• Vader:
  Wubbe Abels, zn. van Abel Geerts en Geeske Everts, geb. te Vlagtwedde [Gr] in 1585, ovl. (ongeveer 69 jaar oud) te Vlagtwedde [Gr] in 1654 Overleden tussen 1653 en 1654, tr. (resp. ongeveer 28 en ongeveer 23 jaar oud) te Vlagtwedde [Gr] circa 1613.

• Moeder:
  Jantje Jans Schulten, dr. van Johan Berents Schulten en Rixte Nn, geb. te Wedde [Gr] circa 1590, ovl. (ongeveer 85 jaar oud) te Vlagtwedde [Gr] circa 1675 Overleden tussen 1672 en 1680.

tr. op maandag 24 apr 1656
met

Louwert Bauckens, zn. van Baucko Hilbrnants Bauckens en Tyeske Nn, geb. te Wedde [Gr], Landbouwer in Blijham. functie, ovl. te Hoorn na woensdag 18 sep 1658.

Uit dit huwelijk 2 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Tyeske	*1645	Hoorn [Gr.]	†1674		29	2	1
2	Hemme						0	0

• Vader:
  Evert Hazelhoff, geb. te Wedde [Gr] circa 1640, functie, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) te Wedde [Gr] op zaterdag 8 apr 1690, tr. (resp. ongeveer 27 en minstens 25 jaar oud) te Blijham, Gem. Wedde circa jun 1667 Bij het huwelijkscontract op 13 juni 1667 te Blijham in de gemeente Wedd e, zijn van zijn kant getuigen: Magdalena Saxenhausen, moeder; Hans Haese lhoff, broer; Lucas Haeselhoff, broer; Geertroiyet Haselhoff, zuster. V an haar kant zijn dat: Lucas Haselhoff, zwager; Ettjen Elses, zuster; Aei cko Hempkens, oom; Fopko Aelders, oom; Ocko Heeres, vedder.

• Moeder:
  Beelcke Elses, dr. van Elso Hemkes en Trijntje Heeres, geb. te Blijham, Gem. Wedde voor donderdag 26 sep 1641, ged. te Blijham, Gem. Wedde op donderdag 26 sep 1641, ovl. (minstens 39 jaar oud) te Wedde [Gr] op zondag 6 okt 1680.

tr. (resp. ongeveer 23 en ongeveer 19 jaar oud) te Blijham [Gr] op zondag 23 apr 1747 h.c. Blijham 21-04-1747 RA VI A
Tjarke Zebes x Lucretia Aielkes.
voor de bruidegom : Peter Remmes, vader; Hero Feijes, voorname voormond; Berent Peters, sv.; Reinder Elzes, vv.; Hero Zebes, broer; Frerik Reint s, a.broer; Gepke Zebes, zuster; Berent Addes, a.broer; Trijntje Zebes, z uster; Folkert Harms x Harmke Albers, moei; Frouwe Jacobs, nigte.
voor de bruid : Willem Schmaal, voorname vm.; Adolf Heres, sv.; Peter Rem mes, vv.; Boele Aielkes, broer; Egbert Jans, a.broer; Trijntie Aielkes, z uster; Grietje Aielkes, halve zuster; Rixte Boeles, moi; Tjarke Boeles, o om; Lucas Schmaal, a.oom; Tettije Boeles, moei; Lucretia Goeman, nigte; H arm Geerts, neef.
getuigen: Jogchem Remmes en Hindrik Elzes
met

Tiarke Zebes, zn. van Sebo (Ockens) Heeres en Trijntje Harmens, ged. te Blijham [Gr] op vrijdag 26 dec 1727, ovl. (ongeveer 77 jaar oud) te Blijham [Gr] op maandag 11 mrt 1805, tr. (2) met Grietje Jurjens. Uit dit huwelijk geen kinderen.

• Vader:
  Jacob Hilgenga, zn. van Jan Hilgenga en Anna Scherpbier, geb. te Winschoten [Gr] op maandag 11 jun 1877, ovl. te Ohrweiler, tr. (beiden 25 jaar oud) te Bellingwolde [Gr] op woensdag 3 sep 1902.

• Moeder:
  Jantien Bruining, dr. van Menno Bruining en Frouwe Holtkamp, geb. te Bellingwolde [Gr] op woensdag 11 jul 1877.

tr. (resp. 21 en 29 jaar oud) te Winschoten [Gr] op woensdag 12 aug 1925 Deze tak zou in de mannelijke lijn zijn uitgestorven
met

Carel de Bruin, geb. te Pijnacker [Zh] op zaterdag 22 feb 1896.

tr. (resp. 79 en 33 jaar oud) te Noordboek op zaterdag 3 okt 1863
met

Trientje Doddema, dr. van Berent Jans Doddema en Geertje Pieters Lieperd, geb. te Meeden [Gr] op maandag 13 sep 1830, ovl. (83 jaar oud) te Zuidbroek op donderdag 20 nov 1913.


