud is, hertrouwt haar moeder Brechte met Julle Eisses Boelens, een neef van Willem Luirts.

 

Met haar eerste man heeft Grietje een jaar of tien gewoond op de boerderij Nijenklooster te Kloosterburen. Bij deze boerderij liggen 99½ grazen en 20 roeden provinciegrond, die ook Willem en Grietje na hun huwelijk nog ongeveer vijf jaar blijven pachten. Het ziet ernaar uit dat ze in die periode zowel Feddemaheerd als Nijenklooster runnen. In 1678 worden ze op Nijenklooster opgevolgd door nicht Adriaantje Jans en haar man Jacob Abels. Grietje brengt uit haar eerste huwelijk minstens één kind mee [9].


1674, 25 april:
Grietje wordt Ingeschreven op Feddemaheerd in de provinciale administratie: 'Willem Luirts provincie meijer tot Cloosterbuijren is wedunaar geweest, dan nu wederom getrouwt an eener Grietien genaemt, is die versochte onderteijckeninge geaccordeert was gete[kent]: Ab. Barlinckhof' [10].

 

1677, 9 oktober:
Hilletjen Pieters, weduwe van Reijner Jansen en zuster van Willems eerste vrouw Fokeltje, verkoopt haar helft uit de ouderlijke boerderij Sybingeheem (op de Palen) te Westerwijtwerd aan Aaltje Willems en haar man Cornelis Redmers; Aaltje is een dochter uit Willems eerste huwelijk. Hij treedt hierbij op als vader en sibbe voogd over zijn twee kinderen bij Fokeltje Pieters. In de genealogie Boelens wordt deze akte bij Aaltje uitvoerig besproken. De akte eindigt aldus: 'Voorts mede voor mij gecompareert sijnde d'E Gerrit Cornellis als voormondt, Willem Luijrts als vader en sibbe [en Julle Jacobs, doorgehaald] als vreemde voogdt tot en over wijlen Foockeltjen Peters twie naegelatene, onmondige kinders bij opgemelte Willem Luijrts in echte procreert, dewelcke verclaerden in 't recht van beklemminge haerer pupillen quota in de heert lants in voegen alls boven gestipuleert geconsenteert te hebben' [11].

In 1686 in de nacht van 12 op 13 november is er een afschuwelijke watersnoodramp. In Kloosterburen zijn 11 personen verdronken, 5 huizen en/of schuren volledig vernield, 28 huizen grotendeels vernield en 4 paarden en 32 runderen zijn verdronken of verongelukt. Misschien is Grietje Tonnis wel een van de slachtoffers, want zij moet rond dat jaar overleden zijn [12].

 

1687, 11 oktober:
Tomas Tonnis, de broer van Grietje, eist van Abel Boelens dat hij aanzweert als vreemde voogd 'over des lmpetrants [Tomas] susters onmondige kinderen so [=zowel] bij Cornelis Hindrix als [bij] Willem Luirts in echte geprocreërt'. Abel stemt toe [13]. Willem trouwt voor de derde keer, nu met Froucke Freercks. Zijn tweede vrouw Grietje is al zo'n 20 jaar jonger dan Willem, maar het leeftijdsverschil met Froucke is zowaar nog groter, zij moeten wel 40 jaar in leeftijd gescheeld hebben.


1688, 19 januari, 2 februari, 14 juni
Rentmeester Spanheim heeft Willem de pacht van de provinciegrond opgezegd, omdat hij achterstallig is met betalen. Zijn naam staat in een lange lijst van meiers bij wie hetzelfde gebeurd is. Zouden zij de pacht over 1687 niet betaald hebben vanwege de watersnoodramp? Uiteindelijk zal Willem toch wel betaald hebben, want Feddemaheerd moest doordraaien [14].


1689, 7 en 14 december, 1690, 1, 8 en 15 februari:
Willem heeft onenigheid met Arent Heres. Hij wil dat Arent in plaats van hem aanzweert als voormond over de minderjarige kinderen van Arent Jacobs bij wijlen Bouke Ariens. Deze gegevens worden in de genealogie bij Bouke Ariens besproken.

In 1693 heeft de provincie één juk land behorend bij Feddemaheerd verkocht aan Jonker Horenken, Heer van Dijksterhuis [15]. Rond deze tijd is Willem ook overleden. Zijn vrouw blijft achter met twee kleine kinderen en overleeft hem nog een jaar of veertig. We volgen haar tijdens haar tweede huwelijk [16].

