De Grote Slapersluis

De Grote Slapersluis in Finsterwolde is sinds 26 januari 2012 officieel weer in gebruik genomen. De rolbrug, die in 2000 de monumentale status kreeg, is weliswaar – sinds de Deltaverhoging van de zeedijk – niet meer functioneel, maar dient vanwege de cultuurhistorische waarde wel bewaard te blijven voor het gebied. Links van de sluis is nog een dijkdoorgang aanwezig.

Restauratie van de Grote Slapersluis
Waterschap Hunze en Aa’s heeft op 3 juni 2009 0,5 miljoen euro subsidie ontvangen van het ministerie van het Ministerie van

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, in feite de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. De subsidie is overhandigd door de directeur van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Deze subsidie is bestemd voor de renovatie van de Grote Slapersluis nabije Hongerige Wolf in Noordoost- Groningen. Het geld komt uit de ‘Regeling rijkssubsidie wegwerken restauratieachterstand 2008’, waarbij organisaties voor eind 2008 een projectplan hebben kunnen indienen om in aanmerking te komen voor subsidie. De Grote Slapersluis met zijn ijzeren rolbrug heeft in 2000 de monumentstatus gekregen en is enig in zijn soort in dit gebied.

De sluis is sinds de Deltaverhoging van de zeedijk niet meer functioneel. Het waterschap vindt de cultuurhistorische waarde van deze sluis van groot belang en heeft zich ingezet om de sluis voor het gebied te behouden. Het totale project heeft 8 ton bedragen. Een ander deel van het renovatiegeld komt uit het budget dat het waterschap heeft terug gekregen van de Waterschapsbank en wat past binnen het behoud van cultuur historisch erfgoed en een deel betaalt het waterschap zelf uit het investeringsbudget. Eind 2010 is de restauratie voltooid.

Historie
De Grote Slapersluis ligt op de kruising van het huidige Hoofdkanaal en het Boezemkanaal, waarvan het water afstroomt naar Nieuwe Statenzijl. Dit is tevens de scheidslijn tussen de Reiderwolderpolder en de Carel Coenraadpolder. In 1862 is de Reiderwolderpolder ontstaan door inpoldering van de Dollard. De bescherming van de nieuwe polder is toen gevormd door de Reiderwolderpolderdijk, waarin één uitwateringssluis is opgenomen die de Reiderlanderbuitensluis of Beersterzijl wordt genoemd. De tegenwoordige Grote Slapersluis In 1924 is de Carel Coenraadpolder ontstaan door kwelders achter de Reiderwolderpolder in te polderen. De plek van de uitwateringssluis in de Reiderwolderpolderdijk is toen verplaatst naar de nieuwe zeedijk. Op de oude plek is vervolgens de Grote Slapersluis gebouwd.

De sluizen zijn onderling verbonden door het Boezemkanaal. Door de Deltawet van 1958 moet uiteindelijk ook de zeedijk langs de Carel Coenraadpolder verhoogd worden. De verplaatste buitensluis in de dijk van de Carel Coenraadpolder wordt gesloopt en op die plek staat nu een kunstwerk ter herinnering. De Grote Slapersluis verliest tegelijkertijd haar waterstaatkundige functie.

Restauratie
De sluis heeft eerst als spuisluis gefungeerd voor het water uit het gebied, waar ook de scheepvaart gebruik van heeft gemaakt en de functie verandert later in keersluis tegen het zeewater. Enkele onderdelen van de fundering van de oude sluis zijn bij de afbraak in 1924 hergebruikt bij de bouw van de Grote Slapersluis. Het restauratieplan heeft bestaan uit het technisch herstel van de Grote Slapersluis. De sluis bestaat uit 2 betonnen sluishoofden met houten geleiders, schotbalksponningen, houten eb- en vloeddeuren, een sluiskom en de bijbehorende technische aspecten. De sluishoofden zijn met elkaar verbonden door een ijzeren rolbrug met tuiwerk en een hek. De rolbrug bestaat uit een ijzeren rijvloer met 4 ijzeren wielen. De sluis is officieel in januari 2012 weer in gebruik genomen.

Officieel hebben de werkzaamheden bestaan uit: het herstel van betonwerk aan de sluishoofden met vleugelmuren; het herstel van de nog aanwezige sluiskom muur aan de zuidoost zijde van de sluis en reconstructie van de sluiskommuur aan de zuidwestzijde van de sluis; het controleren van het achterliggend betonwerk en aanbrengen van een waterdichte folie achter de betonnen sluishoofden en sluiskom muren; het herstel van alle werktuigbouwkundige installaties en het herstellen en deels vervangen van al het aanwezige metaalwerk. De opdracht is uiteindelijk gegund aan Holstein Restauratie Architectuur in Groningen, een bedrijf dat bekend staat voor het restaureren van sluizen, boerderijen en historische gebouwen. Holtein heeft ook de radio-telescoop te Dwingelo gerestaureerd.

Geraadpleegde bronnen (2013):

01. Waterschap AA en Hunze.
02. Het Streekblad.

03. Groninger Internet Courant.

04. Rijksmonumenten.nl

05. Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed.

Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorgvuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres (zie rode balk boven). Wij hebben ons uiterste best gedaan om de auteurs van teksten/citaten en copyrightbepalingen van afbeeldingen te achterhalen. Mocht je rechthebbende zijn en hierover vragen of opmerkingen hebben, neem dan contact op via e-mail. Lees ook de 'Disclaimer' en 'Privacy' voor méér informatie en laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek, dan weet ik waarvoor ik het doe.
Hoogeveen, 8 sept. 2013. Revisie: 24 maart 2024. Verhaal: © Harm Hillinga.			↑ Top