• Vader:
  Lucius Vibius Sabinus^1,2, zn. van Marcus Licinius Crassus Frugi en Sulpia Praetextata, geb. circa 54^1,2,1,2, ged. ^1,1,2, Consul suffectus in 97, ovl. (ongeveer 46 jaar oud) circa 100^1,2,1,2, tr.

• Moeder:
  Salonia Matidia² (Matida), dr. van Gaius Salonius Matidius Patruines en Ulpia Marciana, geb. in 68^2,2,2, augusta (=keizerin) in 112, ovl. (ongeveer 51 jaar oud) in dec 119^2,2.

tr. (1)
met

Quintus Laelius¹.

Uit dit huwelijk een dochter:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Laelia	*100					1	1

tr. (2)
met

Lucius Calpurnius Piso (Lucius Scribonius Libo Rupilius) Frugi^1,, , zn. van Lucius Calpurnus Piso Frugi en Nn, geb. circa 45^1,, Geb. ca 155 v. Chr^{1,, ,1,,} , consul suff onder Domitian of Nerva, Praetor te Spanje [Esp] in 112, ovl. Overl. in 112 v. Chr. in Spanje, tr. (1) met Nn ¹. Uit dit huwelijk een zoon.


Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

Publius Septimus Geta
Publius Septimus Geta1, geb. waarschijnlijk te Rome op woensdag 7 mrt 1891,1,1, wordt vermoord, medekeizer met zijn vader te Rome van 209 tot woensdag 4 feb 211 , medekeizer met zijn broer te Rome van woensdag 4 feb 211 tot dec 211 , ovl. (22 jaar oud) waarschijnlijk te Rome1 op zaterdag 26 dec 2111,1.

Aantekeningen bij Publius Septimus Geta.
Dit artikel is deels gebaseerd op Geoffrey van Monmouths Historia Regum Britanniae. Gegevens uit dit werk komen vaak niet overeen met de historische werkelijkheid..
*.
Publius Septimius Geta (Milaan, (waarschijnlijk) 7 maart 189 – Rome, (waarschijnlijk) 26 december 211) was Romeins medekeizer met zijn vader Septimius Severus, van 209 tot diens dood op 4 februari 211, en daarna met zijn broer Caracalla tot hij eind december 211, door dezelfde broer werd vermoord..
*.
De twee broers konden het slecht met elkaar vinden en vanaf het moment dat zij gezamenlijk de troon bestegen, hielden zij afstand van elkaar. Zij waren zelfs van plan het keizerrijk te verdelen: Geta zou over Oost Europa, Azië en het oostelijk deel van Noord Afrika regeren, en Caracalla over West-Europa en het westelijk deel van Noord-Afrika. Hun moeder Julia Domna voorkwam deze tweedeling..
*.
Geta, die wist dat zijn broer hem zou vermoorden als hij de kans kreeg, zocht zoveel mogelijk medestanders en zijn populariteit groeide. Voor Caracalla was dit misschien nog meer reden om hem snel te liquideren en hij plande dit voor 17 december 211. Zijn complot lekte echter uit en Geta vergrootte zijn waakzaamheid. Zijn moeder accepteerde daarop Caracalla's voorstel om in een privé gesprek tussen de moeder en de twee broers de geschillen bij te leggen. De afspraak bleek een valstrik en de 22-jarige Geta werd door binnenstormende soldaten in het bijzijn van zijn moeder, en op bevel van Caracalla vermoord. Caracalla kocht daarop de praetoriaanse garde om zodat ze zijn ongeloofwaardig excuus dat hij uit zelfverdediging gehandeld had zouden accepteren. Alle ca. 20.000 medestanders van Geta werden opgespoord en vermoord, ongeacht hun status: van soldaat tot senator..
*.
De datum van de moord op Geta is omstreden. Traditioneel werd deze geplaatst in februari 212, maar nu wordt aan de hand van sterke aanwijzingen algemeen aangenomen dat de moord eind december 211 plaats vond..
Zijn grafmonument staat vlak buiten de poorten van Rome aan de Via Appia..
*.
Literatuur: M.L. Meckler, art. Geta (211 A.D.), in DIR (1997).

Vader: Lucius Septimus Severus1, zn. van Publius Septimus Geta en Fulvia Pia, geb. te Leptis Magna [Lib]1 Leptis Magna, of, beter: Lepcis Magna,[1] was een belangrijke stad van de republiek van Carthago en later van het Romeinse Rijk. De ruïnes bevinden zich in de buurt van Tripoli in Libië. Leptis Magna moet niet worden verward met Leptis Parva of Leptis Minor in hedendaags Tunesië. De stad is in de Archaïsche tijd gesticht door Fenicische kolonisten. Pas toen Carthago een belangrijke macht in de Middellandse Zee werd, werd het een stad van belang. Tot het eind van de Derde Punische Oorlog in 146 v.Chr. viel Leptis Magna onder Carthago's bewind. Daarna was het tijdelijk deel van het koninkrijk van Massinissa. Na de oorlog tegen Jugurtha kwam de stad in handen van het Romeinse Rijk, dat Leptis de iure onafhankelijk liet maar de facto aan zich onderwierp door een jaarlijks tribuut van een miljoen liter olijfolie te eisen. Al tijdens de regering van Augustus was de onafhankelijkheid voorbij en begon een snelle romanisering, die goed is gedocumenteerd in de vorm van enkele honderden inscripties. Leptis Magna ontwikkelde zich snel tot een van de belangrijkste steden in Romeins Africa. Toen Septimius Severus in 193 keizer werd, bereikte Leptis haar grootste welvaart. Er woonden toen zo'n 100.000 mensen. Hij liet diverse monumentale gebouwen neerzetten zodat de stad zich kon meten met de twee belangrijkste steden in Africa: Alexandrië en Carthago. Toen hij de stad in 203 met zijn entourage bezocht werd hij met veel eerbetoon ontvangen. Ook toen de interregionale handel instortte tijdens de crisis van de derde eeuw, bleef de stad relatief belangrijk. Weliswaar werden delen van de stad in de vierde eeuw verlaten, maar het bleef een van de grootste steden van Africa. Diocletianus maakte de stad tot hoofdstad van de nieuwe provincie Tripolitana. Onder keizer Theodosius I vond een verdere opleving plaats. In 439 kwam Leptis Magna onder het bewind van de Vandalen, nadat hun koning Geiserik Carthago veroverde op de Romeinen. Om rebellie te voorkomen liet Geiserik de stadsmuren slopen. Dit gaf Berbers in 523 echter alle gelegenheid om Leptis te plunderen. Belisarius heroverde Leptis Magna tien jaar later en in 534 maakte hij een eind aan het Vandaalse koninkrijk. Leptis werd een provinciehoofdstad van het Byzantijnse Rijk maar slaagde er niet meer in om de plundering van de Berbers te boven te komen. Toen de Arabieren de regio veroverden in 643 was de stad op een Byzantijns garnizoen na verlaten. Hoewel de resten van de Limes Tripolitanus belangrijker zijn, is Leptis Magna een van de bekendste archeologische plaatsen uit Libië. De ruïnes zijn dan ook indrukwekkend op woensdag 11 apr 1461,1,1, keizer van Rome te Rome van 193 tot 211, ovl. (64 jaar oud) te Eboracum [Eng]1 op woensdag 4 feb 2111,1, tr. (1) met Brigit 2. Uit dit huwelijk een dochter2., tr. (resp. ongeveer 40 en ongeveer 17 jaar oud) (2) in 187.