Voor verdere gegevens wordt verwezen naar het boek 'BOELENS, een RK-Groninger familie met een grote Bossche tak'

 

Het bruggetje bij de Feddemaheerd. Bron: Tineke Scholtens, ‘Het boerenerf in Groningen, 1800-2000, uitg. Van Gorcum.
Het bruggetje bij de Feddemaheerd. Bron: RHCGA, Groninger Archieven, Beeldbank Groningen.

 

Wat ik verder nog heb gevonden


Cornelis Redmers; geboren rond 1647 te Den Ham, overleden 14 april 1705 te Westerwijtwerd. Trouwt rond 1677, met Aaltje Willems; geboren 24 juni 1658 te Feddemaheerd, overleden 24 juni 1730 te Westerwijtwerd.

 

Freerk Willems Boelens, landbouwer op Groot Halsum, geboren ca 1690 te Kloosterburen, op Feddemaheerd, overleden voor 7 augustus 1738 te Kloosterburen, op Groot Halsum, zoon van Willem Luirts (Boelens) en Frouke Freerks.
Gehuwd circa 1714 met Trinje Scheltes Halsema, geboren en overleden op Groot Halsum, geboren circa 1695 te Kloosterburen, overleden 1749-1750 te Kloosterburen, dochter van Schelte Renjes Halsema en Grietje Baltus .

 

Willem Luirts (Boelens), landbouwer te Kloosterburen op het Feddemahuis, waar hij geboren en gestorven is, geboren ca 1625 te Kloosterburen, overleden circa 1694 te Kloosterburen, zoon van Luirt Julles Boelens en Adriaantje Aries.
Gehuwd (1) voor 1655 met Fokeltje Pieters.
Gehuwd (2) circa 1673 met Grietje Tonnis, landbouwerse te Kloosterburen op Nijenklooster en op Feddemahuis weduwe van Cornelis Hendriks, geboren circa 1644 te Kloosterburen, overleden ca 1687 te Kloosterburen.
Gehuwd (3) circa 1687 met Frouke Freerks.

Uit het eerste huwelijk:
1. Harmentie Willems, geboren na 1655.

2. Aaltje Willems, geboren op 24-06-1658 te Kloosterburen.


Uit het tweede huwelijk:
3. Fokeltje Willems, geboren na 1673..


Uit het derde huwelijk:
4. Freerk Willems Boelens, geboren ca 1690 te Kloosterburen.

 

Frouke Freerks, landbouwerse op Feddemahuis, geboren ca 1666, overleden op 29-02-1732 te Kloosterburen, , 65 jaar oud, dochter van Freerk NN en Anje Baltus?.
Gehuwd (1) circa 1687 met Willem Luirts (Boelens).
Gehuwd (2) op 12-08-1694 te Pieterburen met Renje Scheltes Halsema, afkomstig van de boerderij Groot Halsem.
Uit het eerste huwelijk: 1 kind.


Fokeltje Willems, landbouwerse te Eenrum op den Oever, later tapperse op den Hoorn, geboren na 1673, vermoedelijk geboren te Kloosterburen op Feddemahuis, overleden na 1746 te den Hoorn, dochter van Willem Luirts (Boelens) en Grietje Tonnis, landbouwerse te Kloosterburen op Nijenklooster en op Feddemahuis weduwe van Cornelis Hendriks.


Uit dit huwelijk:
Bauke Ariens, geboren te Eenrum.


Freerk Willems Boelens, geboren ca 1690 te Kloosterburen.

 

Frouke Freerks, landbouwerse op Feddemahuis, geboren ca 1666, overleden op 29-02-1732 te Kloosterburen, , 65 jaar oud, dochter van Freerk NN en Anje Baltus?.
Gehuwd (1) circa 1687 met Willem Luirts (Boelens).
Gehuwd (2) op 12-08-1694 te Pieterburen met Renje Scheltes Halsema, afkomstig van de boerderij Groot Halsem.

Uit het eerste huwelijk: 1 kind.

 

Fokeltje Willems, landbouwerse te Eenrum op den Oever, later tapperse op den Hoorn, geboren na 1673, vermoedelijk geboren te Kloosterburen op Feddemahuis, overleden na 1746 te den Hoorn, dochter van Willem Luirts (Boelens) en Grietje Tonnis, landbouwerse te Kloosterburen op Nijenklooster en op Feddemahuis weduwe van Cornelis Hendriks.


Uit dit huwelijk:
1.Bauke Ariens, geboren te Eenrum.