Aantekeningen bij Trientje Doddema.
Over Meeden.
Meeden is een dorp in de gemeente Menterwolde in de provincie Groningen in Nederland. Het dorp is gesticht in 1391 en Is een zelfstandige gemeente tot de gemeentelijke herindeling van 1990, welke geleid heeft tot de gemeente Menterwolde, samen met Muntendam (gemeente Muntendam), Noordbroek en Zuidbroek (gemeente Oosterbroek). Het huidige dorp heeft 1850 inwoners (1 januari 2007). In het dorp staan enkele oldambster woonboerderijen en renteniershuizen, wat duidt dat het dorp in een rijk gebied gelegen is geweest. Het ligt op een zandrug die de overgang vormt tussen het klei van het Old ambt en de Veenkoloniën.
•.
Geschiedenis van Meeden.
Het dorp, gesticht in 1391, lag oorspronkelijk noordelijker dan nu het geval is. Dit komt mede doordat de vroegere bewoners last hebben gehad van het wassende water van de Dollard. Tevens kun je de verplaatsing van het dorp zien aan het feit dat de Nederlands Hervormde Kerk niet aan de hoofdweg (Hereweg) ligt, maar aan een zijweg. Meeden is net als het buurdorp Westerlee een wegdorp. Meeden is een verwijzing naar het woord grasland. De oorspronkelijke naam van Meeden is Eextameeden wat graslanden van Eexta betekent. Vermoed wordt dat Eexta het moederdorp van Meeden is geweest.
•.
Zuidbroek.
Het dorp Zuidbroek is gelegen in de gemeente Menterwolde in de provincie Groningen (Nederland). Op 1 januari 2007 heeft het 3.897 inwoners. Het dorp heeft een monumentale kruiskerk uit de 13e eeuw in romanogotische stijl. De toren staat los van de kerk en heeft gediend als gevangenis. In de Middeleeuwen ligt het aan een handelsroute richting Duitsland. Door de ligging aan vele transportwegen heeft Zuidbroek industriële ontwikkeling gekend, bijvoorbeeld door een scheepshelling, een motorenfabriek, een vlasfabriek en en een aardappelmeelfabriek. Het is gelegen aan de autosnelweg de A7, het Winschoterdiep, met een aftakking naar Veendam genaamd het Muntendammerdiep. Het heeft sinds 1 mei 1868 een station aan de spoorlijn Groningen - Nieuweschans. Het station is in 1959 grotendeels gesloopt en de enig overgebleven vleugel wordt anno 2004 omgebouwd tot het Noord-Nederlands Trein en Tram Museum. Vanaf Zuidbroek loopt er vanaf deze spoorlijn een aftakking naar Veendam dat gebruikt wordt voor goederenvervoer. Deze lijn is vroeger een onderdeel van de lijnen van de Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschap pij waardoor Zuidbroek een knooppunt is. Van 1881 tot 1923 is Zuidbroek het beginpunt van de paardentramlijn van de Eerste Groninger Tramway-Maatschappij die in 1895 Ter Apel bereikt. (Bron: WP).

Uit dit huwelijk 5 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Anna	*1864	Noordbroek [Gr]				0	0
2	Geertje	*1865	Zuidbroek				0	0
3	Berend						0	0
4	Zwaantje	*1871	Noordboek				0	0
5	Ludolf	*1874	Noordbroek [Gr]	†1958	Zuidbroek	84	1	1

• Vader:
  Ludolf Meijer, geb. te Meeden [Gr] op maandag 6 sep 1784, ovl. te Zuidbroek op donderdag 20 nov 1913, tr. (resp. 79 en 33 jaar oud) te Noordboek op zaterdag 3 okt 1863.

• Moeder:
  Trientje Doddema, dr. van Berent Jans Doddema en Geertje Pieters Lieperd, geb. te Meeden [Gr] op maandag 13 sep 1830, ovl. (83 jaar oud) te Zuidbroek op donderdag 20 nov 1913.

tr. (resp. 28 en 29 jaar oud) te Zuidbroek op zaterdag 24 mei 1902 In de Petruskerk aldaar
met

Trijntje Tonkens, dr. van Hindrik L. Tonkens en Aaltje Schorthorst, geb. op zondag 6 apr 1873, ovl. (62 jaar oud) te Zuidbroek op woensdag 13 nov 1935.

Uit dit huwelijk een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Aaltje	*1903	Noordbroek [Gr]	†1984	Beverwijk [Nh]	80	1	1

Ludolph Luirdt Ripperda

in Genealogie van Rypert Ripperda. Parenteel van Ewe Ewesma. Parenteel van Lubbert Lewe. Parenteel van Rypert Ripperda. Ludolph Luirdt Ripperda1, geb. circa 16481,1, bij de ondertrouw wordt hij 'De Hoogh Edele Gebooren Jonker' genoemd, heer te Winsum, kapitein van een compagnie infanterie op woensdag 12 feb 1676, kolonel over een regiment te voet in dienst v.d. Verenigde Nederlanden op zondag 18 jan 1705, baron van Ripperda op zaterdag 5 mrt 1735, heer van Jensema, Engelenborgh, Poelgeest en Koudekerk, etc. op zaterdag 5 mrt 1735, commandeur van de vesting te Namen [Fra] voor donderdag 17 apr 1721, ovl. (ongeveer 73 jaar oud) te Namen [Fra]1 op donderdag 17 apr 17211,1.