Moeder: Lulia Domna2,1, dr. van Lulius Bassianus, geb. te Emesa [Syr]1 in 1701,1,1, Romeins keizerin te Rome tussen 193 en 217, ovl. (ongeveer 47 jaar oud) te Rome in 2171,1.

Bronnen:

1.	Afgeschermd, Wikipedia
2.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Dossier:

• Vader:
  Gaius Salonius Matidius Patruines², ged. in 78, ovl. ^2,2, tr.

• Moeder:
  Ulpia Marciana^2,1, dr. van Marcus Ulpius Traianus en Marcia, geb. circa 48^1,1.

tr.
met

Lucius Vibius Sabinus^2,1, zn. van Marcus Licinius Crassus Frugi en Sulpia Praetextata, geb. circa 54^2,1,2,1, ged. ^2,2,1, Consul suffectus in 97, ovl. (ongeveer 46 jaar oud) circa 100^2,1,2,1.

Uit dit huwelijk 3 dochters:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Vibia	*95					1	1
2	Vibia	*75		†136		61	2	1
3	Vibia	*85		†136		51	1	0

Bronnen:

1.	Afgeschermd, Wikipedia
2.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Lulia	*170	Emesa [Syr]	†217	Rome	47	1	2

Bronnen:

1.	Afgeschermd, Wikipedia

tr.
met

Ulpia Marciana^1,2, dr. van Marcus Ulpius Traianus en Marcia, geb. circa 48^2,2.

Uit dit huwelijk een dochter:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Salonia	*68		†119		51	1	3

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

• Vader:
  Marcus Ulpius Traianus², zn. van Marcus Ulpius Traianus en Plotia, geb. ² circa 30^2,2,2,
  Consul suffectus in 70,
  Consul suffectus is een consul die niet bij het begin van het jaar wordt aangesteld. Hij is later in het jaar door de comitia centuriata gekozen. Vaak dient hij als vervanger van een consul ordinarius (gewoon consul), indien deze voortijdig vertrekt (Bron: J. Lendering, art. Consul, Livius, org. 2006) en Latijn/Nederlands woordenboek.
  Ovl. (Ongeveer 70 jaar oud) circa 100^2,2, tr. (ongeveer 18 jaar oud) circa 48.

• Moeder:
  Marcia ², dr. van Barea Soranus en Nn.

tr.
met

Gaius Salonius Matidius Patruines¹, ged. in 78, ovl. ^1,1.

Uit dit huwelijk een dochter:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Salonia	*68		†119		51	1	3

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

tr.
met

Lucius Calpurnius Piso Frugi Licinianus¹, zn. van Marcus Licinius Crassus Frugi en Sulpia Praetextata, geb. circa 60^1,1,1.

Uit dit huwelijk een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Calpurnia						0	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

• Vader:
  Lucius Calpurnius Piso Frugi Licinianus¹, zn. van Marcus Licinius Crassus Frugi en Sulpia Praetextata, geb. circa 60^1,1,1, tr.

• Moeder:
  Lepida .

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

• Vader:
  Marcus Ulpius Traianus², geb. circa 5^2,2, tr.

• Moeder:
  Plotia ², geb. circa 10^2,2.

tr. (ongeveer 18 jaar oud) circa 48
met

Marcia ¹, dr. van Barea Soranus en Nn.

Uit dit huwelijk 2 kinderen:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Ulpia	*48					1	1
2	Marcus Ulpius	*53		†117		63	1	0

Bronnen:

1.	Afgeschermd, Wikipedia
2.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

• Vader:
  Barea Soranus¹, tr.

• Moeder:
  Nn ¹.

tr. (Marcus Ulpius ongeveer 18 jaar oud) circa 48
met

Marcus Ulpius Traianus¹, zn. van Marcus Ulpius Traianus en Plotia, geb. ¹ circa 30^1,1,1,
Consul suffectus in 70,
Consul suffectus is een consul die niet bij het begin van het jaar wordt aangesteld. Hij is later in het jaar door de comitia centuriata gekozen. Vaak dient hij als vervanger van een consul ordinarius (gewoon consul), indien deze voortijdig vertrekt (Bron: J. Lendering, art. Consul, Livius, org. 2006) en Latijn/Nederlands woordenboek.
Ovl. (Ongeveer 70 jaar oud) circa 100^1,1.


