tr.
met

Nn van Babylon, zn. van Hammurabi van Babylon en Nn, geb. in 1775 BC. Het gaat hier om een Assierische koning met een onbekende naam.

Vader: Thoetmosis IV 1,2, zn. van Amenhotep II en Tia, geb. circa 1410 BC1,2,1,2,1,2, farao van 1388 BC tot 1379 BC, ovl. (ongeveer 31 jaar oud) in 1379 BC1,2,1,2, tr.

• Moeder:
  Moetemoeia ^1,2, dr. van Artatama I en Nn, geb. ² circa 1410 BC^1,2,1,2,1, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) circa 1360 BC^1,2,1,2.

tr. (1)
met

Tadu-Chepa (Kija) ¹, dr. van Tuschratta en Nn, geb. circa 1355 BC^1,1, ovl. (minstens 26 jaar oud) na 1329 BC^1,1, tr. (2) met zoon van haar man Amenhtotep IV Echnaton (Amenhotep IV) ^1,2. Uit dit huwelijk een zoon.

tr. (2)
met

Sitamun ¹, dr. van Amenhteop III en Teje, geb. in 1368 BC^1,1.

Uit dit huwelijk een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Ruja	*-1347					1	1

tr. (3)
met

Nn van Babylon¹, dr. van Kadaschman-Enlil I van Babylon en Nn, geb. circa 1385 BC^1,1.

tr. (4)
met

Isis .

tr. (5)
met

Giluchepa .

tr. (6)
met

Nn van Babylon, dr. van Burna-Buriasch II van Babylon en Mubalitat-Sherua van Assyriè (van Babylon), geb. in 1375 BC.

tr. (7)
met

Teje , dr. van Juja en Tuja.

Uit dit huwelijk 7 kinderen:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Baketaton						0	0
2	Amenhtotep IV Echnaton	*-1353		†-1324		29	6	9
3	Nebetah						0	0
4	Thutmosis						0	0
5	Henuttaunebu						0	0
6	Isis						0	0
7	Sitamun	*-1368					1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

Amenhotep II
Amenhotep II .

Aantekeningen bij Amenhotep II .
Amenhotep II was de zevende farao van de 18e Dynastie van het Oude Egypte. De naam Amenhotep betekent: "Amon is tevreden". Zijn tweede bekende naam Aacheperoere betekent: "Grote manifestatie van Ra".
*.
Biografie.
Amenhotep was de zoon van Thoetmoses III en zijn tweede vrouw Hatsjepsoet Meritre. De koning was co-regent gedurende twee jaar en vier maanden volgens bronnen uit de oudheid. Amenhotep werd geconfronteerd met een belangrijke opstand in Syrië door de vazalstaat van Naharin in het Jaar 3 van zijn regering, bijna onmiddellijk na de dood van zijn vader. Hij zond zijn leger naar de Levant om deze opstand te onderdrukken.
*.
Bij de verovering van Kadesh en het hiermee succesvol beëindigen van de opstand en van zijn eerste Syrische campagne werden de zeven belangrijkste prinsen door Amenhotep II gevangengenomen en naar Egypte afgevoerd. Daar werden zij ritueel geëxecuteerd in de rijkstempel van Amon (feitelijk als offer aan de oppergod, die de overwinning mogelijk had gemaakt). Naar verluid werden 6 lichamen daarna opgehangen aan de muren van de stad Thebe. Het zevende lichaam werd aan de boeg van het statieschip van de koning gehangen en zo naar Nubië gevoerd alwaar het aan de stadmuur van de provinciehoofdstad Napata werd gehangen als voorbeeld voor wat potentiële opstandelingen te wachten zou staan. De farao wilde net als zijn vader Thoetmoses III een zeer succesvol militair zijn, maar slaagde daar maar ten dele in. Er is in ieder geval geen sprake van geslaagde opstanden in Nubië (in tegenstelling tot onder zijn opvolger Thoetmoses IV).
*.
De koning was daarnaast bekend om zijn fysieke kracht en sportiviteit. Bekend is een gedenksteen (nu in het museum te Luxor) waarop de farao afgebeeld is terwijl hij, in zijn eentje een strijdwagen besturend met de teugels van de paarden om zijn middel, op volle snelheid pijlen afschiet op een met dierenhuid overspannen bronzen plaat die hij niet alleen feilloos treft maar ook doorboort. Dit kon alleen een zeer geoefend paardenmenner en voortreffelijk schutter en Amenhotep liet zich erop voorstaan dat hij dat was. Ook zou hij sneller geroeid hebben dan 10 mannen tegelijk. Ongetwijfeld is hier sprake van enige propaganda, maar een goed sportman zal Amenhotep II zeker geweest zijn.
*.
Amenhotep had ook te kampen met nieuwe opstanden in Syrië. Aan het neerslaan daarvan besteedde hij zijn tweede Syrische veldtocht. Die vond plaats in zijn regeringsjaren 7 tot 9. Beide opstanden werden veroorzaakt door verzet in de Syrische gebieden van het Egyptische Imperium, dat waarschijnlijk opgestookt werd door de koning van de Mitanni. In jaar 9 verloor Amenhotep II zijn gezag over het gebied tussen de Orontes en de Eufraat. Na deze campagne ontwikkelden zich geen verdere conflicten tussen Mitanni en Egypte en werd er een informele vrede gehandhaafd tussen Amenhotep en de koning van Mitanni. Daarna legde Amenhotep de nadruk op binnenlandse kwesties, handhaafde de keizerlijke controle van Egypte over Kanaan en wijdde zich aan de handhaving van Egypte's welvaart.
*.
Amenhotep II was niet alleen een vechter maar ook een diplomaat. Hij regelde dat de Babyloniërs en Hettieten vrede met elkaar sloten, in ruil voor de bataling aan Egypte door deze gebieden van een schatting. Toen de vrede verzekerd was richtte de koning veel gebouwen op in Egypte.
*.
Bouwwerken: Bouwplannen in Amada in Nubië; Een tempel voor Harmachis; (Horemachet) bij de grote sfinx in Gizeh; Graf DK 35 in de Vallei der koningen;.
Tempel van Amon (Karnak): negende pyloon; Tempel bij Kalabsha: decoratie.

Vader: Thoetmosis IIII Ook: Thutmosis III, Misphris, Misphragmuthosis, Tutmoze III 1,2, zn. van Thoetmosis II en Isis, geb. 1 circa 1472 BC1,2,1,2,1,2, farao te Egypte [Egy] van 1467 BC tot 1413 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) 2 circa 1413 BC1,2,1,2, begr. 2, tr. (2) met Satjah , dr. van Ahmose Pennechbet en Ipu, geb. circa 1472 BC, ovl. (minstens 38 jaar oud) na 1434 BC. Uit dit huwelijk 3 zonen, tr. (3) met Nebtu . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Maluta . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Manhat . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met Manawa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7) met Nn . Uit dit huwelijk 7 kinderen, tr. (1).

• Moeder:
  Merire-Hatschepsut II ¹, dr. van Thoetmosis II en Hatschepsut I, geb. circa 1468 BC^1,1.

tr.
met

Tia , dr. van Thoetmosis IIII en Merire-Hatschepsut II.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Thoetmosis IV	*-1410		†-1379		31	1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

Dossier:

Vader: Thoetmosis IIII Ook: Thutmosis III, Misphris, Misphragmuthosis, Tutmoze III 1,2, zn. van Thoetmosis II en Isis, geb. 1 circa 1472 BC1,2,1,2,1,2, farao te Egypte [Egy] van 1467 BC tot 1413 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) 2 circa 1413 BC1,2,1,2, begr. 2, tr. (2) met Satjah . Uit dit huwelijk 3 zonen, tr. (3) met Nebtu . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Maluta . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Manhat . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met Manawa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7) met Nn . Uit dit huwelijk 7 kinderen, tr. (1).

• Moeder:
  Merire-Hatschepsut II ¹, dr. van Thoetmosis II en Hatschepsut I, geb. circa 1468 BC^1,1.

tr.
met

Amenhotep II , zn. van Thoetmosis IIII en Merire-Hatschepsut II.

Aantekeningen bij Amenhotep II .
Amenhotep II was de zevende farao van de 18e Dynastie van het Oude Egypte. De naam Amenhotep betekent: "Amon is tevreden". Zijn tweede bekende naam Aacheperoere betekent: "Grote manifestatie van Ra".
*.
Biografie.
Amenhotep was de zoon van Thoetmoses III en zijn tweede vrouw Hatsjepsoet Meritre. De koning was co-regent gedurende twee jaar en vier maanden volgens bronnen uit de oudheid. Amenhotep werd geconfronteerd met een belangrijke opstand in Syrië door de vazalstaat van Naharin in het Jaar 3 van zijn regering, bijna onmiddellijk na de dood van zijn vader. Hij zond zijn leger naar de Levant om deze opstand te onderdrukken.
*.
Bij de verovering van Kadesh en het hiermee succesvol beëindigen van de opstand en van zijn eerste Syrische campagne werden de zeven belangrijkste prinsen door Amenhotep II gevangengenomen en naar Egypte afgevoerd. Daar werden zij ritueel geëxecuteerd in de rijkstempel van Amon (feitelijk als offer aan de oppergod, die de overwinning mogelijk had gemaakt). Naar verluid werden 6 lichamen daarna opgehangen aan de muren van de stad Thebe. Het zevende lichaam werd aan de boeg van het statieschip van de koning gehangen en zo naar Nubië gevoerd alwaar het aan de stadmuur van de provinciehoofdstad Napata werd gehangen als voorbeeld voor wat potentiële opstandelingen te wachten zou staan. De farao wilde net als zijn vader Thoetmoses III een zeer succesvol militair zijn, maar slaagde daar maar ten dele in. Er is in ieder geval geen sprake van geslaagde opstanden in Nubië (in tegenstelling tot onder zijn opvolger Thoetmoses IV).
*.
De koning was daarnaast bekend om zijn fysieke kracht en sportiviteit. Bekend is een gedenksteen (nu in het museum te Luxor) waarop de farao afgebeeld is terwijl hij, in zijn eentje een strijdwagen besturend met de teugels van de paarden om zijn middel, op volle snelheid pijlen afschiet op een met dierenhuid overspannen bronzen plaat die hij niet alleen feilloos treft maar ook doorboort. Dit kon alleen een zeer geoefend paardenmenner en voortreffelijk schutter en Amenhotep liet zich erop voorstaan dat hij dat was. Ook zou hij sneller geroeid hebben dan 10 mannen tegelijk. Ongetwijfeld is hier sprake van enige propaganda, maar een goed sportman zal Amenhotep II zeker geweest zijn.
*.
Amenhotep had ook te kampen met nieuwe opstanden in Syrië. Aan het neerslaan daarvan besteedde hij zijn tweede Syrische veldtocht. Die vond plaats in zijn regeringsjaren 7 tot 9. Beide opstanden werden veroorzaakt door verzet in de Syrische gebieden van het Egyptische Imperium, dat waarschijnlijk opgestookt werd door de koning van de Mitanni. In jaar 9 verloor Amenhotep II zijn gezag over het gebied tussen de Orontes en de Eufraat. Na deze campagne ontwikkelden zich geen verdere conflicten tussen Mitanni en Egypte en werd er een informele vrede gehandhaafd tussen Amenhotep en de koning van Mitanni. Daarna legde Amenhotep de nadruk op binnenlandse kwesties, handhaafde de keizerlijke controle van Egypte over Kanaan en wijdde zich aan de handhaving van Egypte's welvaart.
*.
Amenhotep II was niet alleen een vechter maar ook een diplomaat. Hij regelde dat de Babyloniërs en Hettieten vrede met elkaar sloten, in ruil voor de bataling aan Egypte door deze gebieden van een schatting. Toen de vrede verzekerd was richtte de koning veel gebouwen op in Egypte.
*.
Bouwwerken: Bouwplannen in Amada in Nubië; Een tempel voor Harmachis; (Horemachet) bij de grote sfinx in Gizeh; Graf DK 35 in de Vallei der koningen;.
Tempel van Amon (Karnak): negende pyloon; Tempel bij Kalabsha: decoratie.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Thoetmosis IV	*-1410		†-1379		31	1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Tuschratta ¹, zn. van Schuttarna II en Nn, geb. circa 1385 BC^1,1,1, koning te Mitanni [Mit] van 1375 BC tot 1333 BC, ovl. (minstens 52 jaar oud) na 1333 BC^1,1, tr.