Aantekeningen bij Ludolph Luirdt Ripperda.
Ludolph Luirdt Ripperda van Winsum. officier geb. circa 1648, overl. Namen 5-4-1721 (73 jaar), zn. van Wigbolt Ripperda en Ave Isabella van Heerma, van Holwierde, otr. Groningen 12-2-1676; 27-2-1676 attestatie gepasseerd, otr. Oldehove 13-2-1676, tr. Oldehove 27-2-1676 Maria Isabella van Deest, op Jensemaborgh, overl. vóór 19-4-1704, d.v. van Johan Wilhelm van Deest, heer op Jensemaborg en Fritema, jonker en hoofdeling in Oldehove, Saaxum etc, overste-schepper der Aduader zijlen en Anna Maria van Herema / Heerma. Maria Isabella bracht Jensemaborg in het geslacht Ripperda.

De aantekening van ondertrouw en huwlijk van Ludolph Luirt Ripperda en Maria Isabella van Deest, resp. 12 en 27 febr. 1676 te Oldehove.
Kinderen uit dit huwelijk:.
Anna Maria Elisabeth, geb. circa 1683, overl. 4-7-1749 (66 jaar), tr. Oldehove.
24-3-1704 (procl. Groningen 22-3-1704) Willem van Ewsum, heer van Mensinge en.
Saaxumborg, luitenant-kolonel, gewond bij het beleg van Bergen in Henegouwen.
17-10-1709, overl. 22-10-1709, zn. van Ernst Ewsum en Everarda Johanna van.
Berum.
Johan Willem Ripperda, geb. Oldehove 7-3-1684, overl. Tetoean 7-10-1737. De bekende hertog en Grande van Spanje.
Ida Elisabeth, nog in leven 16-12-1757, tr. 1711 (procl. Groningen 28-2-1711) Onno van Ewsum, geb. 1686, majoor, na de dood van zijn broer Willem eigenaar van de Saaxumaborg, overl. Roden 28-12-1720.
Ludolph Luirt Ripperda tr. (2) Oldehove 18-1-1705 Anna van Ewsum, dochter van Mensinga tot Rooden, overl. Groningen 14-3-1738, dr. van Ernst van Ewsum en Everarda Johanna van Berum.

Het huwelijk van Ludolf Luirdt en Maria Isabella '1735 Den 5 martinus'.
Militaire loopbaan.
Reeds in 1673 kapitein in het regiment (bataljon A, RN-2) onder kolonel Carel Rabenhaupt. Baron van Sucha, in 1674 kapitein onder kolonel Arend Ludolf Gockinga, majoor 15-9-1677 in het regiment (bataljon A, RN-2) van kolonel Barend Johan van Prott, idem luitenant-kolonel 12-12-1696, kolonel 1-3-1703 tot zijn dood in het regiment (bataljon A, RN-2) van zijn naam, brigadier 1-1-1709. Commandant citadel Namen 1721.
Hij is brigadier van een infanterie-regiment in dienst van de provincie Groningen. Tijdens het beleg van de stad Groningen (1672) door de keurvorst van Keulen en bisschop Bernhard van Münster onderscheidt hij zich door zijn moed. Hij is echter berooid en is derhalve gedwongen tot de verkoop van zijn voorouderlijk huis, de Ripperdaborg te Winsum. Hij overlijdt op 17 april 1721 als commandeur van de vesting te Namen.
Bronnen: Wapenheraut 1901 (jrg. 5); NL 1941 (jrg. 59); Register huwelijksinschrijvingen militairen in de provincie Groningen 1648-1811, in het bijzonder van de gereformeerde gemeente Oldenhove 1660-1808 (collectie Wolters); Idem van militairen in de stad Groningen 1648-1811, deel I (collectie Wolters); Hoofdofficieren der Infanterie van 1568-1813.
H. Ringoir, Den Haag 1981; Politieke Almanak 1694; Toegang 1605 Oud Archief der gemeente Groningen, 1594-1815, inv. nr. 549r register der toerbeurten m.b.t. de aanstelling van officieren en ambtenaren door de stad Groningen of Ommelanden, 1663-1737 (Bron: Joop van Campen).

• Vader:
  Wigbolt Ripperda, zn. van Luirdt (Luurt) Ripperda en Ida Lewe van Zandeweer, geb. in jan 1613, heer te Winsum, weledele erentfeste jonker op maandag 18 aug 1636, ovl. (minstens 85 jaar oud) na 1699, otr. ^2,2,2, kerk.huw. (resp. 23 en 20 jaar oud) te Groningen [Gr] op maandag 18 aug 1636.