Aantekeningen bij Marcus Ulpius Traianus.
Marcus Ulpius Traianus (Itálica, ca. 30 - ca. 100) was een Romeins politicus. Hij was de vader van de latere gelijknamige keizer Traianus en staat daarom ook wel bekend als Traianus Pater.
*.
Afkomst en familie.
Traianus stamde uit de gens Ulpia, een oud Etruskisch geslacht, dat oorspronkelijk afkomstig was uit Tuder in Umbria. Enige tijd na de Tweede Punische oorlog had de familie zich echter gevestigd in Itálica in de provincia Hispania Baetica.[1] Traianus behoorde aanvankelijk tot de stand van de equites, de tweede stand in het Romeinse Rijk. Door keizer Vespasianus werd hij, als eerste van zijn familie, opgenomen in de patriciërsstand. Hieruit kan worden opgemaakt dat hijzelf of zijn familie zeer welgesteld was, want om in de patriciërsstand te worden opgenomen, was destijds een bezit van een miljoen sestertiën vereist.
Omstreeks 48 trouwde Traianus met Marcia, een dochter van Barea Soranus. Traianus en Marcia kregen een dochter, Ulpia Marciana (geb. omstreeks 48) en een zoon, die evenals zijn vader Marcus Ulpius Traianus heette (geb. 18 september 53) en die later princeps (keizer) van het Romeinse Rijk zou worden.
*.
Politieke carrière.
De meeste historici menen dat Traianus ergens tussen 60 en 65 proconsul was van Hispania Baetica, de provincie waaruit hij zelf afkomstig was,[2] al plaatsen sommigen dit ambt pas ná Traianus' periode met het Legio X Fretensis in Judea.[3] In dat laatste geval is het mogelijk dat Traianus reeds een officier was in het Legio X Fretensis onder Gnaius Domitius Corbulo en zo deelnam aan de veldtocht tegen de Parthen.[4].
*.
Hoe het ook zij, duidelijk is dat Traianus van 66 tot 69 legatus legionis was van het Legio X Fretensis, dat in die tijd streed in de Joodse Oorlog. In oudere literatuur wordt deze periode nogal eens gesteld tot 68, maar uit de inscriptie op een Romeinse mijlpaal uit het najaar van 69 blijkt dat Traianus toen nog in functie was.[5] Volgens Flavius Josephus onderscheidde hij zich door een moedig optreden, onder meer bij de verovering van Jaffa in 67.[6].
*.
In het vierkeizerjaar gaf Traianus zijn steun aan Vespasianus. Als dank voor zijn steun nam Vespasianus hem op in de senaat. In september-oktober 70 was Traianus consul suffectus. Bovendien werd hij opgenomen in de quindecemviri sacres faciundis, een oud college van 15 priesters met veel aanzien in de verering van Apollo. Later dat jaar werd hij aangesteld als legatus Augusti pro praetore van Cappadocia.
*.
Van 73 tot 78 was Traianus legatus Augusti pro praetore van Syria. Tijdens zijn ambtstermijn ontving hij de ornamenta triumphalia, waarmee hij geëerd werd voor een overwinning aan de oostgrens van het rijk. Traianus' gelijknamige zoon was tribunus laticlavius in Traianus' leger. Romeinse historici vermelden de oorlog in kwestie niet en het is niet geheel duidelijk tegen wie de strijd geleverd werd. De Parthische koning Vologases I had destijds een vredesverdrag gesloten met Vespasianus, maar toen Vologases' hulp inriep tegen de oprukkende Alanen, weigerde Vespasianus zijn steun. Het is mogelijk dat Vespasianus alsnog besloot de Syrische legioenen in te zetten tegen de Alanen, maar het is evenmin ondenkbaar dat Vespasianus' weigering tot zodanige spanningen met de Parthen leidde dat het tot een militair treffen kwam.
In de zomer van 79 ontving Traianus het priesterambt van sodalis Flavialis. In 79/80 was hij proconsul van Asia, een post die beschouwd werd als kroon op een succesvolle senatoriale carrière.
*.
Dood en nalatenschap.
Traianus overleed vermoedelijk omstreeks 100. Mogelijk heeft hij het principaat van zijn zoon, die in 98 keizer werd, nog meegemaakt. In 113 werd Traianus op initiatief van zijn zoon (die toen keizer was) vergoddelijkt als divus Traianus pater.
*.
Noten:.
1. Eutropius, VIII 2.
2. O.a. J. Bennett, 1997, p. 15.
3. Dabrowa (1993, p. 24.) gaat uit van een latere datering, ca. 70/71.
4. H.W. Benario, in DIR (2003) (zie ook voetnoot 5).M. Durry, Sur Trajan père, in A. Piganiol - H. Terrasse (edd.), Les Empereurs romains d'Espagne, Parijs, 1965, pp.
5. AE 1988, 1052, zie Isaac & Roll voor de datering van de inscriptie.
6. Flavius Josephus, Bel. Iud. III 289-306.
*.
Referenties: H.W. Benario, art. Trajan (A.D. 98-117), in DIR (2003);.
J. Bennett, Trajan. Optimus Princeps, Londen, 1997, pp. viii-ix, 1-27.
E. Dabrowa, Legio X Fretensis. A Prosopographical Study of its Officers (I-III c. A.D.), Stuttgart, 1993, pp. 23-24.
B.H. Isaac - I Roll, A Milestone of A.D. 69 from Judaea: The Elder Trajan and Vespasian, in JRS 66 (1976), pp. 15-19. (Link naar JSTOR!).

Uit dit huwelijk 2 kinderen:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Ulpia	*48					1	1
2	Marcus Ulpius	*53		†117		63	1	0

Bronnen:

1.	Afgeschermd, Wikipedia

tr.
met

Plotia ¹, geb. circa 10^1,1.

Uit dit huwelijk 2 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Marcus Ulpius	*30		†100		70	1	2
2	Ulpia	*25					1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

tr.
met

Marcus Ulpius Traianus¹, geb. circa 5^1,1.

Uit dit huwelijk 2 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Marcus Ulpius	*30		†100		70	1	2
2	Ulpia	*25					1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

• Vader:
  Marcus Ulpius Traianus¹, geb. circa 5^1,1, tr.

• Moeder:
  Plotia ¹, geb. circa 10^1,1.

tr.
met

Nn ¹.

Uit dit huwelijk een zoon:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Publius Aelius Hadrinus	*45		†85		40	1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

• Vader:
  Nn ¹, tr.

• Moeder:
  Ulpia Traianus¹ Ook: Plotina, dr. van Marcus Ulpius Traianus en Plotia, geb. circa 25^1,1.

tr.
met

Domitia Paulina¹.

Uit dit huwelijk een zoon:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Publius Aelius	*76	Rome	†138	Baiae [Ita]	62	1	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

tr.
met

Ulpia Traianus¹ Ook: Plotina, dr. van Marcus Ulpius Traianus en Plotia, geb. circa 25^1,1.

Uit dit huwelijk een zoon:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Publius Aelius Hadrinus	*45		†85		40	1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

tr.
met

Publius Aelius Hadrinus Afer¹, zn. van Nn en Ulpia Traianus Ook: Plotina, geb. circa 45^1,1,1, praetor in 85, ovl. (minstens 40 jaar oud) na 85^1,1.