• Moeder:
  Nn .

tr. (1)
met

Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (2) met zijn dochter Sitamun ¹. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Isis . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Giluchepa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met zijn nicht Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7) met zijn nicht Teje . Uit dit huwelijk 7 kinderen¹.


Aantekeningen bij Amenhteop III .
Amenhotep III was een farao van de 18e Dynastie, van de Egyptische Oudheid. Zijn naam Amenhotep betekent: "Amon is tevreden", zijn tweede bekende naam betekent: "De heer van waarheid is Ra".
*.
Biografie.
Amenhotep was de zoon van Thoetmoses IV en Moetemoeia. Hij trouwde met een burgerdochter: Teye, de dochter van Yuya en Tuya. In zijn tijd was het Nieuwe Rijk op zijn hoogtepunt. Zijn regering was voornamelijk een tijd van vrede en voorspoed. De invloed van Egypte reikte ver, zijn naam wordt gevonden van Griekenland, Kreta, Anatolië en Babylon tot Jemen toe.
*.
Amenhotep III had een heel tempelcomplex nabij Thebe, waarvan nu enkel nog de Kolossen van Memnon overblijven. Daarbij liet hij speciaal voor Teye een kunstmatig meer aanleggen dat bijna twee kilometer lang en 370 meter breed was.
*.
Toch waren er zorgwekkende ontwikkelingen. In Anatolië werden de Hettieten steeds machtiger onder Hattusilis II en begonnen het bondgenootschap met Assyrië en Mitanni te bedreigen.
*.
In de binnenlandse politiek werden de priesters van Amon-Re in Thebe steeds machtiger en veeleisender. Ondanks de welvaart werd het steeds moeilijker de almaar groeiende tempelbureaucratie tevreden te stellen. Amenhotep probeerde daar wat tegenwicht tegen te scheppen door de priesters van Heliopolis en de Apis-cultus wat meer te begunstigen.
*.
In 2006 is er gesuggereerd dat er vóór zijn 20e regeringsjaar in Egypte een epidemie (gedacht wordt aan de pest) heeft plaatsgevonden. Er zijn daarvoor een aantal aanwijzingen. Zo is uit de meeste jaren van zijn bewind vrij uitgebreide documentatie bewaard, die echter plotseling een aantal jaren afbreekt. Na zijn twintigste jaar schenkt de koning opeens grote aandacht aan de godin Sekhmet. Zij is de godin van onheil en verwoesting waar voordien weinig aandacht aan geschonken werd.

tr. (2)
met

Amenhtotep IV Echnaton (Amenhotep IV) 1,2, zn. van Amenhteop III en Teje, geb. 2 circa 1353 BC1,2,1,2,1,2, ovl. (ongeveer 29 jaar oud) 2 in 1324 BC1,2,1,2, begr. 2, tr. (1) met Meritaton . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met zijn zoon Maketaton 1,2. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (4) met zijn nicht Nofretete 1. Uit dit huwelijk 6 kinderen, tr. (6) met zijn dochter Anchesenpaaton 1. Uit dit huwelijk een dochter.

Aantekeningen bij Amenhtotep IV Echnaton .
Amenhotep IV, Achnaton, Echnaton of Akhenaten was een bekende farao van de 18e Dynastie van het Oude Egypte. Hij is bekend geworden met de naam Amenhotep: "Amon is tevreden", en zijn tweede naam betekent: "Volmaakt zijn de manifestaties van Ra, enige van Ra". Hij liet zijn naam veranderen in Achnaton wat betekent: Hij die de zonneschijf welgevallig is. (oorspr. Aten).
*.
Biografie.
Achnaton was een zoon van Amenhotep III (ca. 1388 - 1351 v. Chr.) en koningin Teye. Hij trouwde met zijn nicht Nefertiti (dit is niet zeker), de dochter van zijn oom en latere koning Ay (een zoon van Yuya en Thuya), met Kiya en (een andere) Teye. De jonge farao is afgebeeld met een vreemd, om niet te zeggen grotesk uiterlijk. Daarin heeft hij een groot, kalebasvormig hoofd, een zeer lange dunne nek, spleetogen en uitpuilende lippen. Zijn buik is daarin als die van een zwangere vrouw, terwijl ook zijn dijbenen enorm dik, maar zijn onderbenen zeer dun tonen. Verder is hij afgebeeld met vreemde, vrouwelijke gelaatstrekken. Zolang zijn mummie echter niet is teruggevonden, is het slechts speculeren of dit ook werkelijk zijn uiterlijk was.
*.
Farao Echnaton, Nefertiti en hun dochtertjes staan in aanbidding voor de goddelijke zonneschijf van Aton in Amarna.Aanvankelijk, zoals in Khenet (Gebel el Silsila) liet hij zich afbeelden als een traditioneel Egyptisch vorst. Na vier jaar op de troon (ca.1348 v.Chr.) voerde Achnaton echter een aantal revolutionaire veranderingen door. Waar Egypte tot dan toe een veelgodendom had, met de zonnegod Amon als oppergod, voerde Achnaton mogelijk het monotheïsme in, hoewel het monotheïstisch aspect van zijn religie ter discussie staat. De enige god was Aton, de zonneschijf, tot dan toe een minder belangrijk aspect van de zonnegod Amon-Ra. Hij liet een nieuwe hoofdstad bouwen, Achetaton, het tegenwoordige Amarna. Als hogepriester van Aton gold de farao zelf.
*.
Veel tempels van de andere goden werden gesloten. Dat leidde tot ontwrichting van de samenleving omdat het gehele bestuur van het land tot dan toe via de tempels had gelopen. Het bestuur dat ervoor in de plaats kwam was corrupt en vol willekeur. Bij de tot dan toe machtige priesters van Amon was Achnaton begrijpelijkerwijze niet geliefd; de verering van de traditionele goden ging derhalve ondergronds -getuige vondsten in het huidige Amarna- voort en zo behield de traditionele religie haar aansluiting bij de gewone bevolking, op wie de godsdiensthervorming nauwelijks invloed had.
*.
De kunst onderging echter radicale veranderingen, omdat de kunstenaar zich niet meer aan de oude strakke regels van de canon hoefde te houden en bij zijn eigen scheppingskracht te rade kon gaan. Ook de schrijftaal veranderde en kwam veel dichter bij de gesproken taal te staan. De buitenlandse politiek had te lijden onder de interne spanningen die de Aten-hervorming opriep en vooral de Hettieten maakten daar gebruik van om hun invloed in de richting van Kanaän uit te breiden. Toch onderhield het hof van Amarna, getuige de zgn. Amarna-brieven (zie hieronder), uitgebreide diplomatieke betrekkingen, onder andere met Burnaburiash II van Kar-Duniash (Babylon).
*.
De meeste Egyptologen vermoeden dat hij is vermoord door aanhangers van de verdreven Amoncultus. Aanwijzingen daarvoor zijn de plotseling intredende dood van Achnaton en het feit dat het uitwissen en de ongedaanmaking van zijn daden vrijwel meteen na zijn dood begon. Dit alles wijst op een gecoördineerde actie.
*.
De koning had bij zijn eerste vrouw alleen dochters (zes in totaal) en na zijn dood volgden eerst Smenchkare en dan Toetankhaton hem op, welke trouwen met één van de dochters van Achnaton om zo aanspraak te kunnen maken op de troon. Toetankhaton zou al snel zijn naam veranderen in Toetanchamon, Akhetaten verlaten en de tempels van de traditionele weer open stellen. De poging om de groeiende macht van de priesters van Amon te breken bleek te zijn mislukt.
*.
Er bestaan theorieën dat de Aton-religie van Achnaton het ontstaan of de ontwikkeling van het jodendom -en daarmee indirect het Christendom- heeft beïnvloed. Eén van de aanwijzingen hier is een hymne voor Aton, gevonden in Amarna, die een opvallende gelijkenis vertoont met de bijbelse Psalm 104. Daar Achnatons regering in de meest geaccepteerde chronologie ergens in de tijd viel dat de Israëlieten hun ballingschap in Egypte hadden, is een dergelijke invloed zeer wel mogelijk. Nog interessant is de vermelding van een geheimzinnig volk. Dit volk, de Sa-Gaz of Chabiroe genoemd, drong vanuit het noord-oosten Palestina binnen en wordt door sommige geleerden geïdentifieerd met de bijbelse joden. De Chabiroe zwierven in grote benden met vrouwen en kinderen rond in onbegaanbaar gebied, ver van de militaire hoofdwegen. Soms mengden zij zich in de plaatselijke politiek door dienst te nemen als hulptroepen, wanneer ze niet zelf oorlog voerden.
*.
Amarna briefwisseling.
In 1887 werd de briefwisseling van het Egyptisch ministerie voor buitenlandse zaken op kleitabletten daterend uit de 14e eeuw v.Chr. in Amarna teruggevonden, die betrekking had op Palestina. Amarna was de hoofdstad van de 'ketterse' farao Achnaton (Amenhotep IV). Deze Amarna brieven, zo'n 150 in getal, zijn in het Akkadisch geschreven, destijds de lingua franca voor internationale diplomatie, en in spijkerschrift. Ze zijn vrij doorspekt met Kanaänitische grammatica en vocabulaire. Ze vertellen veel over Palestina en zuidelijk Syrië in deze tijden, en over de rol die Egypte daar speelde.
*.
Bouwwerken: de stad Amarna; Aton-tempel; Tempel van Aton (Karnak); Graf van Achnaton in Amarnal; Mogelijk ook Graf DK 55.
*.
De Aton-tempel was gebouwd door de eigenzinnig koning Echnaton. Deze wilde de macht van de Amon-priesters breken en verliet het vijandige Thebe voor de bouw van een nieuwe stad Achetaton in het huidige Tell el-Amarna. Hij wilde de geheimzinnigheid van de Amon-cultus (cfr Amon de verborgene) vervangen door de open Aton-cultus. Dat werd weergegeven in de grote tempel waar er geen donkere ruimten in waren. Het was een langgerekt complex = 210 m x 32 m. Het bestond uit twee delen waarin het allerheiligste zich achteraan bevond.
*.
De tempel had ook zijn nut als dodentempel, want hij lag in het verlengde van het graf van Echnaton. Vandaag zijn slechts funderingssporen overgebleven. De tempel en de stad werden na de dood van Echnaton verlaten en hetgeen overbleef werd door Ramses II gebruikt voor zijn tempel in het nabijgelegen Hermopolis.
*.
Literatuur en bronnen: Aldred C,Akhenaten, 1988l Hornung E,Echnaton. Die Religion des Lichtes, 1995.
*.
Tempel van Aton (Karnak).
Plan van de tempel van AtonDe tempel van Aton (= Gempaton : Amon is gevonden) dateert uit de beginperiode van de regering van Echnaton. In het zesde jaar van zijn regering was hij immers weggetrokken naar Amarna. Voordien verbleef hij echter in de hoofdstad Thebe en liet hij ten oosten van de tempel van Amon (Karnak) zijn tempel bouwen. De tempel was gericht naar het oosten en mat 130 x 200 m. De tempel bestond uit duizenden talatates. De tempel bestond uit een hal met 5 meter hoge steunpilaren die Echnaton uitbeelden. De koning werd uitgebeeld met hermafrodiete kenmerken. Daarnaast was er nog een centraal hof. Waarschijnlijk was de architectuur gelijk met de Aton-tempel in Amarna. De cultus van Aton die na de dood van de farao sterk afnam, zorgde ervoor dat de tempel snel van belang inboette. De tempel werd door Horemheb grotendeels afgebroken en de talatat-blokken dienden als opvulling van de negende pyloon van de tempel van Amon (Karnak). Er zijn bij archeologische werken daar zo'n 15000 stukken teruggevonden, die men probeert op elkaar te laten passen.
*.
Achetaton.
Achetaton ("de horizon van de god Aton") of Amarna is de naam van de nieuwe hoofdstad die de Egyptische farao Amenhotep IV of Echnaton liet bouwen op de westelijke oever van de rivier de Nijl op de plaats waar zich nu het dorp El Amarna bevindt.
*.
Geschiedenis van de stad.
Gedurende een korte periode ten tijde van het Nieuwe Rijk woonden hier naar schatting 50.000 mensen in de nabijheid van de farao en zijn gevolg. De keuze voor de nieuwe locatie van Egypte's hoofdstad hing samen met het feit dat zich hier een breuk bevindt in de bergrug die de vlakte langs de Nijl in het oosten van de achterliggende woestijn scheidt. Deze breuk doet bij zonsopkomst denken aan de samengestelde hiëroglief voor "horizon" (achet) en "zon" (aton). Hierdoor leek deze plek door de natuur zelf aangewezen voor de vestiging van een stad waarvan de bewoners de cultus van de zonnegod Aton aanhingen. De stad was gesticht in het vijfde jaar van de regering van farao Echnaton (ca. 1350 v.Chr.) en werd verlaten in het tweede jaar van de regering van Tutankhamon. Toch was de stad niet geheel verlaten, want er zijn nog graven ontdekt uit de 22e dynastie. In de moderne tijd moest de stad herontdekt werden en in 1824 voerde Wilkinson de eerste opgravingen uit. Daarna zijn er nog opgravingen verricht door onder andere Lepsius, Petrie en Ludwig Borchardt. Vanaf 1977 onderzoekt de Egypt Exploration Society de site.
*.
Archeologische vondsten.
Tot de belangrijkste archeologische vondsten afkomstig uit Amarna behoren de Amarna-brieven, geschreven op kleitabletten in spijkerschrift, die gegevens bevatten omtrent diplomatieke betrekkingen tussen het toenmalige Egypte en naburige rijken, en de portretbuste van Nefertiti, opgegraven in de werkplaats van de beeldhouwer Tutmoses. Dit beeld maakt tegenwoordig deel uit van de collectie van het Egyptologisch Museum in Berlijn.
*.
Bouwwerken.
Van de gebouwen zelf is slechts weinig terug te vinden omdat ze voor het overgrote deel uit leem werden opgebouwd en omdat de site lange tijd als steengroeve diende voor andere bouwwerken.
*.
Bewoning.
In het zuiden en noorden van de stad leefden de burgers van Achetaton. Hun huizen bestonden uit tichels en leem. Achteton vormde een ware stad met administratieve gebouwen, politiekantoren, bakkerijen, ateliers, etc. Niet ver van de stad zijn de restanten teruggevonden van het arbeidersdorp waar de arbeiders van het koninklijk graf woonden.
*.
Graven.
Noordelijke graven in AmarnaEr is een onderscheid tussen de graven van de koninklijke familie en deze van de ambtenaren en edelen. De koninklijke graven bevonden zich in de oostelijke wadi en hierin lag het graf van Echnaton, Teye, Meketaton en vermoedelijk ook Kiya. Deze graven zijn anders opgebouwd dan deze uit de Vallei der Koningen en werden versierd met de nieuwe Amarna-kunst. In de oostelijke bergwand bevinden zich 44 graven voor de ambtenaren van Echnaton, maar vele zijn onvoltooid gebleven omdat de stad plots werd verlaten.
*.
Paleizen.
De paleizen in de stad dienden als administratieve centra. Typerend waren de verschijningsvenster vanwaar de farao met zijn familie de bevolking begroette. Het belangrijkste paleis lag gelegen in het noorden van de stad bij de rivier en vermoedelijk was dit de vaste residentie van de farao.
*.
Tempels.
In de stad stond een kleine tempel voor Aton en een grote tempel voor Aton die beide verschilden van de overige tempels in Egypte door hun open karakter.
*.
Bronnen, noten en/of referenties: Aldred C,Akhenaten, 1988.
*.
Graf DK 55.
Graf DK 55 is een graf uit het Oude Egypte, waarvan we nog steeds niet goed weten aan wie het behoorde. Er zijn theorieën dat het gaat om het graf van Echnaton of diens moeder Teje.
*.
Het graf zelf ligt in de buurt van Graf DK 6 en werd in 1907 ontdekt door de Amerikaanse miljonair Theodore Davis. Het graf was helemaal door elkaar gehaald en al in de oudheid geplunderd. In de tombe lag een beschadigde sarcofaag en een mummie waarvan Davis dacht dat het ging om Teje.
*.
De reden hiervoor was dat een deel van de grafgiften voor haar waren bestemd, maar onderzoek op de mummie toont aan dat deze iets ouder dan 20 jaar was en verwant was met Toetanchamon. Het kon dus niet gaan om Teje, maar misschien was het voor Kiya, een bijvrouw van Echnaton: de canopen waren immers aan haar gericht.
*.
Er werd geopperd dat het misschien om Echnaton zelf ging; een theorie die al vanaf de ontdekking verkondigd werd door Arthur Weigall. Reden hiervoor is de Magische steen waarop de naam van Echnaton is vermeld. Het is ook zeker dat de persoon die hier begraven een man is, maar de leeftijd van rond de twintig maakt dat het onmogelijk Echnaton kan zijn. Er is echter grote twijfel rond die leeftijd en nieuwe onderzoeken schatten hem ouder dan 35 jaar.
*.
Een laatste mogelijkheid is dat Semenchare, de zoon van Echnaton hier begraven ligt.
*.
Bronnen en literatuur: Aldred C, Akhenaten, King of Egypt, 1988; Davis T, The tomb of queen Tiyi, 1910; Reeves N, Akhenaten: Egypt's False Prophet, 2001; Weigall, A, The mummy of Akhenaten, JEA, 8, 1922, p.193 e.v.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Smenechkare	*-1339		†-1319		20	1	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (1) met zijn achternicht Tadu-Chepa (Kija) ¹, dr. van Tuschratta en Nn. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met zijn dochter Sitamun ¹, dr. van Amenhteop III en Teje. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Isis . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Giluchepa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met zijn nicht Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7).