• Moeder:
  Ave Isabella van Herema van Holwierde, dr. van Ludolf Heer van Holwierde en Bele Sickinghe, geb. op vrijdag 25 dec 1615, dochter van Holwierda, weledele eer en deugdrijke juffer op maandag 18 aug 1636.

otr. (1) ⁴ op woensdag 12 feb 1676⁴, tr. (resp. ongeveer 28 en ongeveer 30 jaar oud) te Oldehove [Gr] op donderdag 27 feb 1676, kerk.huw. ^3,3
met

Maria Isabella van Deest (van Diest), dr. van Johan Wilhelm van Deest en Anna Maria Heerema, geb. circa 1646, woont op de 'Jensemaborg', op woensdag 12 feb 1676, erfvrouwe 'Jensema',, erfvrouwe 'Englenburg',, bij de ondertrouw wordt zij 'De Hoogh Edel Gebooren Juffer' genoemd, ovl. (hoogstens 58 jaar oud) voor zaterdag 19 apr 1704.

Uit dit huwelijk 3 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Anna Maria Elisabeth	*1683		†1749	Oldehove [Gr]	66	1	4
2	Ida Elisabeth	*1681					1	2
3	Hertog, baron Johan Willem	*1682	Oldehove [Gr]	†1737	Tétouan	55	3	9

tr. (resp. ongeveer 57 en ongeveer 37 jaar oud) (2) te Oldehove [Gr] op zondag 18 jan 1705, kerk.huw. ^5,5
met

Anna van Ewsum Tot Mensinge, dr. van Ernst van Ewsum en Everarda Johanna van Berum Tot Leek, geb. in 1668, freule van Ewsum, bij haar huwelijk 'jongedochter van Mensinga' te Roden [Dr] op zondag 18 jan 1705, begr. te Groningen [Gr]⁶ op vrijdag 14 mrt 1738⁶.


Bronnen:

1.	Officieren Regiment Nationalen nr. 2, J.v.Campen-1
2.	Ondertrouwboek, Kerk. gem. Gron., Toeg.nr. 124, DTB prov. Groningen, Folio 378, OTB v.d. kerk. gem. Groningen, 1623-1636, Groningen [Gr], tussen 1623 en 1636 (maandag 18 aug 1636 OTB 542)
3.	Doop- en Trouwboek Oldehove, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, inv.nr. 345, folio 48v, van 1661 tot 1811 (donderdag 27 feb 1676)
4.	Ondertrouwboek Kerkelijke gemeente Groningen, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, 170, folio 108, Groningen [Gr], van 1674 tot 1679 (zaterdag 12 dec 1676)
5.	Doop- en Trouwboek Oldehove, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, inv.nr. 345, folio 48v, van 1661 tot 1811 (zondag 18 jan 1705)
6.	Breukdodenboek Kerkelijke gemeente Groningen, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, Folio 131, Inventarisnr.: 194, Begraafakte, Groningen [Gr], van 1729 tot 1794 (vrijdag 14 mrt 1738)

Dossier:

Vader: Johan Willem (Wilhelm) Ripperda2, zn. van Ludolph Luirdt Ripperda en Maria Isabella van Deest, geb. te Oldehove [Gr] op zaterdag 7 mrt 16822, heer, heer, heer, afkomstig bij zijn huwelijk uit Winsum op zaterdag 12 jul 1704, jonker op zondag 13 nov 1707, hertog van Ripperda, Ommelander bestuurder, kolonel in dienst van de Republiek der Nederlanden, gedeputeerde van de Staten-Generaal te Den Haag in 1711, ambassadeur van de Republiek te Madrid [Esp] in 1715, treedt in Spaanse dienst in 1724, eerste minister en grande van Spanje, onderhandelaar in Wenen2, ovl. (55 jaar oud) te Tétouan op donderdag 17 okt 1737, tr. (2) met Francisca Eusebia de Xarava Del Castello Y Xarava. Uit dit huwelijk 2 zonen, relatie (3) met Josepha Francisca Ramos. Uit deze relatie 3 zonen, otr. (1) 3 op zaterdag 12 jul 17043 (registratie van het huwelijk)3, kerk.huw. (resp. 22 en 18 jaar oud) te Oldehove [Gr]4 op zondag 13 jul 17044.

• Moeder:
  Aleida (Alida) van Schellingwouw(de) (Alida Schellingwou), dr. van Nicolaas van Schellingwouw en Maria Commersteyn, geb. te Amsterdam [Nh] op dinsdag 18 dec 1685, erfvrouwe, erfvrouwe, afkomstig bij haar huwelijk uit Amsterdam [Nh] op zaterdag 12 apr 1704, ovl. (31 jaar oud) te Koudekerk op zaterdag 29 mei 1717 op kasteel Groot-Poelgeest.

tr. (resp. minstens 19 en 29 jaar oud) (1) te Wenen, Oostenrijk op donderdag 16 jan 1727
met

Margaretha Johanna Francisca van Cobenzel, dr. van Johann Caspar Graf von Cobenzl Etc. en Juliana Perpetua Grafin Bucelleni von Reichenberg Und Sava, geb. te Wenen, Oostenrijk op zaterdag 11 jan 1698, douairière Gräfin Ursini von Blagay, ovl. (32 jaar oud) te Den Haag op woensdag 24 mei 1730.