Aantekeningen bij Publius Aelius Hadrinus Afer.
Publius is van oorsprong een Spanjaard van Romeinse afkomst. zij moeder is een Romeinse vrouw Ulpia Traiana, een zuster van de Romeinse generaal en senator Marcus Ulpius Traianus, de vader van Ulpia Marciana en haar jongere broer van keizer Trajanus. Marciana en Ulpia zijn dus neef en nicht.
*.
Afer's vader is de Romeinse senator Publius Aelius Hadrianus Marullinus. Zijn vaderlijke voorouders stammen af van Picenum (moderne Marche en Abruzzo, Italië). Picenum wordt een Romeinse kolonie, waarschijnlijk omstreeks het tijdstip van de Romeinse dictator Sulla Lucius Cornelius. Zijn voorouders van vaderszijde verlatern Italië en vestigen zich in Italica (in de buurt van moderne Sevilla, Spanje). Italica is in die tijd een stad in Hispania Baetica gesticht door de Romeinse veldheer Scipio Africanus ongeveer 205 voor Christus, aan het einde van de Tweede Punische Oorlog. Hispania Baetica wordt een een belangrijke plaats onder Julius Caesar en de Romeinse keizer Augustus en Hadrian later maken het tot een kolonie. Zijn overgrootvader van vaderszijde heet Marullinus en is de eerste persoon in zijn familie die Romeinse senator wordt.
*.
Hij krijg de achternaam Afer als bijnaam, vanwege zijn uitstekende verdienste in Mauretanië. Afer is Latijn voor Afrika. Afer trouwt Domitia Paulina, een Spaans Romeinse vrouw uit een voorname senaatsfamilie die afkomstig is uit Gades (moderne Cádiz, Spanje). Hun kinderen zijn een dochter, Aelia Domitia Paulina (75-130) en een zoon, Publius Aelius keizer Hadrianus (24 januari 76 - 16 juli 138). Nadat hij paetor wordt overlijdt zijn vrouw in 85/86. Zijn zoon komt onder voogdij te staan van zijn neef Trajanus en Romeinse Officer Publius Acilius Attianus.

Uit dit huwelijk een zoon:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Publius Aelius	*76	Rome	†138	Baiae [Ita]	62	1	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Publius Aelius Hadrianus
Publius Aelius Hadrianus1, geb. waarschijnlijk te Rome Aders is hij geboren in Italica, de Romeinse kolonie in Zuid-Spanje op 24 jan 761,1,1, keizer tussen 117 en 138, ovl. (62 jaar oud) te Baiae [Ita] op 10 jul 1381,1.