• Moeder:
  Teje , dr. van Juja en Tuja.

tr.
met

Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (1) met zijn achternicht Tadu-Chepa (Kija) ¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Isis . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Giluchepa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met zijn nicht Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7) met zijn nicht Teje . Uit dit huwelijk 7 kinderen¹.


Aantekeningen bij Amenhteop III .
Amenhotep III was een farao van de 18e Dynastie, van de Egyptische Oudheid. Zijn naam Amenhotep betekent: "Amon is tevreden", zijn tweede bekende naam betekent: "De heer van waarheid is Ra".
*.
Biografie.
Amenhotep was de zoon van Thoetmoses IV en Moetemoeia. Hij trouwde met een burgerdochter: Teye, de dochter van Yuya en Tuya. In zijn tijd was het Nieuwe Rijk op zijn hoogtepunt. Zijn regering was voornamelijk een tijd van vrede en voorspoed. De invloed van Egypte reikte ver, zijn naam wordt gevonden van Griekenland, Kreta, Anatolië en Babylon tot Jemen toe.
*.
Amenhotep III had een heel tempelcomplex nabij Thebe, waarvan nu enkel nog de Kolossen van Memnon overblijven. Daarbij liet hij speciaal voor Teye een kunstmatig meer aanleggen dat bijna twee kilometer lang en 370 meter breed was.
*.
Toch waren er zorgwekkende ontwikkelingen. In Anatolië werden de Hettieten steeds machtiger onder Hattusilis II en begonnen het bondgenootschap met Assyrië en Mitanni te bedreigen.
*.
In de binnenlandse politiek werden de priesters van Amon-Re in Thebe steeds machtiger en veeleisender. Ondanks de welvaart werd het steeds moeilijker de almaar groeiende tempelbureaucratie tevreden te stellen. Amenhotep probeerde daar wat tegenwicht tegen te scheppen door de priesters van Heliopolis en de Apis-cultus wat meer te begunstigen.
*.
In 2006 is er gesuggereerd dat er vóór zijn 20e regeringsjaar in Egypte een epidemie (gedacht wordt aan de pest) heeft plaatsgevonden. Er zijn daarvoor een aantal aanwijzingen. Zo is uit de meeste jaren van zijn bewind vrij uitgebreide documentatie bewaard, die echter plotseling een aantal jaren afbreekt. Na zijn twintigste jaar schenkt de koning opeens grote aandacht aan de godin Sekhmet. Zij is de godin van onheil en verwoesting waar voordien weinig aandacht aan geschonken werd.

Uit dit huwelijk een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Ruja	*-1347					1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

tr.
met

Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (1) met zijn achternicht Tadu-Chepa (Kija) ¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met zijn dochter Sitamun ¹. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Isis . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met zijn nicht Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7) met zijn nicht Teje . Uit dit huwelijk 7 kinderen¹.


Aantekeningen bij Amenhteop III .
Amenhotep III was een farao van de 18e Dynastie, van de Egyptische Oudheid. Zijn naam Amenhotep betekent: "Amon is tevreden", zijn tweede bekende naam betekent: "De heer van waarheid is Ra".
*.
Biografie.
Amenhotep was de zoon van Thoetmoses IV en Moetemoeia. Hij trouwde met een burgerdochter: Teye, de dochter van Yuya en Tuya. In zijn tijd was het Nieuwe Rijk op zijn hoogtepunt. Zijn regering was voornamelijk een tijd van vrede en voorspoed. De invloed van Egypte reikte ver, zijn naam wordt gevonden van Griekenland, Kreta, Anatolië en Babylon tot Jemen toe.
*.
Amenhotep III had een heel tempelcomplex nabij Thebe, waarvan nu enkel nog de Kolossen van Memnon overblijven. Daarbij liet hij speciaal voor Teye een kunstmatig meer aanleggen dat bijna twee kilometer lang en 370 meter breed was.
*.
Toch waren er zorgwekkende ontwikkelingen. In Anatolië werden de Hettieten steeds machtiger onder Hattusilis II en begonnen het bondgenootschap met Assyrië en Mitanni te bedreigen.
*.
In de binnenlandse politiek werden de priesters van Amon-Re in Thebe steeds machtiger en veeleisender. Ondanks de welvaart werd het steeds moeilijker de almaar groeiende tempelbureaucratie tevreden te stellen. Amenhotep probeerde daar wat tegenwicht tegen te scheppen door de priesters van Heliopolis en de Apis-cultus wat meer te begunstigen.
*.
In 2006 is er gesuggereerd dat er vóór zijn 20e regeringsjaar in Egypte een epidemie (gedacht wordt aan de pest) heeft plaatsgevonden. Er zijn daarvoor een aantal aanwijzingen. Zo is uit de meeste jaren van zijn bewind vrij uitgebreide documentatie bewaard, die echter plotseling een aantal jaren afbreekt. Na zijn twintigste jaar schenkt de koning opeens grote aandacht aan de godin Sekhmet. Zij is de godin van onheil en verwoesting waar voordien weinig aandacht aan geschonken werd.


Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

Vader: Amenhtotep IV Echnaton (Amenhotep IV) 1,2, zn. van Amenhteop III en Teje, geb. 2 circa 1353 BC1,2,1,2,1,2, ovl. (ongeveer 29 jaar oud) 2 in 1324 BC1,2,1,2, begr. 2, tr. (1) met Meritaton . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met zijn zoon Maketaton 1,2. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (4) met zijn nicht Nofretete 1. Uit dit huwelijk 6 kinderen, tr. (6) met zijn dochter Anchesenpaaton 1. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (5).

• Moeder:
  Tadu-Chepa (Kija) ¹, dr. van Tuschratta en Nn, geb. circa 1355 BC^1,1, ovl. (minstens 26 jaar oud) na 1329 BC^1,1, tr. (1) met haar achterneef Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2. Uit dit huwelijk geen kinderen.

tr.
met

Meritaton ¹, dr. van Amenhtotep IV Echnaton en Nofretete, geb. te Thebe [Egy]¹ circa 1336 BC^1,1,1, farao in 1324 BC, ovl. (hoogstens 17 jaar oud) voor 1319 BC^1,1.


Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Burna-Buriasch II van Babylon^1,2, zn. van Kadaschman-Enlil I van Babylon en Nn, geb. circa 1400 BC^1,1,1, koning te Babylon [Bab] van jan 1359 BC tot 1333 BC, ovl. (ongeveer 67 jaar oud) in 1333 BC^1,1, relatie.

• Moeder:
  Mubalitat-Sherua (Nn) van Assyriè¹ (van Babylon), dr. van Eriba-Adad-I van Assyriè en Nn, geb. in 1400 BC^1,1.

tr.
met

Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (1) met zijn achternicht Tadu-Chepa (Kija) ¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met zijn dochter Sitamun ¹. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Isis . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Giluchepa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7) met zijn nicht Teje . Uit dit huwelijk 7 kinderen¹.


Aantekeningen bij Amenhteop III .
Amenhotep III was een farao van de 18e Dynastie, van de Egyptische Oudheid. Zijn naam Amenhotep betekent: "Amon is tevreden", zijn tweede bekende naam betekent: "De heer van waarheid is Ra".
*.
Biografie.
Amenhotep was de zoon van Thoetmoses IV en Moetemoeia. Hij trouwde met een burgerdochter: Teye, de dochter van Yuya en Tuya. In zijn tijd was het Nieuwe Rijk op zijn hoogtepunt. Zijn regering was voornamelijk een tijd van vrede en voorspoed. De invloed van Egypte reikte ver, zijn naam wordt gevonden van Griekenland, Kreta, Anatolië en Babylon tot Jemen toe.
*.
Amenhotep III had een heel tempelcomplex nabij Thebe, waarvan nu enkel nog de Kolossen van Memnon overblijven. Daarbij liet hij speciaal voor Teye een kunstmatig meer aanleggen dat bijna twee kilometer lang en 370 meter breed was.
*.
Toch waren er zorgwekkende ontwikkelingen. In Anatolië werden de Hettieten steeds machtiger onder Hattusilis II en begonnen het bondgenootschap met Assyrië en Mitanni te bedreigen.
*.
In de binnenlandse politiek werden de priesters van Amon-Re in Thebe steeds machtiger en veeleisender. Ondanks de welvaart werd het steeds moeilijker de almaar groeiende tempelbureaucratie tevreden te stellen. Amenhotep probeerde daar wat tegenwicht tegen te scheppen door de priesters van Heliopolis en de Apis-cultus wat meer te begunstigen.
*.
In 2006 is er gesuggereerd dat er vóór zijn 20e regeringsjaar in Egypte een epidemie (gedacht wordt aan de pest) heeft plaatsgevonden. Er zijn daarvoor een aantal aanwijzingen. Zo is uit de meeste jaren van zijn bewind vrij uitgebreide documentatie bewaard, die echter plotseling een aantal jaren afbreekt. Na zijn twintigste jaar schenkt de koning opeens grote aandacht aan de godin Sekhmet. Zij is de godin van onheil en verwoesting waar voordien weinig aandacht aan geschonken werd.


Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Sethos I ¹, zn. van Ramses I en Satre, geb. circa 1330 BC^1,1,1, farao tussen 1290 BC en 1279 BC, ovl. (ongeveer 51 jaar oud) ¹ in 1279 BC^1,1, tr.

• Moeder:
  Tuja ¹, dr. van Raja en Ruja, geb. in 1328 BC^1,1.

tr.
met

Ramses II 1,2, zn. van Sethos I en Tuja, geb. 1,2 in 1303 BC1,2,1,2,1,2, farao van 1279 BC tot 1213 BC, ovl. (ongeveer 89 jaar oud) 2 op woensdag 12 jun 1213 BC1,2,1,2, begr. 2, tr. (1) met Nn 1, dr. van Hattusili III en Padu-Chepa, geb. circa 1260 BC, Hettische prinses. Uit dit huwelijk geen kinderen1, tr. (2) met Henutmire . Uit dit huwelijk geen kinderen, sam. (3) 1,1,3 met Maathornefrure (Maathorenefrure) 1,3, dr. van Hattusili III en Padu-Chepa, geb. circa 1275 BC1,3,1,3,3, ovl. (minstens 57 jaar oud) na 1218 BC1,3,1,3. Uit dit huwelijk 2 zonen1,3, tr. (4) met Meritamun . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Nebettauy . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met Bint Anat . Uit dit huwelijk een dochter, tr. (7) met Suteriroy . Uit dit huwelijk een zoon, tr. (8) met Isnetnefret I (Isetnefret I) , dr. van Nn en Nn. Uit dit huwelijk 8 zonen, tr. (10) met Nn . Uit dit huwelijk 37 kinderen, waaronder.