Aantekeningen bij Margaretha Johanna Francisca van Cobenzel.
Margaretha Johanna Francisca vam Cobenzel wordt ook wel douairière Gräfin Ursini von Blagay genoemd.
Tijdens restauratiewerkzaamheden in 1970 ontdekt men onder de vloer van de kerk van Oldehove (Groningen) twee grafkelders, waarin zich in de ene slechts een houten reiskoffer bevindt, maar in de andere een tombe met daarom heen een groot aantal beenderen en schedels. Deze zijn overblijfselen uit houten kisten, die waren opgesteld rond de stenen tombe, maar die nu zijn vergaan.
De zandstenen tombe - die in delen ter plekke in elkaar moet zijn gezet, gezien de beperkte toegang - bevat restanten van een houten kist, waarin een loden kist is geplaatst. Bij de ontdekking van de tombe in deze grafkelder moet men constateren, dat men zich ooit met geweld toegang tot de tombe heeft willen verschaffen, waarschijnlijk om kostbaarheden te roven. De helften van de deksel zijn duidelijk met geweld van elkaar gerukt.
.
Wie ligt in deze tombe? Achter de hoge herenbank in het koor van de kerk, staat tegenwoordig tegen de muur een grafzerk met Latijnse tekst, in vertaling:.
Sta wandelaar, lees en treur, hieronder ligt de Hoogwelge-boren Vrouwe Margaretha F. C. J. A. E. Gravin van Cobentzel, geboren te Wenen, de 11e Januari 1698, gehuwd met de Hoogwelgeboren Heer Ludovicus Ludgerus Baron van Ripperda, Heer van Poelgeest, Coudekerk enz. de 16e Januari 1727, na voorzien te zijn van de genademiddelen van de Heilige Katholieke Kerk te 's Gravenhage, de 24e Mei 1730.
.
Deze zerk en onderzoek wat de tombe zelf betreft, maken duidelijk, dat het gaat om Gravin Margaretha von Cobentzel. Op de tombe treft men het familiewapen en teksten aan, die we kunnen duiden als chronogrammen. Vooral in de 17e en 18e eeuw is het gebruik van chronogrammen heel populair: het jaartal wordt verwerkt in een zin, meestal in het Latijn, die iets over de gebeurtenis zelf zegt. Vaak zijn de letters met getalwaarde als hoofdletters of groter weergegeven.
Zo zien we aan de linkerzijde van achteren naar voren:.
I H S = Iesu Hominum Salvator (Jezus der Mensen Redder).
InpVLVere Dor Miens / reqVIesCo sperans In / IesV saLVatore nostro (In het stof slapend rust ik uitziende naar Jezus onze Verlosser).
Charitas Dei = de genade van God.
Aan de rechterzijde van achteren naar voren:.
I H S.
Hic requiesco Usque / fiat mutatio In reSurgendo (Hier rust ik totdat de verandering geschiedt in de wederopstanding).
.
Bijzonder is te noemen, dat deze gravin van rooms-katholieke huize een laatste rustplaats heeft gekregen in een protestants kerkgebouw. Dit wijst erop, dat de Ripperda's, in wier familie zij immers door haar huwelijk is terechtgekomen, hun rechten, wat de kerk betreft, kunnen laten gelden, ook al zijn zij op dat moment rooms-katholiek.
RIPPERDA.
We spreken over de Winsumer tak van het hoofdelingengeslacht der RIPPERDA's. Een van hen: Ludolf Luirt Ripperda (1648 - 1721) is door huwelijk in bezit gekomen van de borg Jensema te Oldehove. Zijn zoon Johan Willem Ripperda (1680 - 1737) is een opportunist, die even vaak van geloof als van politieke richting verandert. Gedreven door zucht naar roem, aanzien en macht, is hij niet van plan zijn leven te blijven slijten als kale landjonker op een landgoed, dat net de omvang heeft van een aardige boerderij. Intrigant als hij is, weet hij zich posities te verschaffen bij respectievelijk de Friese Stadhouder Johan Willem Friso, het Spaanse hof en de Sultan van Marokko.
.
Na de dood van Johan Willem Friso benoemd tot gezant in Spanje, weet hij de gunsten van het Spaans koningspaar te verwerven, wordt hun gezant in Wenen, in de adelstand (Grande) verheven en benoemd tot eerste minister. In ongenade gevallen, wordt hij gevangen gezet, weet later te ontvluchten en komt via Engeland terecht in Marokko. Het lukt het hem in Engeland niet door te dringen tot de hoogste kringen, in Marokko keren zijn kansen. Van huis uit rooms-katholiek, bekeert hij zich vanwege zijn huwelijk tot het protestantisme, maar keert terug in de schoot der Moederkerk (R.K.) om in de gunst te komen van het Spaans koningspaar. Die religie ruilt hij in voor de Islam, als hij zijn geluk wil gaan beproeven in Marokko. De besnijdenis, die hij daarom moet ondergaan, is door een infectie bijna zijn dood geworden.
Zijn carriere als generaal in dienst van Sultan Abdallah wordt niet het succes, dat beiden voor ogen staan, maar toch weet hij zich op te werken tot de rechterhand van Abdallah. Als het politieke tij keert in Marokko, weet Ripperda zich tijdig terug te trekken in Tetoean, waar hij, als hij zijn einde voelt naderen, in het geheim het geloof van zijn kinderjaren weer omarmt en sterft op 7 oktober 1737, gesterkt door het sacrament der stervenden. Hij ligt begraven in Tetoean.
Niet alleen is hij een opportunist en intrigant geweest, hij staat ook bekend als een charmeur. Het zijn steeds vrouwen (echtgenotes of schoonmoeders van de machthebbers), door wie hij aan de top kan komen, wier bescherming hij geniet en met wie hij soms amoureuze betrekkingen onderhoudt. Bijna is het hem gelukt koning van Corsica te worden, ware het niet, dat een zekere baron Theodor von Neuhoff, die een vergelijkbare carriere achter zich heeft als Johan Willem Ripperda en zijn pad al eens gekruist heeft, de kroon voor zijn neus wegkaapt.
Margaretha von Cobentzel.
Als Johan Willem Ripperda in 1725 eerste minister wordt in Spanje, moet hij weliswaar zijn Spaanse ambassadeurspost in Wenen opgeven, maar kan hij die overdragen aan zijn zoon: Ludolf Luirt Ripperda, die in die tijd zijn Weense gravin ontmoet en met haar trouwt (1727). Het huwelijk heeft maar enkele jaren mogen duren, zij sterft in 1730 en rust in de zandstenen graftombe in de Hervormde Kerk van Oldehove.
Gerelateerde artikel: De Englumborg bij Oldehove.
Bronnen:.
01. 'Johan Willem Ripperda', Sijtze van der Veen; REGIO-Projekt uitgevers Groningen (z.j.).
02. 'Nieuwe Groninger Encyclopedie', REGIO-Project uitgevers Groningen (1999).
03. 'Groningen Gids voor cultuur en landschap', Profiel, Bedum (1994).
04. 'Beschrijving Kerk en Praalgraf'; Kerkeraad Herv. Gemeente Oldehove (z.j.).
05. 'Dodenakkers', Marten Mulder.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Johannes Wilhelmus Servatius Micheal	*1730	's-Gravenhage [Zh]	†1756	Keulen	25	0	0