Aantekeningen bij Publius Aelius Hadrianus.
Publius Aelius Traianus Hadrianus (24 januari 76 – 10 juli 138) was keizer van Rome van 117 tot 138 en de derde van de adoptiefkeizers. De keizer gold als een erudiete persoonlijkheid, vertrouwd met de filosofische stromingen van zijn tijd en dweepte met de toenmalige Griekse cultuur. Hij droeg de bijnaam de kleine Griek.
Het Pantheon in Rome, dat hij liet herbouwen, Villa Adriana in Tivoli en de muur van Hadrianus in Engeland zijn voorbeelden van de grote werken die onder zijn leiding zijn uitgevoerd. Ook hervormde hij de rechtspraak, stelde een ambtenarenapparaat in en stichtte diverse steden. Antieke bronnen voor zijn biografie zijn de Historia Augusta en Cassius Dio's Geschiedenis van Rome.
*.
Jonge jaren.
Hadrianus werd in 76 geboren als zoon van de senator en ex-praetor Hadrianus Afer. Waarschijnlijk werd hij in Rome geboren, of anders in Italica, de Romeinse kolonie in Zuid-Spanje waar zijn familie vandaan kwam. Door de vroegtijdige dood van zijn vader werd Hadrianus reeds op 10-jarige leeftijd opgenomen in het kinderloze gezin van zijn achteroom, de latere keizer Trajanus. Hadrianus was een kleinzoon van de zuster van Trajanus' vader. Een officiële adoptie heeft echter nooit plaats gevonden. Trajanus zorgde voor zijn opleiding in Rome. Hadrianus waardeerde de Griekse cultuur zozeer dat hij de bijnaam Graeculus (Griekje) kreeg. Hadrianus maakte carrière in het Romeinse leger, en vocht als stafofficier tegen de Daciërs en Westgoten in Oost-Europa, en daarna tegen de Parthen in Klein-Azië. Toen keizer Nerva overleed, haastte Hadrianus zich vanuit Germanië naar Rome om dit Trajanus, de beoogde opvolger, persoonlijk mee te delen.
*.
Pompeia Plotina, de vrouw van Trajanus, was bijzonder op Hadrianus gesteld. Spoedig nadat Trajanus keizer was geworden, arrangeerde zij Hadrianus' politieke huwelijk met (Vibia) Sabina, een achternicht van Trajanus, in het jaar 100, hetgeen de kansen voor een eventuele opvolging sterk verhoogde.
*.
Hadrianus vergezelde keizer Trajanus in de Dacische Oorlogen. Vervolgens werd hij gouverneur van Pannonië, dat toentertijd te lijden had onder invallen van vijandelijke stammen. In 108 was hij consul. Toen Trajanus in 113/114 zijn veldtocht tegen de Parthen begon, vergezelde Hadrianus hem, waarbij hij een sleutelpositie innam. Na de oorlog tegen de Parthen, in 117, werd hij legatus Augusti pro praetore van Syria. Het was in deze tijd dat Trajanus overleed.
*.
Opvolger van Trajanus.
Waarschijnlijk heeft Plotina, toen in 117 keizer Trajanus overleed, de sterfbed-adoptie van Hadrianus door Trajanus vervalst en zo een opvolging van Hadrianus geforceerd. Ofschoon velen twijfelden aan de rechtmatigheid van de adoptie, vocht niemand die aan. Wel liet de keizer in spe verklaarde vijanden als Celsus, Palma, Nigrinus en Lucius Quietus kort na elkaar vermoorden, wat de Senaat tegen hem innam. De nieuwe keizer kreeg onmiddellijk te maken met de nasleep van de Kitosoorlog, een Joodse opstand die op zijn hoogtepunt een groot deel van het oosten van het rijk besloeg. Kort na de opvolging trok Hadrianus de Romeinse garnizoenen terug uit Armenia, Syria en Mesopotamië. Niet uit vredelievendheid, maar vanwege de uit de hand lopende kosten die de voortdurende oorlogen aan de bedreigde grenzen van het immense rijk met zich meebrachten en de moeite die het soms kostte eenvoudig het gezag in het rijk zelf te handhaven.
*.
Wetgever: het Edictum Perpetuum.
In Europa bereikte de romanisering haar hoogtepunt. Keizer Hadrianus trok veel macht naar zich toe ten koste van de senaat en benoemde een uitgebreide persoonlijke ambtelijke staf. Lastposten liet hij ombrengen. Hij streefde naar wetgeving die zou gelden voor het hele Romeinse imperium en gaf de briljante jurist Publius Salvius Julianus in 130 opdracht om de praetoriaanse edicten samen te vatten tot een wetboek: het edictum perpetuum.
*.
Politieke beslissingen van een reizende keizer-inspecteur.
Hadrianus koos voor interne versterking en consolidering in plaats van de uitbreiding van het Romeinse Rijk en door uitsluiting van grenslanden als Bulgarije en terugtrekking van het leger uit gebieden waar geen eer meer was te halen. Hij verbeterde de bestaande infrastructuur en schonk fiscale amnestie aan wetovertreders. Intern gemor van het volk drukte hij de kop in en hij bedaarde de gemoederen door minder sestertieën uit de zakken van de burgers te halen of met andere woorden met belastingsvermindering.
De keizer reisde voortdurend rond als projectleider-inspecteur en militair om zijn veldheren te controleren. Hij stichtte onderweg vele steden, onder meer in Thracië Hadrianapolis (Adrianopel, de huidige Turkse grensplaats Edirne) en liet er opmerkelijke openbare gebouwen aanleggen zoals thermen. In Nederland was Hadrianus in 121 of 122 en stichtte Forum Hadriani op de plaats van het huidige Voorburg, dat als markstad bloeide tot in de derde eeuw. In Jeruzalem stichtte hij een nieuwe Romeinse kolonie, waarbij hij religieus verzet van de joden onder leiding van Bar Kochba met grof geweld liet neerslaan. Daarvoor werden gepaard gaande met grote eigen verliezen wel twaalf legioenen ingezet. De keizer verbood ook de besnijdenis van joodse mannen, dat voor hem als een barbaars en wreed gebruik doorging. Vele joden kwamen door toedoen van Rome om in de woestijn of trokken weg, waarmee de joodse diaspora een nieuwe fase inging.
*.
Architect.
In 125 liet Hadrianus het Pantheon geheel herbouwen. In Tibur (Tivoli) liet hij tussen 126 en 134 zijn lusthof Villa Hadriana bouwen.
*.
Verdedigingslinies.
Sinds de begintijd van het Romeinse Rijk hebben de keizers de veroverde gebieden afgegrendeld met verdedigingslinies tegen barbaren. Op de meest bedreigde punten waren al limes, versterkte grenzen, aangelegd: in Noord-Afrika, Syrië, Roemenië/Hongarije (Dacië), Duitsland, Nederland en Engeland - in de huidige benamingen. Voor Germania hadden de Romeinen sinds de dag in het Teutoburgerwoud in het jaar 9 weinig belangstelling meer. In 83 begon de afgrendeling met limes tussen de natuurlijke verdedigingslinies Rijn en Donau, van Rheinbrohl ten zuiden van Keulen naar de buurt van Regensburg, 550 kilometer lang en voorzien van minstens duizend wachttorens en honderden forten. De muren in Brittannië moesten nog worden gebouwd; daar werd nog te hard teruggevochten.
*.
tegen Germanen.
In Germania liet Hadrianus de limes versterken in 122 na Christus. Zijn opvolger Antoninus Pius zou de limes in 160 nog wat uitbreiden in oostelijke richting.
*.
tegen Picten en Scoten: Hadrianuswal.