Aantekeningen bij Ramses II .
Ramses II.
Farao van verenigd Egypte, Periode ca. 1290 - 1224 v.Chr, Voorganger Seti I,.
Opvolger Merenptah. Rames II heeft zeer veel vrouwen gehad, waarmee hij 111 zonen en 51 dochters het levenlicht doet aanschouwen en hij is 67 jaar aan de macht geweest. Zij vader is Hattulili (Seti I) en zijn moeder Tuya.
*.
De tempel van Ramses II Aboe Simbel) is uitgehakt in de rotsenRamses II of Ramses de Grote was de derde farao uit van de 19e dynastie uit de Egyptische Oudheid.
*.
Biografie.
Ramses II wordt wel beschouwd als de grootste farao aller tijden. Hij was een groot veldheer en bouwer. Hij liet onder andere Aboe Simbel en het Ramesseum bouwen en breidde ook verschillende andere tempels uit. Daar is de tempel van Abydos wellicht het beste voorbeeld van. Bovendien liet hij een nieuwe hoofdstad in de Nijldelta bouwen om zo eerder te kunnen reageren op een Hettitische aanval. Hij had vele vrouwen, waaronder Nefertari, die een van de mooiste graven in de vallei der koninginnen heeft. Zelf is Ramses begraven in de vallei der koningen (graf DK 7). Zijn mummie bevindt zich hedentendage in Caïro.
*.
Op de leeftijd van veertien jaar werd hij tot co-regent benoemd. Hij bereikte een zeer hoge leeftijd (waarschijnlijk negentig jaar) en vierde daardoor vele Sed-festivals. Mogelijk was hij ook farao ten tijde van de Exodus. Hij overleed na een regering van maar liefst 66 jaar en 2 maanden en werd opgevolgd door zijn dertiende zoon Merenptah.
*.
Kadesh.
In het begin van zijn regering vocht hij een grote veldslag uit, met de Hettieten, bij Kadesh. Hij riep zichzelf uit als grote overwinnaar van deze slag terwijl hij dat in feite niet was. Door een valstrik van de Hettieten, leed zijn leger al snel heel erg zware verliezen. Al bij de eerste aanval verloor Ramses twee van de vier divisies van vijfduizend man die hij bij zich had. Ramses kon ontsnappen, geholpen door de laatste divisie en de elite-krijgers van zijn leger die hem te hulp schoten. In de jaren hierna onderhandelde hij met de Hettieten over een verdrag om zich zo gezamenlijk te weren tegen de dreiging uit Assyrië. De originele tekst van het verdrag is bewaard gebleven:.
*.
Mogen duizenden godheden, waaronder de goden en godinnen van Hatti en Egypte, getuige zijn van dit verdrag tussen de keizer van Hatti en de farao van Egypte.
Ook zijn getuigen de zon, de maan de goden in godinnen van hemel en aarde, de bergen en de rivieren, de zee, de winden en de wolken.
De duizenden godheden zullen het huis, het land en de onderdanen vernietigen van degene die zich niet aan het verdrag houdt.
De duizenden godheden zullen ervoor zorgen dat degene die zich er wel aan houdt een rijk en gelukkig leven zal leiden met zijn huisgenoten, zijn kinderen en zijn onderdanen.
*.
Ramses is de bekendste farao en heeft een moeilijk leven gehad. Uiteindelijk overleed hij aan reumatiek. Ook had hij een ziekte aan zijn tanden.
*.
Aboe Simbel.
Aboe Simbel: de grote tempel van Ramses II.
Hathor en Nefertari Tempel.
Egypte met locatie Aboe SimbelHet archeologische complex Aboe Simbel bestaat uit twee enorme stenen Egyptische tempels in het zuiden van Egypte op de westelijke oever van het Nassermeer.
*.
De vallei, die bekend staat als de Nubische Monumenten, loopt van Aboe Simbel tot Philae en staat op de lijst van Werelderfgoed van de UNESCO.
*.
Geschiedenis.
De twee tempels werden uit de bergwand gehakt door Ramses II in de 13e eeuw v.Chr. om zijn Nubische buren onder de indruk te brengen en om zichzelf en zijn koningin Nefertari te eren. In de rotstempel bevonden zich in de grote zuilenhal acht zuilen in de gedaante van Ramses II, elk bijna 10 meter hoog. De afstand van de indrukwekkende voorhof tot aan het allerheiligste bedroeg 55 meter. Behalve de beelden in het inwendige van de tempel, liet Ramses voor de façade vier kolossale beelden van zichzelf maken. Tussen de benen van deze aan weerszijden van de hoofdingang geplaatste beelden staat een aantal kleinere beelden die de moeder van Ramses, diens echtgenote - koningin Nefertari - en verscheidene van de 100 kinderen van de farao voorstellen. De tempel was zo gebouwd dat het zonlicht op twee dagen van het jaar via de ingang precies op twee van de vier in het heiligdom staande beelden viel; deze beelden stellen Ramses en de Egyptische oppergod Amon voor. Op deze dagen - respectievelijk in februari en oktober - werden wellicht de militaire overwinningen van Ramses II gevierd.
In maart 1813 werden de tempels ontdekt door de Zwitser Johann Ludwig Burckhardt. In 1815 lukte het de Engelsman William John Bankes en de Italiaan Giovanni Finati de tempel van Hathor en Nefertari binnen te komen maar door de enorme hoeveelheid zand was het onmogelijk de grotere tempel van Ramses II uit te graven. Uiteindelijk was het Giovanni Battista Belzoni die op 1 augustus 1817, na meer dan een maand bezig te zijn geweest het zand te verwijderen, de tempel na eeuwen als eerste kon betreden.
*.
Verhuizing.
Tussen 1964 en 1968 werden beide tempels in grote blokken gezaagd en opnieuw opgebouwd op een locatie die 65 meter hoger lag, en 200 meter verder van de rivier. Hiertoe werd op deze plek een tweetal grote betonnen koepels gebouwd, aan de buitenkant bekleed met natuurlijke steen, waar de tempels in feite in werden geschoven. Ze zien er nu dus nog steeds uit alsof ze uit de rotsen zijn gehouwen. De tempels werden verhuisd om ze te redden van het rijzende water van het Nassermeer, het grote stuwmeer dat ontstond na de voltooiing van de Aswandam.
*.
Slag bij Kadesh.
De Slag bij Kadesh (soms ook als Kadesj, Qadesh of Quadesh gespeld) ook wel Kinza genoemd - te identificeren met het huidige Tell Nebi Mend aan de rivier Orontes in Syrië - vond plaats bij Kadesh tussen de legers van Egypte onderleiding van Ramses II (1290 – 1224 v. Chr.) en de Hettitische strijdmachten onder leiding van Muwatalli II en werd nabij die rivier uitgevochten in het jaar 1274 v.Chr.
*.
Aan de slag bij de rivier de Orontes tussen het Koninkrijk Egypte en het Hettische Rijk, waarbij de commandanten aan weerszijden, resp. Ramses II en Muwatali II mee strijden, hebben aan de zijde van de Hettieten strijden circa 2000 strijdwagens, elk met een bemanning van 3 personen en circa 16.000 infanteristen. Ramses komt ten tonele van circa 3000 strijdwagen met elk 2 bemanningsleden en een troepenmacht van circa 20.0000 infanteristen.
*.
De slag bij Kadesh was de militaire climax in de spanning tussen het Egyptische en het Hettitische rijk, in een conflict dat al jaren sleepte. Beide machten troffen elkaar in de grensgebieden van hun rijken, het huidige Syrië. De Hettieten waren naar Syrië afgezakt om Amurru, een voormalige vazal die naar de Egyptische kant was overgelopen, terug onder Hettitisch gezag te plaatsen. De Hettieten kampeerden in Carchemish en waren woest op de Egyptenaren vanwege dat verraad. De Egyptenaren zelf deden er alles aan om de controle over hun nieuwe vazal te behouden en rukten massaal uit om het land te beschermen. Het was waarschijnlijk de grootste strijdwagenslag ooit, er werden ongeveer 5000 voertuigen ingezet.
*.
De Hettitische koning Muwatalli II plaatste zijn troepen achter de grote heuvel bij Kadesh. Hij kon beroep doen op vele van zijn bondgenoten, waaronder Rimisharrinaa, de koning van Aleppo. Ramses II voelde zich veilig nabij Kadesh want hij dacht dat het Hettietische leger nog in Aleppo zat, maar kwam de waarheid pas te weten toen zijn verkenners twee Hettietische soldaten gevangennamen. Ramses zond onmiddellijk koeriers naar de Ptah en Setekh divisies (in het Egyptische leger kregen de divisies namen van goden), die zich nog steeds aan de verkeerde kant van de rivier Orontes bevonden en maande hen hem snel te hulp te komen. Echter voordat Ramses zijn divisies bijeen kon krijgen, reden ongeveer 2000 strijdwagens van Muwatilli's strijdmacht in op het centrum van de Ra en Amon divisies en sloegen aan het plunderden in de Egyptische kolonne. De Hettiten, in (voorbarige) overwinningsroes en afgeleid door alle buit die er te halen viel, werden op hun beurt echter overvallen door de haastig ontboden Ptah en Setekh divisies, die zodoende Ramses van de ondergang wisten te redden.
*.
De Egyptenaren moesten nu terugtrekken. Ramses zelf kon ternauwernood ontsnappen aan gevangenschap, mede door versterkingen die door Amurru gestuurd waren om de farao te assisteren en die de Hettieten konden terugdringen. Door de gewonnen tijd konden de Egyptenaren zich hergroeperen en de strijdwagens van de Hettieten bijna omsingelen, maar die slaagden erin om zich over de Orontes terug te trekken en zich terug bij de rest van hun leger te voegen.
*.
Beide kampen noemden deze slag een overwinning, maar Ramses' troepen hadden veruit de meeste slachtoffers en waren er niet in geslaagd om meer grondgebied in te nemen. Kadesh en Amurru werden door de Hettieten hernomen. Dit verlies van prestige zorgde voor een reeks van opstanden in het Egyptische Rijk, waardoor Ramses zich niet meer op het grensconflict kon concentreren. En in 1259, in het 21ste jaar van de heerschappij van Ramses II, 15 jaar na de slag, werd het eerste paritaire vredesverdrag ter wereld (voor zover bekend althans) gesloten tussen Ramses II en Hattusili III (broer (?) en indirecte opvolger van Muwatalli II). Van dat verdrag bestaan drie versies: een Oud-/Middel Egyptische, een Akkadische en een Hettitische variant. Overigens is een reproductie van het vredesverdrag heden ten dage te vinden in het Verenigde Naties gebouw in New York.
*.
Nog eens 13 jaar later, in 1246 v.Chr. stuurden Hattusili III en zijn vrouw Puduheba een hunner dochters naar Egypte om in het huwelijk te treden met Ramses II, opdat de goede relaties tussen de beide dynastieen daarmee verzekerd zouden zijn.
*.
Ramesseum.
Het Ramesseum was de tempel die door Ramses II was opgetrokken op de westoever van de Nijl vlak bij de stad Luxor. De tempel was één van de 'kastelen van miljoenen jaren' en diende voor de cultus van de farao en Amon. Het is in deze tempel dat het Sed-festival werd gehouden. De tempel werd door Champollion Ramesseum genoemd, hoewel het ook onder andere namen bekend stond. Eén van de betitelingen van de tempel was 'het graf van Ozymandias' (afgeleid van Oesermaatre, de Horus-naam van Ramses II) en door Strabo werd het Memnonium genoemd, verwijzend naar de Griekse held Memnon.
*.
Geschiedenis van het Ramesseum.
De aanvang van de bouw begon reeds in het eerste regeringsjaar van Ramses II en er werd gedurende de tijd heel wat aan bijgebouwd. De tempel diende oorspronkelijk voor de cultus van Ramses II, maar werd door een vroege aardbeving al snel vernietigd. Veel delen werden toen gebruikt voor de tempel van Medinet Haboe. Later diende de tempel onder meer als graf voor de Thebaanse priesters in de Derde tussentijd. Daarna werd ze opnieuw als steengroeve gebruikt in de XIXde dynastie. Koptische christenen benutten de tempel vervolgens als kerk. Er werden talrijke ostraca en papyri gevonden wat doet vermoeden dat ze eveneens als school fungeerde.
*.
Architectuur.
De tempel heeft een oppervlakte van 58 bij 183 meter en is omgeven door een muur. Bij het 'kasteel van miljoenen jaren' werd voor het eerst een pyloon gebruikt bij dit type van gebouw. De achterzijde van de pyloon werd later versierd met taferelen van de Slag bij Kadesh. Daarna komen we uit op het eerste hof. Hier ligt een reusachtige granieten kolos die echter omgevallen is. Deze is 19 meter groot en weegt 1000 ton. Ze stelt de farao Ramses voor en was een inspiratiebron voor het werk Ozymandias van de poëet Shelley. Dan komen we bij de tweede pyloon die toegang heeft tot het tweede hof, waar er aan de zijkanten zuilenhallen waren. De zuilenhallen bestonden uit Osiris-pijlers die de farao-god voorstelden. Er waren ook twee kolossen van Ramses II op het tweede hof. Eén staat er nog, maar de tweede werd door Belzoni in 1816 weggesleept en per schip dan naar het British Museum gebracht; waar het nog steeds staat. Deze kolos werd ook wel de jonge Memnon genoemd.
*.
Daarna komen we terecht in de hypostyle-zaal. Deze bestond uit 2 rijen van 6 grote papyruszuilen en 6 rijen met telkens 6 kleinere open papyruszuilen. Dit wordt mede door haar mooie kleuren als een van de mooiste hypostyle zalen van Egypte beschouwd. Dan komen we in drie hallen die elk 8 zuilen hebben. De eerste hal geeft de processie van de barken weer en wordt de 'Hal der boten' genoemd. Alle drie de hallen zijn zeer slecht bewaard. De laatste wordt de Hal der litanieën genoemd. Daarna komen we in het allerheilige.
*.
Bijgebouwen.
Aan de zijkant van de tempel zijn er verschillende gebouwen bijgebouwd, die ook door Ramses II zijn opgetrokken. Naast het eerste hof ligt het tempelpaleis; een gebouw dat tijdens de ceremonieën werd gebruikt door de farao. Een aangrenzende kapel voor Toeja, de moeder van Ramses II, en zijn meest geliefde vrouw Nefertari.
*.
Bronnen en literatuur: Strabo, Geographica, 17, 46, 810; Goyon J. & el-Ashiri H, Le Ramesseum, 12 v, 1979; Siliotto A,Egypte: tempels, mensen en goden, 1994;.
Stadelmann R, Ramesseum in: Helck, Lexicon für Ägyptologie, V, 91-98.
Links: Association pour la sauvegarde du Ramesséum (particularly the "virtual restoration"); Plan of the Ramesseum site (University College London); The Younger Memnon (British Museum); Ozymandias (Shelley).


Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Website Gemeinde Wietmarschen, Gem. Wietmarsch
3.	Afgeschermd, Wikipedia

tr.
met

Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (1) met zijn achternicht Tadu-Chepa (Kija) ¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met zijn dochter Sitamun ¹. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Giluchepa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met zijn nicht Nn van Babylon, dr. van Burna-Buriasch II van Babylon en Mubalitat-Sherua van Assyriè (van Babylon). Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7) met zijn nicht Teje . Uit dit huwelijk 7 kinderen¹.


Aantekeningen bij Amenhteop III .
Amenhotep III was een farao van de 18e Dynastie, van de Egyptische Oudheid. Zijn naam Amenhotep betekent: "Amon is tevreden", zijn tweede bekende naam betekent: "De heer van waarheid is Ra".
*.
Biografie.
Amenhotep was de zoon van Thoetmoses IV en Moetemoeia. Hij trouwde met een burgerdochter: Teye, de dochter van Yuya en Tuya. In zijn tijd was het Nieuwe Rijk op zijn hoogtepunt. Zijn regering was voornamelijk een tijd van vrede en voorspoed. De invloed van Egypte reikte ver, zijn naam wordt gevonden van Griekenland, Kreta, Anatolië en Babylon tot Jemen toe.
*.
Amenhotep III had een heel tempelcomplex nabij Thebe, waarvan nu enkel nog de Kolossen van Memnon overblijven. Daarbij liet hij speciaal voor Teye een kunstmatig meer aanleggen dat bijna twee kilometer lang en 370 meter breed was.
*.
Toch waren er zorgwekkende ontwikkelingen. In Anatolië werden de Hettieten steeds machtiger onder Hattusilis II en begonnen het bondgenootschap met Assyrië en Mitanni te bedreigen.
*.
In de binnenlandse politiek werden de priesters van Amon-Re in Thebe steeds machtiger en veeleisender. Ondanks de welvaart werd het steeds moeilijker de almaar groeiende tempelbureaucratie tevreden te stellen. Amenhotep probeerde daar wat tegenwicht tegen te scheppen door de priesters van Heliopolis en de Apis-cultus wat meer te begunstigen.
*.
In 2006 is er gesuggereerd dat er vóór zijn 20e regeringsjaar in Egypte een epidemie (gedacht wordt aan de pest) heeft plaatsgevonden. Er zijn daarvoor een aantal aanwijzingen. Zo is uit de meeste jaren van zijn bewind vrij uitgebreide documentatie bewaard, die echter plotseling een aantal jaren afbreekt. Na zijn twintigste jaar schenkt de koning opeens grote aandacht aan de godin Sekhmet. Zij is de godin van onheil en verwoesting waar voordien weinig aandacht aan geschonken werd.


Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (1) met zijn achternicht Tadu-Chepa (Kija) ¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met zijn dochter Sitamun ¹. Uit dit huwelijk een dochter., tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Isis . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Giluchepa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met zijn nicht Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7).

• Moeder:
  Teje , dr. van Juja en Tuja.

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

Vader: Toetanchamom 1,2, zn. van Amenhtotep IV Echnaton en Maketaton, geb. 2 in 1326 BC1,2,1,2,1,2, farao te Egypte [Egy] van 1319 BC tot 1309 BC, ovl. (ongeveer 16 jaar oud) in aug 1309 BC1,2,1,2, tr.

• Moeder:
  Anchesenpaaton ¹, dr. van Amenhtotep IV Echnaton en Nofretete, geb. te Thebe [Egy]¹ in 1334 BC^1,1, ovl. (ongeveer 26 jaar oud) in 1308 BC^1,1, tr. (1) met haar grootvader Aja II (Eje) ¹, zn. van Juja en Tuja. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met haar vader Amenhtotep IV Echnaton (Amenhotep IV) ^1,2. Uit dit huwelijk een dochter.

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (1) met zijn achternicht Tadu-Chepa (Kija) ¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met zijn dochter Sitamun ¹. Uit dit huwelijk een dochter., tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Isis . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Giluchepa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met zijn nicht Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7).

• Moeder:
  Teje , dr. van Juja en Tuja.

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (1) met zijn achternicht Tadu-Chepa (Kija) ¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met zijn dochter Sitamun ¹. Uit dit huwelijk een dochter., tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Isis . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Giluchepa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met zijn nicht Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7).

• Moeder:
  Teje , dr. van Juja en Tuja.

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (1) met zijn achternicht Tadu-Chepa (Kija) ¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met zijn dochter Sitamun ¹. Uit dit huwelijk een dochter., tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Isis . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Giluchepa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met zijn nicht Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7).

• Moeder:
  Teje , dr. van Juja en Tuja.

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Amenhteop III (Amenhotep III) ^1,2, zn. van Thoetmosis IV en Moetemoeia, geb. ² circa 1390 BC^1,2,1,2,1,2, farao van 1379 BC tot 1340 BC, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) in 1340 BC^1,2,1,2, begr. ², tr. (1) met zijn achternicht Tadu-Chepa (Kija) ¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met zijn dochter Sitamun ¹. Uit dit huwelijk een dochter., tr. (3) met Nn van Babylon¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Isis . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Giluchepa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met zijn nicht Nn van Babylon. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7).

• Moeder:
  Teje , dr. van Juja en Tuja.

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Sethos I ¹, zn. van Ramses I en Satre, geb. circa 1330 BC^1,1,1, farao tussen 1290 BC en 1279 BC, ovl. (ongeveer 51 jaar oud) ¹ in 1279 BC^1,1, tr.

• Moeder:
  Tuja ¹, dr. van Raja en Ruja, geb. in 1328 BC^1,1.

tr.
met

Tia ^1,1.

Uit dit huwelijk 2 dochters:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Mutmetjennefer						0	0
2	Nn						0	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Thoetmosis IIII
Thoetmosis IIII Ook: Thutmosis III, Misphris, Misphragmuthosis, Tutmoze III 1,2, geb. 1 circa 1472 BC1,2,1,2,1,2, farao te Egypte [Egy] van 1467 BC tot 1413 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) 2 circa 1413 BC1,2,1,2, begr. 2.

Aantekeningen bij Thoetmosis IIII .
Thoetmosis III of Thoetmozes III (ca. 1479 - 1425 v.Chr.) was de zesde farao in de 18e Dynastie van het Nieuwe Rijk in de Egyptische Oudheid. Zijn bekende naam Thoetmosis betekent: Geboren uit Thoth. Zijn bij zijn kroning aangenomen naam, Mencheppere, betekent "Bestendig is de verschijning van Ra (de zonnegod)". Het was sinds de 18e Dynastie gebruikelijk dat een koning bij zijn troonsbestijging een zogenaamde kroningsnaam aannam. Vanaf het Nieuwe Rijk werd daarin steevast een aspect van de zonnegod Ra verheerlijkt.
*.
Biografie.
Thoetmosis III was de zoon van Thoetmosis II en een bijvrouw, Isis. De jonge, nog minderjarige troonopvolger werd in theorie koning nadat Thoetmosis II overleed. Zijn stiefmoeder Hatsjepsoet trad echter op als regentes en nam al snel de titel van farao aan waarbij Thoetmosis slechts als co-regent fungeerde. Ook eenmaal volwassen had Thoetmosis III een ondergeschikte rol naast Hatsjepsoet, tot aan haar dood. Gedurende in totaal 22 jaar moest hij haar heerschappij tolereren. Thoetmosis III was getrouwd met Sat-Yah, de dochter van zijn voedster Ipoe, met wie hij tenminste drie zoons en een dochter kreeg. Later trouwde hij met Meritre-Hatsjepsoet (volgens sommigen een dochter van Hatsjepsoet, maar dat is zeer onwaarschijnlijk) en kreeg met haar nog een zoon, de latere troonopvolger Amenhotep II. Na de dood van Hatsjepsoet regeerde hij 32 jaar lang over Egypte tot zijn officiële 54e regeringsjaar. Thoetmosis III regeerde officiëel van 24 april 1479 tot 11 maart 1425 voor Christus volgens de Middel Chronologie (Engels: Middle Chronology).
*.
Relatie met Hatsjepsoet.
Tot voor kort was de algemene theorie dat na de dood van haar echtgenoot en halfbroer Thoetmosis II, Hatsjepsoet de troon van Thoetmosis III usurpeerde en dat, ofschoon Thoetmosis III co-regent was tijdens de regering van Hatsjepsoet, hij nooit zijn stiefmoeder vergaf dat zij hem de troon ontzegd had. Feit is dat Hatsjepsoet, nadat zij eerst twee jaar regentes was voor de minderjarige Thoetmosis, alle macht aan zich trok en zich de titel van koning toeëigende. Hoewel ze van hogere geboorte was dan Thoetmosis (die de zoon was van een bijvrouw) was dit ongehoord, aangezien ze daarmee de rechtmatige mannelijke opvolger buiten spel zette. Vrouwelijke farao's waren er eerder in de Egyptische geschiedenis al geweest maar alleen wanneer er geen mannelijke opvolger was. Toch pakte deze zet niet ongunstig uit. Hatsjepsoet kon ruim 19 jaar aan de macht blijven, waarbij Thoetmosis dus haar co-regent werd en naar men nu vermoedt steeds meer taken toebedeeld kreeg. Hierdoor kon de jonge prins een gedegen opleiding krijgen, o.a. in het leger wat hem later zeer goed van pas kwam, zonder dat hij meteen als kind al met de zware regeringstaken belast werd. Toen zijn stiefmoeder uiteindelijk overleed en Thoetmosis de troon als alleenheerser kon bestijgen was hij reeds ervaren wat ook blijkt uit het feit dat hij direct krachtdadig optrad in binnen- en buitenland. Recent is daarom de theorie dat hij zijn stiefmoeder gehaat zou hebben herzien. Want waarom ook zou Hatsjepsoet een boze erfgenaam toegestaan hebben om het bevel over het leger te voeren? En als er haat tussen hen zou zijn geweest had Hatsjepsoet haar stiefzoon eenvoudig uit de weg kunnen laten ruimen. Het lijkt er daarom eerder op dat e.e.a. uit praktische overwegingen doorgevoerd is, waarbij Hatsjepsoet's tomeloze ambitie uiteraard niet te ontkennen valt. De situatie zal haar goed uitgekomen zijn. Deze mening wordt verder gesteund door het feit dat er geen enkel bewijsmateriaal is gevonden dat aantoont dat Thoetmosis III zijn troon terug wilde hebben. Vaak werd vroeger verwezen naar het feit dat Hatsjepsoet's naam en beeldtenis op vele monumenten na haar dood uitgewist zijn en dat dit het werk van Thoetmosis III zou zijn. We weten nu dat de monumenten van Hatsjepsoet niet vroeger dan 20 jaar na haar dood beschadigd werden en wellicht veel later (dus ook na de dood van Thoetmosis III). Van een 'wraakcampagne' van Thoetmosis is dus geen sprake geweest (dan had hij immers wel direct na haar overlijden aktie ondernomen). Een theorie luidt dat de beschadigingen wellicht deels voor rekening komen van Amenhotep III, de achterkleinzoon van Thoetmosis III, die met een burgermeisje getrouwd was en mogelijk de herinnering aan Hatsjepsoet en haar voorbeeldige koninklijke afstamming wilde uitwissen om zijn eigen niet door iedereen geaccepteerde huwelijk acceptabeler te maken. Zeker is dat ook een deel van de beschadigingen in opdracht van de ketterse koning Achnaton is uitgevoerd (met name waar het de naam en afbeelding van de door hem gehate oppergod Amon betreft). Zo Thoetmosis al opdracht heeft gegeven om de naam van zijn stiefmoeder uit te wissen, dan is dat niet uit haat jegens haar gebeurd maar om zijn eigen regeerperiode langer te doen lijken (en dus zijn roem te vergroten).
*.
Militaire prestaties en imperium.
Thoetmosis III was ongetwijfeld een militair genie. Hij voerde een expansionistische politiek en wordt wel eens de "Napoleon van Egypte" genoemd omdat hij wel 350 steden heeft veroverd en naar verluidt geen enkele veldslag heeft verloren. Zijn gebied reikte uiteindelijk van de Eufraat tot aan de zuidgrens van Nubië niet ver van het huidige Khartoum in Soedan; dit alles bereikte hij in niet minder dan 17 militaire campagnes. Hij was de eerste farao die de grens van de Eufraat overschreed, tijdens zijn gevecht tegen de Mitanni. Zijn oorlogen o.a. zijn gedocumenteerd op de muren van de Amontempel in Karnak bij Luxor.
*.
Hij wordt beschouwd als een van de meest oorlogszuchtige farao’s; hij maakte van Egypte een wereldmacht. Er is veel bekend over de oorlogen van Thoetmosis III, omdat zijn legeraanvoerder Thanuny erover geschreven heeft. Thoetmosis’ vele veroveringen werden mogelijk gemaakt door de grote verbetering van de wapens en het efficiënt inzetten daarvan. Te denken valt dan aan met een menner en een boogschutter bemande snelle strijdwagens en een apart boogschutterskorps, bewapend met composietbogen met een groot bereik. Zijn leger maakte ook gebruik van boten, zowel voor de aanvoer van voorraden naar het huidige Libanon als voor het oversteken van grote rivieren (zoals de Eufraat) en ook, bij de campagnes in Nubië, voor het uitvoeren van snelle aanvallen via de Nijl (men zou de daarvoor gebruikte elitetroepen als het eerste 'Korps Mariniers' in de geschiedenis kunnen zien).
*.
Eerste campagne: Na Hatsjepsoet’s dood ondernam Thoetmosis III zijn eerste grote militaire campagne. Hij vertrok uit Egypte en ging door de Sinaï en via Gaza landinwaarts in de richting van de stad Megiddo. Om in Megiddo te komen had Thoetmosis III wel een probleem. Het Karmelgebergte (in het huidige Israel) lag nog tussen zijn leger en Megiddo. Er waren 3 mogelijke routes: zowel de noordelijke als zuidelijke routen gingen om de bergketen heen en werden door zijn militaire adviseurs als veilig beschouwd, maar Thoetmosis vond zijn adviseurs maar lafaards en koos een route dwars over de bergen heen. Een slimme keuze, want zo kwamen ze op een veel strategischere plaats uit, net buiten de stad Megiddo en verasten hun vijanden, die zo'n gewaagde zet niet hadden verwacht, bovendien volledig. De Egyptenaren konden de daarop volgende slag gemakkelijk winnen, maar de vluchtende vijand had de kans gegrepen de stad binnen te vluchten. Na een maandenlang beleg veroverde Thoetmosis’ leger die ook. De slag om Megiddo is waarschijnlijk de belangrijkste die Thoetmosis’ ooit uitvocht. Hiermee brak hij het verzet in Palestina, Libanon en Zuid-Syrië.
De tweede, derde en vierde campagne dienden vooral om rijkdom uit de verschillende overwonnen gebieden te vergaren. Tijdens zijn vierde veldtocht zou hij ook een fort hebben laten bouwen in het zuiden van Libanon.
*.
Zijn vijfde, zesde en zevende veldtocht vonden plaats in Syrië. Tijdens zijn vijfde veldtocht veroverde hij een aantal steden, vnl. in het zuiden van Syrië. Tijdens zijn zesde veldtocht veroverde hij meer Syrische steden, vnl. in het westen. Er kwamen toen geregeld opstanden voor bij de plaatselijke bevolking. Om daar een einde aan te maken, besloot Thoetmosis III om familieleden van hooggeplaatsten als gijzelaars mee te nemen. Niettemin rebelleerde Syrië opnieuw, dus moest Thoetmosis er opnieuw naar toe. Tijdens zijn zevende veroveringstocht nam hij een aantal havensteden in. Om verder oproer te voorkomen, nam hij een groot deel van het graan in beslag dat hij vnl. gebruikte om zijn leger te voeden. Zo kon Syrië dat graan niet meer verkopen en werd het snel heel arm. Hierdoor kon het land ook geen opstand meer financieren.
*.
Rood granieten beeld van Thoetmosis III in het Egyptisch Museum te CaïroAchtste veldtocht: Nadat Thoetmosis III de Syrische steden onder controle had gekregen, wou hij zijn rijk in noordelijke richting uitbreiden. Daardoor moest hij het koninkrijk Mitanni aanvallen, wat in het huidige Koerdistan lag. Hiervoor moest hij echter de Eufraat oversteken. Daarvoor voerde zijn leger boten op karren mee. Hiermee trok hij door de al overwonnen gebieden. Ondertussen plunderden ze nog wat, waardoor het op een zoveelste Syrische veldtocht leek. Ze staken snel de Eufraat in hun boten over en konden zo een verrassingsaanval uitvoeren. De koning van Mitanni was helemaal niet voorbereid en zijn leger kon dat van Thoetmosis niet tegenhouden. Toetmosis nam zonder moeite alle steden in en plunderde die.
*.
Thoetmosis’ negende veldtocht was slechts een kleine plundertocht in Syrië. Tijdens zijn tiende militaire campagne werd er wel veel gevochten. De koning van Mitanni had ondertussen een groot leger op de been gebracht. Thoetmosis won de oorlog wel, maar het was zeker geen grote overwinning.
*.
De beschrijvingen van de elfde en twaalfde militaire campagne zijn verloren gegaan. Zijn dertiende campagne was een kleine veldtocht in wat nu centraal Syrië is.
*.
Het volgende jaar, zijn 39ste jaar, begon hij zijn veertiende campagne. Deze was tegen de Shasu. De locatie van deze campagne is onmogelijk met zekerheid vast te stellen, omdat de Shasu nomaden waren die van Phoenicië, het huidige Libanon, via Transjordanië tot in Edom gewoond kunnen hebben. Zijn laatste Aziatische campagne is beter gedocumenteerd. Op een gegeven moment in Thoetmosis' 42ste regeringsjaar zijn de Mitanni kennelijk in opstand gekomen in alle grote steden van Syrië. Thoetmosis verplaatste zijn troepen en ging via de kust noordwaarts. Hij sloeg de opstanden in de Arke vlakte neer en trok verder op tot Tunip. Na het veroveren van Tunip richte hij zich op Kadesh. Hij viel 3 omliggende Mitannische garnizoenen aan en versloeg ze. Hij keerde daarna terug naar Egypte. Zijn overwinning in zijn campagne was niet helemaal compleet omdat hij Kadesh niet had veroverd; de blijvende trouw van Tunip als bondgenoot was niet verzekerd, zoals na zijn dood zou blijken.
*.
Laatste Nubische campagne. De laatste campagne van Thoetmosis III was in zijn 50e regeringsjaar. Hij viel het uiterste zuiden van Nubië weer eens aan (de rest had men al onder controle), maar kon niet veel extra grondgebied veroveren. Hoewel geen enkele farao voor hem zo ver zuidwaarts was doorgedrongen, had de Egyptische cultuur zich hier door de jaren heen wel al wijd verspreid. Nubië werd immers al sinds het Middenrijk door Egypte gedomineerd, ook al waren er tussenpozen waarin de streek korte tijd haar onafhankelijkheid herwon. Gedurende het gehele Nieuwe Rijk, al sinds Thoetmosis I, de grootvader van Thoetmosis III, was het grootste deel van Nubië stevig in Egyptische handen. Eerder al had Thoetmosis in Opper-Nubië de nieuwe stad Napata gesticht als hoofdstad van de Nubische provincie. Deze stad was daarna de zetel van de onderkoning van Nubië (de Egyptische gouverneur, wiens officiële titel 'koningszoon van Kush' luidde. Kush was de Egyptische naam voor Zuid-Nubië).
*.
Bouwwerken: Tempel van Amon (Karnak): 7e pyloon, obelisken, Ach Menoe; Graf DK 34 in de Vallei der Koningen.
*.
Bronnen: Thoetmoses III (Egyptology Online).