tr. (resp. minstens 27 en minstens 18 jaar oud) (2) op woensdag 23 mrt 1735, kerk.huw. ^5,5
met

Maria Isabella baronesse van Ewsum Tot Mensinge⁶, dr. van Onno van Mensinge en Ida Elisabeth Ripperda, geb. voor dinsdag 19 mei 1716 op de borg Mensinge, ged. RK te Bedum [Gr]⁶ op dinsdag 19 mei 1716⁶, freule van borg 'Ewsum', Middelstum [Gr], doopgetuige van haar kleindochter Maria Isabella Wilhelmina Anthonia te Bedum [Gr] op donderdag 18 feb 1762, ovl. (minstens 33 jaar oud) op vrijdag 4 jul 1749, tr. (2) met haar neef Willem Anthonius baron van Ewsum⁷. Uit dit huwelijk een zoon.

Uit dit huwelijk 3 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Philip Ernst Carel Pieter	~1737	Bedum [Gr]				0	0
2	Aleijda Ernestina Edmunda	*1738	Bedum [Gr]	†1766		27	1	3
3	Ida	*1737		†1749	Groningen [Gr]	12	0	0

Bronnen:

1.	Algemeen Doopboek Kerkelijke gemeente Groningen, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, Inventarisnr.: 149, Groningen [Gr], van 1706 tot 1732 (zondag 24 jul 1707)
2.	Afgeschermd, Wikipedia
3.	BSOn Ondertrouwboek Groningen, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, 173, folio 224v, Groningen [Gr], van 1697 tot 1705 (zaterdag 12 jul 1704)
4.	Doop- en Trouwboek Oldehove, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, inv.nr. 345, folio 48v, van 1661 tot 1811 (zondag 13 jul 1704)
5.	Doop- en Trouwboek Oldehove, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, inv.nr. 345, folio 48v, van 1661 tot 1811 (zaterdag 5 mrt 1735)
6.	DTB boek Kerkelijke gemeente Bedum, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, Deelnr.: 17, Rooms Katholiek, Bedum [Gr], van 1680 tot 1811 (dinsdag 19 mei 1716)
7.	DTB boek Kerkelijke gemeente Bedum, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, Deelnr.: 17, Rooms Katholiek, Bedum [Gr], van 1680 tot 1811 (donderdag 13 feb 1710)

Ludolph Tjarda van Starkenborgh

in Genealogie van Folckermarus (Folcmar) Onsatha. Genealogie van Sico Tjaerda van Starkenborgh. Parenteel van Abel Tamminga. Parenteel van Ewe Ewesma. Parenteel van Hendrik Clant. Parenteel van Johan Rengers. Parenteel van Lubbert Lewe. Parenteel van NN Hunigue. Parenteel van Sico Tjaerda van Starkenborgh. Ludolph Tjarda van Starkenborgh, geb. te Garsthuizen [Gr] in 1556, woont als eerste van zijn geslacht op Verhildersum te Leens in 1586, ovl. (ongeveer 62 jaar oud) te Leens [Gr] op maandag 31 dec 1618, begr. te Leens [Gr].

