De twee kapen van Rottumeroog De Emder kaap of De Kaap op het Waddeneiland Rottumeroog is een ijzeren zeekaap en is in die functie als markant herkenningspunt een dagmerk-baken voor de scheepvaart. De Emder Kaap is 21,5 meter hoog. Er hebben twee gietijzeren kapen op het eiland gestaan, opvolgers van houten kapen die elke twintig à dertig jaar vernieuwd moesten worden. Ze zijn geplaatst voor de handelsvaart naar Emden en omgeving.
Geschiedenis In 1837 moeten de houten kapen op het eiland weer vervangen worden. Dit gaat echter niet zonder slag of stoot. Ze staan namelijk op Gronings grondgebied en er moet een vergunning voor worden aangevraagd. Die vergunning wordt eerst geweigerd, na overleg wordt besloten dat de kleine kaap (met 4 ringen) door de Provincie Groningen zal worden onderhouden en de ander door de stad Emden.
In 1883 wordt de gietijzeren kaap gebouwd. Hij is ontworpen door Quirinus Harder en A.C. van Lo, constructeurs der Bouwkundige Dienst van het Loodswezen en wordt gegoten door de firma D.A. Schretlen & Co uit Leiden. Hij bestaat uit vijf op elkaar gestapelde, taps toelopende opengewerkte gietijzeren gebinten die onderling verbonden zijn door zeskantige gietijzeren koppelstukken.
In 1902 wordt er een 12,5 meter hoge lichtopstand geplaatst op het eiland voor de veiligheid van de schepen. In 1931 is de Groninger kaap al omgevallen. Door het wandelen van het eiland komt de Groninger kaap op de afgrond te staan en wordt afgebroken. Deze kaap is 19 meter hoog en men vindt dat door de voortgang der techniek men wel met één kaap toe kan. De kaap wordt niet meer herplaatst en ook de lichtopstand hoeft geen dienst meer te doen. De kaap die overblijft is de Emder Kaap.
De kaap heeft tussen 1940 en 1956 een lichthuis. Dit lichthuis is van 1956 tot 1977 bevestigd op het Licht van Troost en is tegenwoordig te vinden in het Schipbreuk- en Juttersmuseum Flora op Texel.
De Emder kaap is sinds 1986 een rijksmonument
In 1989 wordt de Emder kaap gedemonteerd en naar de wal gebracht om gerepareerd te worden. In 1990 wordt deze teruggeplaatst op zijn oude plek op Rottumeroog. Voor het terugplaatsen is er een hevige discussie geweest of de kaap wel teruggeplaatst moet worden. De gemeente wil de kaap bij Noordpolderzijl neerzetten als attractie, maar hier wordt door de overheid een stokje voor gestoken.
In november 1999 wordt begonnen met het verplaatsen van de kaap. Dit moet gebeuren omdat bij een waterstand van 220 cm boven NAP de kaap met de voeten in het water komt te staan. Gedurende vier weken tijd wordt de kaap door de firma Spandauw en Lommers verplaatst over een afstand hemelsbreed van 400 meter. Vanwege de begroeiing moet men gebruikmaken van het pad, dat er ligt waardoor de kaap vervoerd moet worden over een afstand van twee kilometer.
Zorgen In januari 2020 maakt Gemeentebelangen Het Hogeland zich zorgen over de Emder Kaap op Rottumeroog. Het herkenningspunt komt steeds dichter aan de rand van het eiland te liggen en met springtij staat het gevaarte met zijn voeten in het zoute water. Wethouder Eltjo Dijkhuis vindt dat de nood niet zo hoog is, omdat de kaag op een stevige fundering staat. Ook al spoelt het zand er omheen weg, dan nog zou de kaag wel blijven staan. Er wordt echter toegezegd dat men de situatie ter plekke in de gaten zal houden. Op termijn moet de kaap wél (opnieuw) verplaatst worden, maar is niet direct noodzakelijk [1].
Afbeeldingen:
De Emder kaap op Rottumeroog is een Rijksmonument "In 1883 naar ontwerp van de constructeurs der Bouwkundige Dienst van het Loodswezen Q.Harder en A.C. van Lo gebouwde zeekaap. Als onderdeel van de 19e-eeuwse kustbewaking in 1883 bij de firma D.A. Schretlen & Co gegoten zeekaap (dagmerk), bestaande uit vijf op elkaar gestapelde, taps toelopende opengewerkte gietijzeren gebinten, die onderling zijn verbonden door zeskantige gietijzeren koppelstukken. De oorspronkelijke (houten?) opbouw rond de kop van de kaap ontbreekt. In 1883 gebouwde gietijzeren zeekaap van algemeen belang vanwege de functie die de kaap als dagmerk vervulde in de 19e-eeuwse kunstbewaking en vanwege de gietijzeren constructie". Rijksmonument nr. 338545.
Noten en bronnen: 1. RTV Noord, donderdag 23 januari 2020 4. Boswachtersblog.nl.
| |||||||||
Zie ook voor meer informatie: 