In 122 gaf Hadrianus het startsein voor de aanleg van de Vallum Hadriani, de Hadrianuswal of Pictenmuur in het noorden van Britannia tegen de aanvallen van de Picten en Scoten (Schotten). Deze Hadrianuswal is circa 117 kilometer lang en loopt van het plaatsje Tynemouth, aan de monding van de Tyne dus, via Newcastle naar Solway Firth bij Carlisle aan de westkust. Deze limes in Caledonia bestonden uit drie verdedigingslinies: een stenen muur met een gracht ervoor, een wal met eveneens een gracht ervoor en zeventien castella, forten en wachttorens. De resten van een groot Romeins gebouw bij Vindolanda die archeologen recent hebben ontdekt, zouden deel geweest zijn van het persoonlijke hoofdkwartier van Hadrianus.
*.
Cultuur en muntslag.
DenariusIn de periode van Hadrianus en zijn opvolgers bereikt de portretkunst op Romeinse munten een hoogtepunt. Tijdens de Julisch-Claudische dynastie en Vespasianus werd de keizer vergoddelijkt, en het portret een ideaalbeeld. Na Trajanus vangt een realistische stijlperiode aan. Mogelijk waren de interesse van Hadrianus voor Griekenland en zijn vele reizen de aanleiding daartoe.
*.
Persoonlijk leven.
Reeds gedurende zijn opleiding als jongeman in Rome, had Hadrianus een grote bewondering voor de Griekse cultuur. Daarom liet hij naar Griekse gewoonte zijn baard staan, waarmee hij brak met de Romeinse mode van eeuwen. Op zijn reizen vergezelde zijn geliefde Antinous hem: een Griekse jongen van buitengewone schoonheid, die hij na zijn dood zelfs tot god verklaarde. Hadrianus is door latere schrijvers vaak verguisd voor zijn relatie met Antinous. Zijn huwelijk met Vibia Sabina was slecht. Dit leidde tot een affaire waardoor de geschiedschrijver Suetonius van het hof verwijderd werd.
*.
Opvolging.
Zijn huwelijk bleef kinderloos. In 136 adopteerde hij Lucius Ceionus Commodus als zijn zoon en opvolger - niet te verwarren met de latere keizer Commodus, zoon van Marcus Aurelius. Deze kreeg daarmee de naam Lucius Aelius Caesar. Hij leed aan tuberculose en overleed rond nieuwjaar 138. In 137 sloeg Hadrianus een samenzwering tegen hem neer van zijn aangetrouwde familielid Servianus en diens kleinzoon Fuscus. Met Commodus had Hadrianus waarschijnlijk de opvolging in twee generaties willen veiligstellen, want een dochter van Commodus was verloofd met een vijftienjarige gunsteling, Marcus Annius Verus, de latere Marcus Aurelius. Toen Commodus overleden was, adopteerde Hadrianus de gewaardeerde senator Antoninus in diens plaats, en vroeg hem op zijn beurt om de zoon van Commodus en Marcus Annius Verus te adopteren. Deze laatsten kregen de namen Lucius Aurelius Commodus en Marcus Aurelius Verus. Zo zorgde Hadrianus voor zijn opvolging door twee "goede" keizers, Antoninus Pius en na hem Marcus Aurelius.
*.
Overlijden.
Engelenburcht (Castel Sant'Angelo), het mausoleum van Hadrianus in Rome aan de TiberHadrianus stierf in zijn villa te Baiae en werd eerst in Puteoli begraven, maar later in de Tuinen van Domitia bij zijn onvoltooide mausoleum . Na voltooiing van zijn grafmonument de Engelenburcht (Castel Sant'Angelo) in Rome, werd hij door zijn opvolger Antoninus Pius gecremeerd en bijgezet met de as van zijn vrouw Vibia Sabina en zijn adoptief-zoon Lucius Aelius. In 139 keurde de Senaat op initiatief van Antoninus Pius, Hadrianus' opname onder de goden goed. Dit overigens zeer met tegenzin van de Senaat waarvan Hadrianus de macht had beknot. Hadrianus' decreten draaide men meteen terug en er werd als vanouds weer uit Rome bestuurd volgens het principe Roma imperat. In 145 kreeg Hadrianus zijn tempel op het Campus Martius (Marsveld) in Rome waarvan nog steeds zuilen staan.
*.
Gedicht Animula vagula blandula.
De Historia Augusta [25,5] schrijft aan de stervende Hadrianus dit gedicht toe, dat door zijn kwaliteit authentiek lijkt. Weinig korte gedichten hebben tot zo veel discussie geleid:.
animula vagula blandula,.
hospes comesque corporis,.
quo nunc abibis? in loca.
pallidula rigida nudula (nubila?) -.
nec ut soles dabis iocos.
*.
Vertaling:.
Zieltje, zwervertje, charmeurtje,.
gast en makker van het lichaam,.
waar ga je nu naar toe?.
Naar donkere, kille en mistige plaatsen.
en je grapjes zul je niet meer maken.
(zie Birley).
Een meer vrije vertaling klinkt als volgt: "Dierbaar teer en zwevend zieltje, metgezel van mijn lichaam, dat je gastheer was, je zult straks dalen naar die bleke, harde en kale oorden en afstand moeten doen van al je speelsheid van weleer".
*.
Vernoemd naar Hadrianus.
- de voornaam Adriaan, Adri, Ad, Aad is afgeleid van Hadrianus.
- Forum Hadriani, op de plaats van het huidige Voorburg.
*.
Literatuur: Birley, Anthony R. Hadrian the restless emperor, Routledge, London, 1997 (biografie).
Links:.
Primaire bronnen:.
Cassius Dio, Geschiedenis van Rome (Engelse vertaling op LacusCurtius).
Latijnse biografie van Hadrianus uit de Historia Augusta, met een een Engelse vertaling.
Secundaire bronnen:.
H.W. Benario, artikel Hadrian (A.D. 117-138), in DIR (2000).
Webstek gewijd aan Hardianus' geliefde Antinous.
Bar Kochba Artikel over de grote Joodse opstand ten tijde van Hadrianus.
Foto's Italiaanse site met foto's van de Engelenburcht.
*.
Roman:.
- Marguerite Yourcenar, Mémoires d'Hadrien (1951, Hadrianus' gedenkschriften) is een gefantaseerde autobiografie van Hadrianus, in de vorm van een reeks brieven aan zijn adoptief-kleinzoon Marcus, een van zijn opvolgers (de latere keizer Marcus Aurelius).
- Paul Claes, Psyche (roman), (2006), Hadrianus' Egyptische reis wordt beschreven met veel aandacht voor zijn gemoedstoestand. De keizer denkt na over de dood en het naderende einde van zijn relatie met Antinous.
*.
Beelden en iconografie van de keizer.
In de 19e eeuw viste men in de Londense Theems een gaaf beeld van de keizer op. Opgravingen in het Turkse Sagalassos in 2007 onder leiding van professor Marc Waelkens met een team van de KULeuven. brachten een enorm standbeeld en een keizerskop van Hadrianus aan het licht. De mooiste beeldencollectie staat opgesteld in het British Museum te Londen. Het museum bezit ook een papyrussnipper van een grotendeels verloren autobiografie van de keizer.
*.
Tentoonstelling:.
Tot 26 oktober 2008 is er in het British Museum een opmerkelijke tentoonstelling gehouden met beelden en artefacten over keizer Hadrianus.
*.
Links:.
(en) British Museum Londen: Bronzen kop van Hadrianus.
(en) Historia Augusta: Life of Hadrian.
(en) Hadrian, in: De Imperatoribus Romanis, An Online Encyclopedia of Roman Emperors.
(en) Munten van Hadrianus.
(en) Panorama van de Piazza di Pietra met wand van Tempel van Hadrianus, Rome Quicktime VR.
(en) Catholic Encyclopedia artikel.
(fr) Bibliografie.