Aantekeningen bij Ludolph Tjarda van Starkenborgh.

De erfenis van Ludolph en Hidde.
'Ludolf van Starkenborgh ende Hidde Onsta, eheluiden, sint ter arffscheidinge gevallen (uit de erfenis van Aepco Onsta en Gela van Ewsum) einen hertt landes tho Leens in de Marne Verhildersum gehieten, anderhalffhondert Jucken groett mitt datt olde Steenhues unde anderen Steen in ende op der eerden aldaer liggende, ende noch soeven Jucken aldaer in Hardenbrincks heertt liggende. Item (ook) eenen heertt landes tho Wetsinge tsestich graesen groett, den Isebrandt Dercks gebruikett, ende twintich graesen bij den dyck die Tamme Jansen gebruickett. Noch achte graesen ende een vorndell liggende bij Heckummer wech. Item sesz graesen die sesz kromme graesen genoemt ende viertien graesen der Evertt up Munster gebrueckett'. (Vertaald: Ludolf van Starkenborgh en Hidde Onsta, echtelieden, zijn bij de scheiding ten deel gevallen een heerd land te Leens in de Marne, Verhildersum geheten, 150 j. groot, met het oude steenhuis en ander steen in en op de grond liggende, en nog 7 j. aldaar in Hardenbrincks heerd liggende. Ook een heerd land te Wetsinge 60 gr. groot, die Isebrandt Derks gebruikt, en 20 gr. bij de dijk, die Tamme Jansen gebruikt. Noch 8 ¼ gr. liggende bij Hekkumer weg. Ook 6 gr, de kromme grasen genoemd, en 14 gr. die Evert op Munster gebruikt.).
Het jonge echtpaar Van Starkenborgh-Onsta vestigt zich op het 'olde Steenhues', en langzamerhand groeit er uit het olde Steenhues een mooie borg!.

Ludolf Tjarda van Starkenborgh is een zoon van Lammert Tjarda van Starkenborgh, Hovelink te Dijkum en Garsthuizen, en Hilke of Elteke Coenders, en kleinzoon van Bartholt Tjarda van Starkenborgh en Bauwe Frijlinga of Fryling, die zich in 1530 te Dijkum een borg hebben laten bouwen. Bauwe Fryling (volgens anderen heette ze Bauwe Cater) heeft veel land in de omgeving van Dijkum en Garsthuizen. Bartholt Tjarda van Starkenborgh, geboren ± 1500, overleden tussen 1561 en 1566, is een zoon van Botto Tjarda van Starkenborgh en Ave Clant (dochter van Willem Clant) en een kleinzoon van Bartholt Tjarda van Rinsumageest, de oudste zoon van Sydts Tjarda op Ter Geest en Alijt Huinga uit Groningen, getrouwd in 1430. Deze Bartholt Tjarda heeft zich 'om de posses (bezit) van de Starkenborgh, naderhand na 't se1ve huijs bij Doccum genoemt, 't welk alle zijne nakomelingen tot op heden hebben gevolgt'; hij trouwt in 1452 met Itke Jarla, Botto Jarla' s dochter.

Ludolf Tjarda van Starkenborgh en zijn jonge vrouw Hidde Onsta vestigen zich op het oude steenhuis Verhildersum, en maken daar het stamslot van. Ludolf heeft namelijk maar één broer, die kinderloos sterft, zodat de naam Van Starkenborgh voor Dijkum verloren gaat.
De eerste jaren op Verhildersum zullen moeilijk geweest zijn. De jaren na 1580, het verraad van Rennenberg, die de stad Groningen weer aan de Spaanse zijde brengt, tot 1594, als de Stad veroverd wordt door Prins Maurits en graaf Willem Lodewijk en alle Spanjaarden uit Stad en Ommelanden verdreven worden, (de Reductie) zijn de moeilijkste jaren voor het platteland. Spaanse legers en Staatse legers bevechten elkaar, houden strooptochten, vernielen de gewassen, verbranden de boerderijen en nemen vee en paarden en alles wat eetbaar is, mee. Veel boerderijen zijn verlaten, en het land ligt er woest en ledig bij.