Luirt Julles Boelens, landbouwer te Kloosterburen op Feddemahuis en RK Diacoon, geboren ca 1580 te Kloosterburen, op Feddemahuis, overleden op 23 maart 1663 te Kloosterburen, zoon van Julle Boelens, landbouwer te Kloosterburen op Feddemahuis en Hijcke Luurts tho Feddemahuis.
Gehuwd circa 1605 met
Adriaantje Aries, landbouwerse, afkomstig uit Friesland, omgeving Kollum, overleden na 1655 te Kloosterburen, dochter van Arien Jansz, wonende te Friesland, Munkezijll onder Burum, en Elisabeth Geerts.


Uit dit huwelijk:
1.Boele Luirts, geboren ca 1610 te Kloosterburen.
2.Lijsbeth Luurts, geboren ca 1620 te Kloosterburen.
3.Willem Luirts (Boelens), geboren ca 1625 te Kloosterburen.


Eijsse Derks ten Poel, landbouwer te Bedum, geboren ca 1620 te Bedum, bij de Poel, overleden na 1672 te Bedum, zoon van Derk Eissens ten Poel, landbouwer te Bedum by de Poel, en Bauwe Cornelis.
Gehuwd op 29-05-1646 te Bedum met
Lijsbeth Luurts, landbouwerse te Bedum, geboren ca 1620 te Kloosterburen, op Feddemahuis, overleden te Bedum, dochter van Luirt Julles Boelens en Adriaantje Aries.


Uit dit huwelijk:
1.Bouke Eijsses, geboren te Bedum.
2.Arien Eijssens, geboren te Bedum.


Boele Luirts, landbouwer te Menkeweer en na 1656 te Arwerd (bij Krewerd), ook dijkrechter in 1669 en 1670, geboren ca 1610 te Kloosterburen, op Feddemahuis, overleden voor 1681 te Krewerd, zoon van Luirt Julles Boelens en Adriaantje Aries.
Gehuwd circa 1648 met:
Evrouw Jacobs, landbouwerse te Menkeweer en later te Krewerd, overleden 19 januari 1686.
Gehuwd (1) voor 1632 met Abel Jansen.
Gehuwd (2) circa 1648 met Boele Luirts.


Uit het eerste huwelijk:
1. Jan Abels, geboren voor 1630 te Menkeweer.
2. Jacob Abels, geboren voor 1646.


Uit het tweede huwelijk:
3. Ariaan Boelens, geboren ca 1648 te Menkeweer [22].

 

 

De Kerstvloed van 1717

De Kerstvloed of Midwintervloed van 1717 is een enorme ramp voor de provincie Groningen. Kort gezegd heeft de ramp twee oorzaken; de slechte staat van de zeedijken en de krachtige noordwesterstorm op Eerste Kerstdag 1717. De grote vloed is niet de eerste geweest: de Allerheiligenvloed van 1570 en de Sint Maartensvloed van 1686 zijn ook dodelijke overstromingen.

 

Een groot deel van de Feddemaheerd ligt in 1717 buitendijks. De Kerstvloed richt grote schade aan. De boerderij zelf wordt gespaard. Een weggespoelde boerderij wordt bij het land gevoegd. Langs de Dijksterweg en achter de dijk zijn enkele huisjes op dijkleggers totaal weggespoeld. De bewoners van de meeste grote boerderijen overleven: Groot-Halsum, Heemsterheerd, Bokum, Dijksterweg 22. De bewoners van kleinere boerderijen verdrinken veelal, o.a. Klein-Halsum. Van veel kleine en middelgrote boerderijen wisselen de bewoners rond 1717: Bolheem, Dijksterweg 21, Dam, Feddemaweg 11. Deze zijn mogelijk ook weggespoeld.

 

Een dijkcoupure bij Kleine Huisjes. Bron: Wikimedia Commons. Licentie: Publieke Domein.

Een dijkcoupure bij Kleine Huisjes. Bron: Ingezonden.

 

Het geslacht Feddema op de boerderij

Catharina Eusebius Feddema ook genaamd Trientje Eises (25 jaar oud), geboren op 24 februari 1846 in Kloosterburen (r.k.), overleden op 17 januari 1919 aldaar, begraven op 22 januari 1919 aldaar, 72 jaar oud.