Vader: Thoetmosis II Ook: Thuthmosis II, Chebron , zn. van Thoetmosis I en Mutnofret, tr. (2) met zijn halfzus Hatschepsut I , dr. van Thoetmosis I en Ahmose. Uit dit huwelijk 2 kinderen, tr. (3) met Mutnofret II . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (1).

• Moeder:
  Isis .

tr. (1)
met

Merire-Hatschepsut II ¹, dr. van Thoetmosis II en Hatschepsut I, geb. circa 1468 BC^1,1.

Uit dit huwelijk 4 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Nn	*-1440					1	1
2	Amenhotep II						1	1
3	Tia						1	1
4	Merit-Amun						0	0

tr. (2)
met

Satjah , dr. van Ahmose Pennechbet en Ipu, geb. circa 1472 BC, ovl. (minstens 38 jaar oud) na 1434 BC.

Uit dit huwelijk 3 zonen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Siamun	*-1445		†-1434		11	0	0
2	Nefertari	*-1448					0	0
3	Amenemhet	*-1450		†-1415		35	1	2

tr. (3)
met

Nebtu .

tr. (4)
met

Maluta .

tr. (5)
met

Manhat .

tr. (6)
met

Manawa .

tr. (7)
met

Nn .

Uit dit huwelijk 7 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Amenmose						0	0
2	Baket						0	0
3	Nedjmi						0	0
4	Thutmosis						0	0
5	Wadjmose						0	0
6	Webensune						0	0
7	Nn						1	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

Dossier:

Vader: Thoetmosis II Ook: Thuthmosis II, Chebron , zn. van Thoetmosis I en Mutnofret, tr. (1) met Isis . Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (3) met Mutnofret II . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2).

• Moeder:
  Hatschepsut I , dr. van Thoetmosis I en Ahmose.

tr.
met

Thoetmosis IIII Ook: Thutmosis III, Misphris, Misphragmuthosis, Tutmoze III 1,2, zn. van Thoetmosis II en Isis, geb. 1 circa 1472 BC1,2,1,2,1,2, farao te Egypte [Egy] van 1467 BC tot 1413 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) 2 circa 1413 BC1,2,1,2, begr. 2, tr. (2) met Satjah . Uit dit huwelijk 3 zonen, tr. (3) met Nebtu . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Maluta . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (5) met Manhat . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met Manawa . Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (7) met Nn . Uit dit huwelijk 7 kinderen.