• Vader:
  Publius Aelius Hadrinus Afer², zn. van Nn en Ulpia Traianus Ook: Plotina, geb. circa 45^2,2,2, praetor in 85, ovl. (minstens 40 jaar oud) na 85^2,2, tr.

• Moeder:
  Domitia Paulina².

tr. (resp. ongeveer 23 en ongeveer 15 jaar oud) circa 100^1,1
met

Vibia Sabina1, dr. van Lucius Vibius Sabinus en Salonia Matidia (Matida), geb. circa 851,1,1, ovl. (ongeveer 51 jaar oud) circa 1361,1.

Aantekeningen bij Vibia Sabina.
Vibia Sabina (overleden 136) was vrouw van de Publius Aelius Hadrianus en keizerin in Rome van circa 128-136.
*.
Sabina was een achternichtje van Trajanus, die zelf geen kinderen had. Door deze verwantschap met de keizer was zij voorbestemd voor het politieke huwelijk met Hadrianus, de opvolger van Trajanus. Het huwelijk werd gearrangeerd door Pompeia Plotina, vrouw van Trajanus.
*.
Het huwelijk vond plaats in 100, waardoor Hadrianus' positie als opvolger versterkt werd. Het werd een ongelukkig huwelijk. Zij begeleidde haar man wel op zijn zeer frequente tournees door de provincies, maar Hadrianus besteedde weinig aandacht aan haar en toonde zelfs openlijk meer belangstelling voor andere getrouwde vrouwen en jonge mannen. Het huwelijk bleef kinderloos.
*.
Sabina's overspelige avonturen werden echter niet geduld. Als gevolg van te intieme relaties werd de prefect van de praetoriaanse garde (Septicus Clarus) ontslagen en de historicus Suetonius de toegang tot de keizerlijke archieven ontzegd.
*.
De natuurlijke dood van Sabina in 136 werd vanaf het begin in twijfel getrokken en het is mogelijk dat Hadrianus haar heeft vergiftigd, zoals de geruchten gingen, of dat zij zelfmoord heeft gepleegd.


Bronnen:

1.	Afgeschermd, Wikipedia
2.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Dossier:

tr.
met

Nn ¹.

Uit dit huwelijk een dochter:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Marcia						1	2

Bronnen:

1.	Afgeschermd, Wikipedia

tr.
met

Barea Soranus¹.

Uit dit huwelijk een dochter:¹

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Marcia						1	2

Bronnen:

1.	Afgeschermd, Wikipedia

Marcus Ulpius Traianus
Marcus Ulpius Traianus1, geb. op 18 sep 531,1,1, keizer te Rome van 98 tot 117, ovl. (63 jaar oud) op vrijdag 8 aug 1171,1.

Aantekeningen bij Marcus Ulpius Traianus.
Marcus Ulpius Traianus (18 september 53 - 8 augustus 117), was keizer van Rome (98 - 117). Onder hem bereikte het rijk zijn grootste omvang. Hij was de tweede van de adoptiefkeizers en mogelijk de beste keizer die Rome ooit gehad heeft.
*.
Biografie.
Jeugd en opklimming naar de macht.
Trajanus was de zoon van M. Ulpius Traianus (ook bekend als Traianus Pater), een vooraanstaand senator en generaal uit een beroemd Etruskisch geslacht, de Ulpii. De familie had zich enige tijd na de Tweede Punische oorlog gevestigd in de provincie Baetica in Spanje en Traianus was slechts één van de vele bekende Ulpii, een geslacht dat nog lang na zijn dood zou voortduren.
Hij werd in de stad Itálica in Baetica geboren. Voor hij op zijn 46e jaar keizer werd, had hij al een lange militaire loopbaan achter de rug, waarin hij vooral in de moeilijkste gebieden, zoals de grens van de Rijn en de Donau, zijn sporen verdiend had. Hij nam deel aan de veldtochten van Domitianus tegen de Germanen. Toen deze keizer in 96 vermoord werd, was Trajanus een van diens belangrijkste legeraanvoerders. Dat maakte hem voor diens opvolger Nerva een aantrekkelijke beschermeling. Nerva was niet al te geliefd bij het leger, maar toen hij in de zomer van 97 Trajanus adopteerde en daarmee tot kroonprins maakte, verbeterden de betrekkingen met de legioenen aanzienlijk.
*.
Na Nerva's overlijden op 25 januari 98 kon Trajanus hem dan ook in alle rust opvolgen. De man die hem het overlijdensbericht bracht was Hadrianus en daarmee ontstond een vertrouwensrelatie die tot Trajanus' dood standhield.
De nieuwe keizer kreeg een warm onthaal bij het volk en maakte zich nog geliefder door een aantal gevangenen, die sinds Domitianus vastzaten, vrij te laten en een groot aantal bezittingen, die door Domitianus in beslag genomen waren, terug te geven. De senaat gaf hem zelfs de titel optimus, de beste.
*.
Dacische oorlogen.
Trajanus is het bekendst als veldheer. In 101 hield hij een strafexpeditie tegen het koninkrijk Dacië, dat onder Domitianus de Romeinen een aantal vernederende nederlagen had toegebracht. Trajanus leidde zijn troepen de Donau over en dwong na een jaar koning Decebalus zich te onderwerpen. Trajanus nam de hoofdstad Sarmizegetusa in. Zijn terugkeer naar Rome was een zegetocht. Hem werd de titel Dacicus Maximus verleend.
Decebalus zon op wraak en trachtte de andere naties ten noorden van de Donau tegen de Romeinen op te zetten. Trajanus keerde terug naar het gebied, liet een grote brug bouwen over de Donau en veroverde geheel Dacië (106). Hij lijfde het goudrijke gebied in als provincie en Dacië veranderde in Romes belangrijkste wingewest. De enorme goudvoorraad van 500 000 goudstaven van koning Decebalus werd in de Romeinse economie gepompt door giften aan het volk, door militaire schenkingen, aan de onzinnige overdaad van de spelen besteed en als basisfonds aangewend om Trajanus' grote Aziatische militaire avonturen te bekostigen. De hoofdstad Sarmizegetusa werd verwoest en Decebalus pleegde zelfmoord, zijn hoofd werd naar Rome gestuurd. Op de puinhopen van de oude hoofdstad werd een nieuwe stad gebouwd: Colonia Ulpia Traiana. De Daciërs werden goeddeels uitgeroeid - een van de weinige gebieden waar de Romeinen dit deden - en het gebied werd met Romeinse kolonisten herbevolkt. Rome wist nauwelijks de stabiliteit te handhaven omdat door het ontstane vacuüm de naburige Sarmaten het door oorlog verwoeste land in bendes teisterden.
*.
Uitbreiding naar het oosten.
Rond dezelfde tijd kwam er ook een einde aan het onafhankelijke koninkrijk van Nabatea. Bij testament was bepaald, dat bij de dood van de laatste koning het gebied bij het Romeinse Rijk zou komen. Zo ontstond Arabia Petrea, een provincie die het huidige Jordanië en een stukje Saoedi-Arabië omvatte.
*.
Periode van vrede.
De volgende zeven jaren heerste Trajanus als burger-keizer en werd er niet minder om gewaardeerd. In deze tijd had hij een briefwisseling met Plinius de Jongere, o.a. over hoe om te gaan met de christenen. Trajanus vond dat ze met rust gelaten moesten worden als ze maar niet al te opzichtig van hun geloof blijk gaven. Er werden veel gebouwen neergezet in deze tijd, zowel in zijn geboorteland Hispania als in Italië, o.a. het forum dat nog steeds bestaat in Rome.
*.
Grootste omvang van het rijk.
In 113 trok hij nog een laatste keer ten strijde, dit maal tegen de Parthen. De eeuwige twistappel Armenië was de aanleiding. Al sinds Nero's tijd hadden de Romeinen en de Parthen de invloed over Armenië gedeeld, maar nu zette de Parthische koning Osroes de door de Romeinen benoemde Exedares af, om hem te vervangen door Parthamasiris, een Parthische prins. Daarop trok Trajanus het land binnen, zette Parthamasiris af en lijfde het gebied in als de provincie Armenia. Daarna keerde hij zich tegen het Parthische Rijk zelf en veroverde eerst Babylon, dan Seleucia en uiteindelijk Ctesiphon in 116. Hij trok verder tot de Golfkust en maakte het op de Parthen veroverde gebied tot de nieuwe provincie Mesopotamia. Hij vond het maar niets dat hij al te oud was om in de voetsporen van Alexander de Grote te treden; maar trok toch Khuzestan binnen en veroverde Susa en zette Osroes af en verving hem door een stroman, Parthamaspates. Het Romeinse Rijk zou nooit meer zo ver oostelijk zijn macht laten gelden.
*.
Tijdens het bewind van Trajanus bereikte het Romeinse Rijk zijn grootste omvang. De muur die de noordelijke provincies van Britannia moest afschermen is later door Hadrianus verder naar het noorden herbouwd. In tegenstelling tot de muur van Trajanus is van deze muur nog heel veel van blijven staan (Muur van Hadrianus).
*.
Vanaf dit moment ging het bergafwaarts voor Trajanus. Er waren tegenvallers. Het fort van Hatra, achter zijn rug aan de Tigris, weigerde zich over te geven. Verder braken in Cyrenaica, Egypte, Syria en op Cyprus opstanden uit binnen de Joodse gemeenschappen (in later tijd aangeduid als de Kitosoorlog). Daarna kwam het ook in Mesopotamië tot een opstand en de gezondheid van de keizer ging achteruit. Laat in 116 verbleef hij in Cilicië en werd hij ernstig ziek. Hij leefde nog tot 8 augustus 117. Op zijn sterfbed droeg hij het keizerschap over aan Hadrianus (maar zie ook Pompeia Plotina), die al snel Mesopotamië maar teruggaf aan de Parthen, omdat het moeilijk te verdedigen was. Andere gebiedsuitbreidingen bleven voorlopig wel behouden.
*.
Trajanus nalatenschap.
Trajanus werd na zijn tijd gezien als een soort model-keizer. Iedere nieuwe keizer werd tot in de Byzantijnse tijd ingehuldigd met de bede felicitor Augusto, melior Traiano (moge hij gelukkiger dan Augustus en beter dan Traianus zijn).
In Roemenië is de naam Trajanus een vaak voorkomende naam.
*.
Bouwwerken van Trajanus:.
Dit is een Lijst van bouwwerken uit de tijd van de Romeinse keizer Trajanus (98-117). Een groot deel van de bouwwerken uit deze tijd is ontworpen door de beroemde architect Apollodorus van Damascus die vanaf 97 bij de keizer in dienst was. De lijst is nog niet compleet.
*.
Rome: Thermen van Trajanus, Forum van Trajanus, Basilica Ulpia, Zuil van Trajanus, Markten van Trajanus, Aqua Traiana, Circus Maximus (herbouw).
Portus: Haven van Trajanus.
*.
Overig: Boog van Trajanus (Ancona); Fontein van Trajanus (Efeze); Boog van Trajanus (Benevento); Brug van Trajanus; Via Traiana; Haven van Ancona.
Dacische Oorlogen.
*.
Links:.
(nl) G. Meire, De relatie van de keizers Claudius, Nero en Trajanus met de Italische steden. Een onderzoek van epigrafisch en historiografisch materiaal, diss. Universiteit Gent, 1998.
(en) H.W. Benario, art. Trajan (A.D. 98-117), in DIR (2003).

