Levensloop van Jacob Appius

Jacob Appius, heer van Stadwijck, is geboren aan de Oude Ebbingestraat te Groningen op 15 september 1730[1] en gedoopt in de Nieuwe Kerk op 17 december van dat jaar[2]. Hij is overleden de Stadwijk (Sappemeer) op 3 september 1789[3]. Appius is een advocaat geweest aan het Hof van Holland, commies te Suriname en burgemeester. Jacob Appius, is een zoon van kolonel Matthias Haycko Appius en Geertruda Theodora van Brunsveld, is geboren in de Oude Ebbingestraat en gedoopt op zondag 17 september 1730 in de Nieuwe Kerk te Groningen. Hij studeert rechten aan de universiteit van Groningen, en sluit zijn studie af met het proefschrift "De voluntate et consensu" op 25 juni 1755 . Daarna vestigt hij zich te Amsterdam.

 

Op 6 november 1755 wordt Appius advocaat aan het Hof van Holland. Met het schip "Adrichem" komt hij op 2 oktober 1762 aan in Suriname, alwaar hij als commies aangesteld wordt bij de Sociëteit van Suriname. Op 9 augustus 1771 vertrekt hij met het slavenschip met de naam 'Keenenburg' en repatrieert samen met zijn zwarte bediende Jan Christiaan naar de hofstede 'Stadtwijck' te Sappemeer, waar hij samen met zijn oudste zuster, Margaretha Jacomina Appius, gaat wonen. Hij koopt 'Stadtwijck' voor f 6.000 en wordt dan Mr. Genoemd.

 

Appius is als vrijmetselaar verbonden aan diverse loges. Zo is hij de oprichter (1765-1767) en eerste voorzittend meester van de Surinaamse loge La Zélée en is van 1773 tot 1776 voorzittend meester van de Groninger vrijmetselaarsloge loge L'Union Provinciale. Appius treedt af bij de laatst genoemde, omdat de geheimhouding van de loge door hem geschonden wordt.

 

Appius overlijdt in 1789. Volgens zijn laatste wil moet hij begraven worden in de Aa-kerk te Groningen en zijn graf gedekt worden met een blauwe steen, voorzien van het familiewapen in koper. Hij wordt echter bijgezet in de Koepelkerk te Sappemeer. De reden daarvan is niet bekend. De zerk, voorzien van zijn familiewapen, draagt als symbolen een schedel boven gekruiste beenderen en een zandloper met vogel- en vleermuisvleugels. Zijn graf ligt voor de preekstoel[4].

 

Grafschrift

Mr JACOB APPIUS Oud Commies van .... Vivres en Matereaa... op SURINAM. Geboren te GRONINGEN den 15 Septem 1730 Overleden op Stadwijk in Sappemeer den 3 Septem 1789[5]

 

Zijn hardstenen zerk in de kerk is 201x80cm, is beschadigd en afgesleten. Het wapen is een schild met een kroon. Het schild bestaat uit twee sterren (Appius). Voor de boom een lint met de tekst ARRBOR VIVIT. Onderop de zerk bevindt zich een zandloperr met vleugels en een doodskop met gekruiste botten[6].

 

Zijn hardstenen zerk in de kerk is 201x80cm, is beschadigd en afgesleten. Het wapen is een schild met een kroon. Het schild bestaat uit twee sterren (Appius). Voor de boom een lint met de tekst ARRBOR VIVIT. Onderop de zerk bevindt zich een zandloperr met vleugels en een doodskop met gekruiste bottenDe stenen grafzerk van Jacob Appius ligt voor de preekstoel in de Koepelkerk van Sappemeer. Foto: ©Jur Kuipers

Zijn hardstenen zerk van Jacob Appius in de kerk is 201x80cm, is beschadigd en afgesleten. Het wapen is een schild met een kroon. Het schild bestaat uit twee sterren (Appius). Voor de boom een lint met de tekst ARRBOR VIVIT. Onderop de zerk bevindt zich een zandloperr met vleugels en een doodskop met gekruiste bottenDe stenen grafzerk van Jacob Appius ligt voor de preekstoel in de Koepelkerk van Sappemeer. Foto: ©Jur Kuipers

 

Zijn erfenis
Bij het verdelen van de erfenis wordt zijn dienstknecht Jan Christiaan niet vergeten. Jan Christiaan zou, getuige het testament, ieder jaar 104 carolusgulden ontvangen. Daarnaast krijgt hij het vistuig, een snaphaan met jachtzak en een kruitbus en een bed met toebehoren. Tot slot komen alle, oude en nieuwe, nachthemden van zijn meester hem toe en mag hij een keuze doen uit Appius' garderobe. 'Stadtwijck' wordt na zijn overlijden op 3 mei 1790 voor f 7.521 verkocht aan de landbouwer Steven van Delden en zijn vrouw Tjabbechien Ammes. De familie Van Delden heeft de hofstede nog 150 jaar bewoond. Omstreeks 1900 is deze door brand verwoest. Op de plaats staat nu een boerderij[7].

 

Onbekende zerk. Wapens: Rechts: Drie kandelaars waarop brandende kaarsen, de middelste iets lager [Wilhelmus Lichtenvoort]. Links: Een wildeman, dragend op de rechterschouder een knots en in de linkerhand aan een riem een schildje, beladen met een ster [Reynouw Gesina Star]. N.B. In tweevoud. Afgebeeld: De navorscher, 95, 1954, blz. 10. Zie: GDW, nr. 3281. GDW, blz. 595, nr. [3283].