Aantekeningen bij Thoetmosis IIII .
Thoetmosis III of Thoetmozes III (ca. 1479 - 1425 v.Chr.) was de zesde farao in de 18e Dynastie van het Nieuwe Rijk in de Egyptische Oudheid. Zijn bekende naam Thoetmosis betekent: Geboren uit Thoth. Zijn bij zijn kroning aangenomen naam, Mencheppere, betekent "Bestendig is de verschijning van Ra (de zonnegod)". Het was sinds de 18e Dynastie gebruikelijk dat een koning bij zijn troonsbestijging een zogenaamde kroningsnaam aannam. Vanaf het Nieuwe Rijk werd daarin steevast een aspect van de zonnegod Ra verheerlijkt.
*.
Biografie.
Thoetmosis III was de zoon van Thoetmosis II en een bijvrouw, Isis. De jonge, nog minderjarige troonopvolger werd in theorie koning nadat Thoetmosis II overleed. Zijn stiefmoeder Hatsjepsoet trad echter op als regentes en nam al snel de titel van farao aan waarbij Thoetmosis slechts als co-regent fungeerde. Ook eenmaal volwassen had Thoetmosis III een ondergeschikte rol naast Hatsjepsoet, tot aan haar dood. Gedurende in totaal 22 jaar moest hij haar heerschappij tolereren. Thoetmosis III was getrouwd met Sat-Yah, de dochter van zijn voedster Ipoe, met wie hij tenminste drie zoons en een dochter kreeg. Later trouwde hij met Meritre-Hatsjepsoet (volgens sommigen een dochter van Hatsjepsoet, maar dat is zeer onwaarschijnlijk) en kreeg met haar nog een zoon, de latere troonopvolger Amenhotep II. Na de dood van Hatsjepsoet regeerde hij 32 jaar lang over Egypte tot zijn officiële 54e regeringsjaar. Thoetmosis III regeerde officiëel van 24 april 1479 tot 11 maart 1425 voor Christus volgens de Middel Chronologie (Engels: Middle Chronology).
*.
Relatie met Hatsjepsoet.
Tot voor kort was de algemene theorie dat na de dood van haar echtgenoot en halfbroer Thoetmosis II, Hatsjepsoet de troon van Thoetmosis III usurpeerde en dat, ofschoon Thoetmosis III co-regent was tijdens de regering van Hatsjepsoet, hij nooit zijn stiefmoeder vergaf dat zij hem de troon ontzegd had. Feit is dat Hatsjepsoet, nadat zij eerst twee jaar regentes was voor de minderjarige Thoetmosis, alle macht aan zich trok en zich de titel van koning toeëigende. Hoewel ze van hogere geboorte was dan Thoetmosis (die de zoon was van een bijvrouw) was dit ongehoord, aangezien ze daarmee de rechtmatige mannelijke opvolger buiten spel zette. Vrouwelijke farao's waren er eerder in de Egyptische geschiedenis al geweest maar alleen wanneer er geen mannelijke opvolger was. Toch pakte deze zet niet ongunstig uit. Hatsjepsoet kon ruim 19 jaar aan de macht blijven, waarbij Thoetmosis dus haar co-regent werd en naar men nu vermoedt steeds meer taken toebedeeld kreeg. Hierdoor kon de jonge prins een gedegen opleiding krijgen, o.a. in het leger wat hem later zeer goed van pas kwam, zonder dat hij meteen als kind al met de zware regeringstaken belast werd. Toen zijn stiefmoeder uiteindelijk overleed en Thoetmosis de troon als alleenheerser kon bestijgen was hij reeds ervaren wat ook blijkt uit het feit dat hij direct krachtdadig optrad in binnen- en buitenland. Recent is daarom de theorie dat hij zijn stiefmoeder gehaat zou hebben herzien. Want waarom ook zou Hatsjepsoet een boze erfgenaam toegestaan hebben om het bevel over het leger te voeren? En als er haat tussen hen zou zijn geweest had Hatsjepsoet haar stiefzoon eenvoudig uit de weg kunnen laten ruimen. Het lijkt er daarom eerder op dat e.e.a. uit praktische overwegingen doorgevoerd is, waarbij Hatsjepsoet's tomeloze ambitie uiteraard niet te ontkennen valt. De situatie zal haar goed uitgekomen zijn. Deze mening wordt verder gesteund door het feit dat er geen enkel bewijsmateriaal is gevonden dat aantoont dat Thoetmosis III zijn troon terug wilde hebben. Vaak werd vroeger verwezen naar het feit dat Hatsjepsoet's naam en beeldtenis op vele monumenten na haar dood uitgewist zijn en dat dit het werk van Thoetmosis III zou zijn. We weten nu dat de monumenten van Hatsjepsoet niet vroeger dan 20 jaar na haar dood beschadigd werden en wellicht veel later (dus ook na de dood van Thoetmosis III). Van een 'wraakcampagne' van Thoetmosis is dus geen sprake geweest (dan had hij immers wel direct na haar overlijden aktie ondernomen). Een theorie luidt dat de beschadigingen wellicht deels voor rekening komen van Amenhotep III, de achterkleinzoon van Thoetmosis III, die met een burgermeisje getrouwd was en mogelijk de herinnering aan Hatsjepsoet en haar voorbeeldige koninklijke afstamming wilde uitwissen om zijn eigen niet door iedereen geaccepteerde huwelijk acceptabeler te maken. Zeker is dat ook een deel van de beschadigingen in opdracht van de ketterse koning Achnaton is uitgevoerd (met name waar het de naam en afbeelding van de door hem gehate oppergod Amon betreft). Zo Thoetmosis al opdracht heeft gegeven om de naam van zijn stiefmoeder uit te wissen, dan is dat niet uit haat jegens haar gebeurd maar om zijn eigen regeerperiode langer te doen lijken (en dus zijn roem te vergroten).
*.
Militaire prestaties en imperium.
Thoetmosis III was ongetwijfeld een militair genie. Hij voerde een expansionistische politiek en wordt wel eens de "Napoleon van Egypte" genoemd omdat hij wel 350 steden heeft veroverd en naar verluidt geen enkele veldslag heeft verloren. Zijn gebied reikte uiteindelijk van de Eufraat tot aan de zuidgrens van Nubië niet ver van het huidige Khartoum in Soedan; dit alles bereikte hij in niet minder dan 17 militaire campagnes. Hij was de eerste farao die de grens van de Eufraat overschreed, tijdens zijn gevecht tegen de Mitanni. Zijn oorlogen o.a. zijn gedocumenteerd op de muren van de Amontempel in Karnak bij Luxor.
*.
Hij wordt beschouwd als een van de meest oorlogszuchtige farao’s; hij maakte van Egypte een wereldmacht. Er is veel bekend over de oorlogen van Thoetmosis III, omdat zijn legeraanvoerder Thanuny erover geschreven heeft. Thoetmosis’ vele veroveringen werden mogelijk gemaakt door de grote verbetering van de wapens en het efficiënt inzetten daarvan. Te denken valt dan aan met een menner en een boogschutter bemande snelle strijdwagens en een apart boogschutterskorps, bewapend met composietbogen met een groot bereik. Zijn leger maakte ook gebruik van boten, zowel voor de aanvoer van voorraden naar het huidige Libanon als voor het oversteken van grote rivieren (zoals de Eufraat) en ook, bij de campagnes in Nubië, voor het uitvoeren van snelle aanvallen via de Nijl (men zou de daarvoor gebruikte elitetroepen als het eerste 'Korps Mariniers' in de geschiedenis kunnen zien).
*.
Eerste campagne: Na Hatsjepsoet’s dood ondernam Thoetmosis III zijn eerste grote militaire campagne. Hij vertrok uit Egypte en ging door de Sinaï en via Gaza landinwaarts in de richting van de stad Megiddo. Om in Megiddo te komen had Thoetmosis III wel een probleem. Het Karmelgebergte (in het huidige Israel) lag nog tussen zijn leger en Megiddo. Er waren 3 mogelijke routes: zowel de noordelijke als zuidelijke routen gingen om de bergketen heen en werden door zijn militaire adviseurs als veilig beschouwd, maar Thoetmosis vond zijn adviseurs maar lafaards en koos een route dwars over de bergen heen. Een slimme keuze, want zo kwamen ze op een veel strategischere plaats uit, net buiten de stad Megiddo en verasten hun vijanden, die zo'n gewaagde zet niet hadden verwacht, bovendien volledig. De Egyptenaren konden de daarop volgende slag gemakkelijk winnen, maar de vluchtende vijand had de kans gegrepen de stad binnen te vluchten. Na een maandenlang beleg veroverde Thoetmosis’ leger die ook. De slag om Megiddo is waarschijnlijk de belangrijkste die Thoetmosis’ ooit uitvocht. Hiermee brak hij het verzet in Palestina, Libanon en Zuid-Syrië.
De tweede, derde en vierde campagne dienden vooral om rijkdom uit de verschillende overwonnen gebieden te vergaren. Tijdens zijn vierde veldtocht zou hij ook een fort hebben laten bouwen in het zuiden van Libanon.
*.
Zijn vijfde, zesde en zevende veldtocht vonden plaats in Syrië. Tijdens zijn vijfde veldtocht veroverde hij een aantal steden, vnl. in het zuiden van Syrië. Tijdens zijn zesde veldtocht veroverde hij meer Syrische steden, vnl. in het westen. Er kwamen toen geregeld opstanden voor bij de plaatselijke bevolking. Om daar een einde aan te maken, besloot Thoetmosis III om familieleden van hooggeplaatsten als gijzelaars mee te nemen. Niettemin rebelleerde Syrië opnieuw, dus moest Thoetmosis er opnieuw naar toe. Tijdens zijn zevende veroveringstocht nam hij een aantal havensteden in. Om verder oproer te voorkomen, nam hij een groot deel van het graan in beslag dat hij vnl. gebruikte om zijn leger te voeden. Zo kon Syrië dat graan niet meer verkopen en werd het snel heel arm. Hierdoor kon het land ook geen opstand meer financieren.
*.
Rood granieten beeld van Thoetmosis III in het Egyptisch Museum te CaïroAchtste veldtocht: Nadat Thoetmosis III de Syrische steden onder controle had gekregen, wou hij zijn rijk in noordelijke richting uitbreiden. Daardoor moest hij het koninkrijk Mitanni aanvallen, wat in het huidige Koerdistan lag. Hiervoor moest hij echter de Eufraat oversteken. Daarvoor voerde zijn leger boten op karren mee. Hiermee trok hij door de al overwonnen gebieden. Ondertussen plunderden ze nog wat, waardoor het op een zoveelste Syrische veldtocht leek. Ze staken snel de Eufraat in hun boten over en konden zo een verrassingsaanval uitvoeren. De koning van Mitanni was helemaal niet voorbereid en zijn leger kon dat van Thoetmosis niet tegenhouden. Toetmosis nam zonder moeite alle steden in en plunderde die.
*.
Thoetmosis’ negende veldtocht was slechts een kleine plundertocht in Syrië. Tijdens zijn tiende militaire campagne werd er wel veel gevochten. De koning van Mitanni had ondertussen een groot leger op de been gebracht. Thoetmosis won de oorlog wel, maar het was zeker geen grote overwinning.
*.
De beschrijvingen van de elfde en twaalfde militaire campagne zijn verloren gegaan. Zijn dertiende campagne was een kleine veldtocht in wat nu centraal Syrië is.
*.
Het volgende jaar, zijn 39ste jaar, begon hij zijn veertiende campagne. Deze was tegen de Shasu. De locatie van deze campagne is onmogelijk met zekerheid vast te stellen, omdat de Shasu nomaden waren die van Phoenicië, het huidige Libanon, via Transjordanië tot in Edom gewoond kunnen hebben. Zijn laatste Aziatische campagne is beter gedocumenteerd. Op een gegeven moment in Thoetmosis' 42ste regeringsjaar zijn de Mitanni kennelijk in opstand gekomen in alle grote steden van Syrië. Thoetmosis verplaatste zijn troepen en ging via de kust noordwaarts. Hij sloeg de opstanden in de Arke vlakte neer en trok verder op tot Tunip. Na het veroveren van Tunip richte hij zich op Kadesh. Hij viel 3 omliggende Mitannische garnizoenen aan en versloeg ze. Hij keerde daarna terug naar Egypte. Zijn overwinning in zijn campagne was niet helemaal compleet omdat hij Kadesh niet had veroverd; de blijvende trouw van Tunip als bondgenoot was niet verzekerd, zoals na zijn dood zou blijken.
*.
Laatste Nubische campagne. De laatste campagne van Thoetmosis III was in zijn 50e regeringsjaar. Hij viel het uiterste zuiden van Nubië weer eens aan (de rest had men al onder controle), maar kon niet veel extra grondgebied veroveren. Hoewel geen enkele farao voor hem zo ver zuidwaarts was doorgedrongen, had de Egyptische cultuur zich hier door de jaren heen wel al wijd verspreid. Nubië werd immers al sinds het Middenrijk door Egypte gedomineerd, ook al waren er tussenpozen waarin de streek korte tijd haar onafhankelijkheid herwon. Gedurende het gehele Nieuwe Rijk, al sinds Thoetmosis I, de grootvader van Thoetmosis III, was het grootste deel van Nubië stevig in Egyptische handen. Eerder al had Thoetmosis in Opper-Nubië de nieuwe stad Napata gesticht als hoofdstad van de Nubische provincie. Deze stad was daarna de zetel van de onderkoning van Nubië (de Egyptische gouverneur, wiens officiële titel 'koningszoon van Kush' luidde. Kush was de Egyptische naam voor Zuid-Nubië).
*.
Bouwwerken: Tempel van Amon (Karnak): 7e pyloon, obelisken, Ach Menoe; Graf DK 34 in de Vallei der Koningen.
*.
Bronnen: Thoetmoses III (Egyptology Online).

Uit dit huwelijk 4 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Nn	*-1440					1	1
2	Amenhotep II						1	1
3	Tia						1	1
4	Merit-Amun						0	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

')}