 

Eisse Renjes Feddema, landbouwer, geboren op 23 januari 1789 in Kloosterburen, overleden op 8 september 1864 in Kloosterburen, begraven op 13 september 1864 aldaar, 75 jaar oud.
Hij is eerder getrouwd op 17 oktober 1813 in Kloosterburen, op 24-jarige leeftijd met Elizabeth Jans Halsema (21 jaar oud), landbouwersche, geboren op 11 februari 1792 in Kloosterburen/Nijenklooster, overleden op 14 juni 1837 in Kloosterburen, 45 jaar oud, dochter van Joannes Julles Halsema en Aagtje Harms Raamsema. Hij is getrouwd op 14 juni 1843 in Kloosterburen, op 54-jarige leeftijd [2] met
Margaretha Luurts Huizinga ook genaamd Grietje (30 jaar oud), geboren op 24 maart 1813 in Leens (r.k.), overleden op 4 januari 1872 in Kloosterburen, begraven op 9 januari 1872 aldaar, 58 jaar oud.

 

Reinje Freerks Feddema, landbouwer, geboren op 1 februari 1767 in Kloosterburen, overleden op 13 maart 1824 in Kloosterburen, begraven aldaar, 57 jaar oud. Hij is later getrouwd op 9 september 1807, getrouwd op 9 september 1807 voor de kerk, op 40-jarige leeftijd met Eetje Willems Boelens, 39 jaar oud, geboren in Kloosterburen, gedoopt op 5 november 1767 in Den Hoorn (Gr), overleden op 16 oktober 1826 in Kloosterburen, begraven aldaar, 58 jaar oud, dochter van Willem Freerks Boelens en Adriaantje Jans. Zij is eerder getrouwd in het jaar 1788, op 21-jarige leeftijd met Willem Reinders Feddema, (noemt zich ook naar de boerderij Feddemaheerd), 22 jaar oud, landbouwer, geboren in Kloosterburen, gedoopt op 27 maart 1766 in Den Hoorn (Gr), overleden op 8 november 1804 in Kloosterburen, 38 jaar oud, zoon van Reinder Willems en Trijntje Ubbes.
Hij is getrouwd op 1 februari 1787, getrouwd op 1 februari 1787 in Den Hoorn  voor de kerk (r.k.), op 20-jarige leeftijd (1) met Trijntje Eises ook genaamd Catrina Eises, uit Lellens, 27 jaar oud, geboren in Lellens, gedoopt op 2 maart 1759 in Appingedam, overleden op 27 januari 1807 in Hornhuizen, 47 jaar oud.

 

(FEDDEMA), Gesina Scheltes, ged. Den Hoorn (R.K.) 19 september 1775, dagloonster, overl. na 27 april 1839.

 

(WESTERHOF), Luert Ariens, eigenaar van de Feddemaheerd te Kloosterburen, huwt Den Hoorn (R.K.) 14 juni 1737 Grietje Albers.

 

 

Tulpenvelden. Achter in het midden ligt de Feddemaheerd. Bron: Wikimedia Commons. Licentie: Publieke Domein.

Tulpenvelden. Achter in het midden ligt de Feddemaheerd. Bron: RHCGA, Groninger Archieven, Beeldbank Groningen, Kleine Huisjes.

 

Kloosterboeren

Kloosterburen (Gronings: Kloosterboeren) is een plaats in de gemeente De Marne. Het dorp telde in 2008 volgens cijfers van het CBS 630 inwoners en het buitengebied 210 inwoners. In 2001 ligt het aantal in het postcodegebied op ongeveer 700 gemeentelijke cijfers. De naam verwijst naar de twee kloosters die hier vroeger hebben gestaan, Oldeklooster, gesticht rond 1175 en Nijenklooster (1204), beide behorende tot de orde der Premonstratenzers. Na de Reductie blijft alleen de kloosterkerk van het Oldeklooster over, die in handen komt van de protestanten. Deze kerk wordt in de 17e eeuw vervangen door een nieuwe kerk, die echter instort in 1815. In 1843 wordt de huidige kerk van Kloosterburen gebouwd, een jaar nadat er een katholieke kerk verrijst.

 

Kloosterburen is één van de katholieke enclaves op het Hogeland dat voor de rest gereformeerd of hervormd is. Het is samen met Ter Apel de enige plaats in Groningen met een eigen carnavalsvereniging. In 1842 wordt een eenvoudig katholiek zaalkerkje (waterstaatskerk) gebouwd, dat in 1868 is vervangen door de huidige katholieke Sint Willibrorduskerk die is ontworpen door een van Nederlands bekendste architecten; Pierre Cuypers.

Grootgrondbezitters in de plaats zijn onder meer de Feddema's, wier boerderij Feddemaheerd ligt aan de Feddemaweg in het gehucht Kleine Huisjes. Deze fraaie oude boerderij is sinds 1981 niet meer in het bezit van de familie. Het woonhuis is van 1765, de schuur van 1977. Het land van deze boerderij heeft tot 1594 toebehoord aan het Oldenklooster. Een bekende afstammeling van de familie is de Emmy-winnaar en Aziëkenner Raymond Feddema (1950-2004) [20].