Onbekende zerk. Wapens: Rechts: Drie kandelaars waarop brandende kaarsen, de middelste iets lager [Wilhelmus Lichtenvoort]. Links: Een wildeman, dragend op de rechterschouder een knots en in de linkerhand aan een riem een schildje, beladen met een ster [Reynouw Gesina Star]. N.B. In tweevoud. Afgebeeld: De navorscher, 95, 1954, blz. 10. Zie: GDW, nr. 3281. GDW, blz. 595, nr. [3283].
Reynouw Gesina Star is geboren in 1721 aan de Oude Kijk in 't Jatstraat te Groningen. Ze is gedoopt op 8 juni 1721 in de Nieuwe Kerk te Groningen en is getrouwd geweest met kapitein (1747), luitenant kolonel (1748) Wilhelmus Lichtenvoort. Ze zijn ondertrouwd op 31 oktober 1739 te Groningen. Hij is overleden op 27 mei 1799 te Groningen. Het gezin krijgt 12 kinderen. Ze hebben gewoond op de Veenborg Welgelegen, Vosholen 60 te Sappemeer.

 

Kleinzoon van de stichter van Woelwijk
Als advocaat aan het Hof van Holland te Amsterdam op 6 november 1755, daarna vertrekt hij voor ca. 20 jaar naar Paramaribo. Hij repatrieert in 1775 van Suriname naar Sappemeer, waar hij nog bijna 15 jaar verblijft, samen met zijn zuster Margareta Jacomina Appius (overleden op 6 december 1800). Verder is nog bekend dat Mr. Jacob Appius, een kleinzoon van de stichter van Woelwijk is  en dat hij de veenborg 'Stadtwijck' in 1775 in handen krijgt. 'Stadtwijck' gaat op 3 mei 1790 in eigendom over op Steven van Delden en Tjabbechien Ammes.

 

Jan Christiaan
Jan Christiaan is een zwarte bediende. Rond 1775 wordt hij door de advocaat Jacob Appius meegenomen uit Suriname naar de veenborg 'Stadtwijck' in Sappemeer. In 1783 stelt Appius een testament op, waarin ook zijn trouwe knecht Jan Christiaan wordt genoemd. Laatstgenoemde ontvangt jaarlijks van zijn werkgever een bedrag van f 104,00 en diverse gereedschappen, kleding en andere bezittingen. Nadat dhr. Appius is overleden, treedt Jan Christiaan in het huwelijk en vertrekt naar Groningen. Bij dat huwelijk, en ook alleen dan, draagt hij de familienaam Van Akeren.

 

Zijn hardstenen zerk in de kerk is 201x80cm, is beschadigd en afgesleten. Het wapen is een schild met een kroon. Het schild bestaat uit twee sterren (Appius). Voor de boom een lint met de tekst ARRBOR VIVIT. Onderop de zerk bevindt zich een zandloperr met vleugels en een doodskop met gekruiste bottenDe stenen grafzerk van Jacob Appius ligt voor de preekstoel in de Koepelkerk van Sappemeer. Foto: ©Jur Kuipers
Zijn hardstenen zerk van Jacob Appius in de kerk is 201x80cm, is beschadigd en afgesleten. Het wapen is een schild met een kroon. Het schild bestaat uit twee sterren (Appius). Voor de boom een lint met de tekst ARRBOR VIVIT. Onderop de zerk bevindt zich een zandloperr met vleugels en een doodskop met gekruiste bottenDe stenen grafzerk van Jacob Appius ligt voor de preekstoel in de Koepelkerk van Sappemeer. Foto: ©Jur Kuipers

 

Noten, bronnen en referenties:

Noten, bronnen en referenties:

 

- Bron van gedeelte tekst: Klaas Pera, "Groningse doopsgezinden", database, Genealogie Online (https://www.genealogieonline.nl/groningse-doopsgezinden/I64394.php : benaderd 21 juli 2023), "Jacob Appius (1730-1789)". Gegevens zijn geraadpleegd op 21 juli 2023.

- GDW, Groninger Gedenkwaardigheden, Pathuis/Alma, Sappemeer

1 Groninger Kerken, Kerk Sappemeer, geraadpleegd 21 juli 2023.

2 Groningse Doopsgezinden, geraadpleegd 21 juli 2023.
3 idem
4 idem
5 idem
7 www.buitenplaatseninnederland.nl, sappemeer-stadwijck, geraadpleegd 21 juli 2023


 


Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorg-vuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres (zie rode balk boven). Wij hebben ons uiterste best gedaan om de auteurs van teksten/citaten en copyrightbepalingen van afbeeldingen te achterhalen. Mocht je rechthebbende zijn en hierover vragen of opmerkingen hebben, neem dan contact op via e-mail. Lees ook de 'Disclaimer' en 'Privacy' voor méér informatie en laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek, dan weet ik waarvoor ik het doe.

Hoogeveen, 22 juli 2023.
Revisie: 10 oktober 2023.
Revisie: 15 januari 2024.
Samenstelling: © Harm Hillinga.
Klik hier om naar het menu ARTIKELS te gaan.
Klik hier om terug te gaan naar de HOMEPAGE.
Top