• Vader:
  Marcus Ulpius Traianus¹, zn. van Marcus Ulpius Traianus en Plotia, geb. ¹ circa 30^1,1,1,
  Consul suffectus in 70,
  Consul suffectus is een consul die niet bij het begin van het jaar wordt aangesteld. Hij is later in het jaar door de comitia centuriata gekozen. Vaak dient hij als vervanger van een consul ordinarius (gewoon consul), indien deze voortijdig vertrekt (Bron: J. Lendering, art. Consul, Livius, org. 2006) en Latijn/Nederlands woordenboek.
  Ovl. (Ongeveer 70 jaar oud) circa 100^1,1, tr. (ongeveer 18 jaar oud) circa 48.

• Moeder:
  Marcia ¹, dr. van Barea Soranus en Nn.

tr.
met

Pompeia Plotina1, geb. circa 701,1, ovl. (ongeveer 52 jaar oud) circa 1221,1.

Aantekeningen bij Pompeia Plotina.
Pompeia Plotina (circa 70 – circa 122) was keizerin van het Romeinse Rijk. Ze werd geboren in het Gallische Nemausus (het huidige Nîmes) en trouwde met Trajanus toen deze nog soldaat was. Zij weigerde aanvankelijk de titel Augusta toen Trajanus keizer werd, maar aanvaardde deze titel uiteindelijk toch zeven jaar later, in 105.
Plotina stond bekend als een integere vrouw. Haar grote liefde voor hun adoptieve zoon Hadrianus gaf aanleiding tot roddels waarvan de waarheid in twijfel getrokken mag worden. Wel was zij degene die het huwelijk tussen Hadrianus en Sabina arrangeerde.
Tenslotte speelde zij een belangrijke rol bij de troonopvolging door Hadrianus. Hadrianus was weliswaar de adoptieve zoon van Trajanus, maar hem was nooit de titel Caesar toegekend, dus was de troonopvolging niet vanzelfsprekend. Bij het sterfbed kon zij Trajanus eindelijk overreden zijn adoptieve zoon als opvolger aan te wijzen. Het is echter ook mogelijk dat zij de documenten onmiddellijk na zijn dood heeft laten vervalsen door de aankondiging van het overlijden enige dagen uit te stellen.
Zij stierf een natuurlijke dood tijdens het keizerschap van Hadrianus. Het jaar dat zij stierf varieert tussen de verschillende bronnen van 121, 122, 123 en 129.


Bronnen:

1.	Afgeschermd, Wikipedia

Dossier:
')}