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

 

 

Noten, bronnen en referenties:

 

1 .O.O.J. Nienhuis: Twee geslachten met de naam Siebinga, in: Gruoninga 1976/1977
2. WNZ Archief Schouwerzijlvest, inv. nr. 53
3. RHC GA SA inv. nr. 2390
4. RHC GA A Klapper op de provinciale lening van de 100e penning
5. RHC GA HJK inv. nr. 902, fol. 42v
6. Idem fol. 167v
7. T.G. Tiessen e.a., 't Zandt, Honderd Noordgroningse boerderijen historisch beschreven, blz. 169, boerderij nr. 52, Julie Jacobs was vermoedelijk een zoon, vol vernoemd naar zijn grootvader, van Cornelis Julles en Cornelissien. Zie ook o.a.: HJK inv. nr. 896, fol. 54, inv. nr. 897, fol. 44v/45 en HC Jurrien Neencks en Gertien Jacobs: FA Doornbosch, inv. nr. 1, 28-3-1633, in ieder geval wordt duidelijk dat Julie aan de kant van Fokeltje's moeder gezocht moet worden.
8. VSG 1673-1700
9. RHC GA R.A.. Huns., inv. nr. 97, fol. 20 en 22: Er is sprake van Grietien Tonnis' twee kinderen, één is Fokeltje Willems, uit haar huwelijk met Willem Luirts, het andere moet dus van Cornelis Hindrix zijn.
10. RHC GA SA inv. nr. 726, fol. 122
11. Opgemaakt door J.C. van Deest op Saexumborch, akte in bezit van 0.J. Nienhuis te
Assen; de enige Gerrit Cornelis die we kennen uit de bronnen is Gerrit Cornelis op
Ernstheem te Maarhuizen (zie genealogie Langeland in: Gruoninga 1985, blz. 10 e.v.).
Hij is een zoon van Cornelis Jansen en Hijke (Hictien) Cornelis te Garmerwolde, terwijl
Gerrits vrouw, Marretie Edes, een dochter is van Eede Fockes en Hille. Maar hoe nu de
verwantschap is tussen Gerrit Cornelis en Fokeltje Pieters, weten we niet, dus we kunnen niet zeggen waarom hij in deze akte als voormond optreedt.
12. RHC GA SA inv. nr. 817: Staat van omgekomen mensen en vee en van vernielde huizen t.g.v. de overstromingvan 1686, met besluit betreffende het herstel van dijken en sloten 1687.
13. RHC GA r.a. Huns., inv. nr. 95, fol. 52
14. RHC GA HJK inv. nr. 916, fol. 9, 43v en 254
15. RHC GA SA inv. nr. 719, register van Spanheim, fol. 71
16. Drs. J.M.B. Boelens en O.J. Nienhuis,  Huppeldepup, mei 2006, jaargang 13 nr. 2 (algemene bron), Uitgave NGV afd. Groningen.
17. RHC GA, 2499, 85. Foto’s deels in kopie van het erf en boerderij ‘Feddemaheerd’ te Kloosterburen, laatste wijziging 4 januari 2012.
18. Kersttoespraak van de koning is ‘het gesprek van de dag’ in Kleine Huisjes; RTV Noord, woensdag 26 december 2018, 13:49 uur.
19. RHC GA. (Groninger Archieven). Eigen onderzoek.
20. Wikiloc. Kloosterburen.
21. Kwartierstaat Swart-Muurlink, familiewebsite: www.swart-webart.nl
22. Kwartierstaat Johanna Petronella Paping (17 maart 2011.
23. RHC GA, Groninger Archieven. 2505, Feddemahuis te Kloosterburen, 1631-1963.

Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorg-vuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres (zie rode balk boven). Wij hebben ons uiterste best gedaan om de auteurs van teksten/citaten en copyrightbepalingen van afbeeldingen te achterhalen. Mocht je rechthebbende zijn en hierover vragen of opmerkingen hebben, neem dan contact op via e-mail. Lees ook de 'Disclaimer' en 'Privacy' voor méér informatie en laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek, dan weet ik waarvoor ik het doe.

Hoogeveen,13 april 2021.
Revisie: 24 september 2023.
Samenstelling: © Harm Hillinga.
Menu Artikelen.
Terug naar de HomePage.
Top