Ludolf en Hidde verkopen jaarlijkse renten om aan geld te komen. In 1602 wordt zelfs door de crediteuren gerechtelijk te koop aangeboden: 'een venne landes, omtrent 18 jucken groeth synde, die Lagemeden genoemt, welcke under de klockenslach van Leens in den heerdt toe Verhildersum gelegen is, soa vors. Eheluiden tot noch to selffs gebruickende sindt' en 'een venne landes omtrent 24 jucken groeth sijnde bij den Schaepwech gelegen under de klockenslach van Leens in den principalen heerdt toe Verhildersum gelegen, soo voorschreven Eheluiden tot noch to selffs gebruickende sindt.' 'Koper is de E.E. Ludolf van Starkenborgh selvest'. Als hij echter na enige maanden nog niet betaald heeft, wordt het land weer verkocht, en nu wordt koper Henrick Syboldts Bott, voor 55 Embden gulden ieder juck.
In 1595 heeft Ludolf van Starkenborgh onenigheid met zijn zwager Caspar van der Wenge over het jus patronatus, het collatierecht, te Leens. Hij heeft blijkbaar het collatierecht en ook andere rechten in de Marne niet gekregen bij de boedelscheiding, maar daarover straks meer. In 1609 laat Reint Alberda in elk geval als collator een klok gieten voor de kerk te Leens.

Het overlijden van Ludolph.
Jonker Ludolf Tjarda van Starkenborgh overlijdt op 31 december 1618; zijn vrouw Hidde Onsta is op 1 april 1618 overleden. Ze zijn bijgezet in de grafkelder op 't koor van de kerk te Leens. Een grote zerk vermeldt daar hun namen: 'Anno 1618 den 31 Decemb starf de Edele Erentv. Jr. Ludolf Tjarda van Starkenborch tot Verhildersum, Dikum en Garsthusen, etc. Jr. en Hoveling.' 'Anno 1618 den 1 April starf de Edele Erentr. Vrow Hidde Onsta, Vrou tot Verhildersum en Garshuisen, beide alhyr begraven verwachtende een vrolicke opstanding doer Christi.' Dit opschrift staat op de linker helft van de zerk. Er boven staan over de hele breedte in een cartouche de alliantiewapens Tjarda van Starkenborgh - Onsta, en Tjarda van Starkenborgh - Gaykinga. Aan de linkerzijde zijn over de hele lengte de 8 wapens van de voorouders van het echtpaar Tjarda van Starkenborgh-Onsta uitgehouwen: Starkenborgh, Cater, Coenders, Eels en Onsta, Tamminga, Ewsum, Rasquert. Aan de rechterzijde staan de wapens van de voorouders van het echtpaar Tjarda van Starkenborgh-Gaykinga: Starkenborgh, Coenders, Onsta, Ewsum en Gaykinga, Clant, Jensema, Gaykinga (links en rechts hier in de gewone betekenis gebruikt).
Uit deze wapens blijkt dus dat de zerk niet alleen bedoeld is voor Ludolf Tjarda van Starkenborgh en Hidde Onsta, maar ook voor hun zoon Lambert Tjarda van Starkenborgh en zijn vrouw Frederica Gaykinga. De opschriften met hun sterfdata zijn er echter niet opgekomen, de rechter helft van de zerk is leeg gebleven.
,br>Uit hun huwelijk zijn een dochter en een zoon geboren. Hun dochter Anna Maria Tjarda van Starkenborgh, geboren in 1590 op Verhildersum, trouwt in 1618 met Rempt ten Ham en gaat met hem wonen op de Dijkumborg, die ze van haar ouders erft. Rempt ten Ham overlijdt al in 1622. Zijn vrouw hertrouwt in 1624 met Johan Huninga, van Oostwold (Oldambt), buitengewoon hoogleraar in de rechtsgeleerdheid te Groningen. Na de dood van Anna Maria in 1638 vererft de Dijkumborg op de zoon uit haar eerste huwelijk ook genoemd Rempt ten Ham.


Grafsteen van Jhr. Ludolf Tiarda van Starkenborgh tot Verhildershem, Dykum en Garsthusen etc. en zijn vrouw Hidde Onsta.

De opschrift op zijn grafsteen luid: 'Ao 1618 de 31 Decemb starf de Edele Erentv: Jr Ludolf Tiarda van Starkenborgh tot Verhildershem, Dikum en Garshusen etc. Jr. en Hoveling Ao 1618 d en 1 April sterf de Edele Erentr: Vrow Hidde Onsta, Vrow tot Verhildershem en Garshusen Beide alhyr begrave verwachtende en vrolicke op standing duer Christo.' De Grafzerk van Ludolf en Hidde bevindt zich in de kerk te Leens.

• Vader:
  Lambert Tjarda Van Starkenborgh, zn. van Barthold Tjaerda van Starkenborgh en Bauwe Fryling, ovl. te Groningen [Gr] in 1581, begr. begraven Academiekerk Groningen, tr. op donderdag 20 apr 1550.

• Moeder:
  Elteke (Hilke) Coenders.

kerk.huw. (resp. ongeveer 30 en ongeveer 22 jaar oud) op maandag 10 nov 1586
met

Hidda (Hidde) Onsta, dr. van Aepco Onsta en Gela Van Ewsum, geb. in 1564, ovl. (ongeveer 54 jaar oud) op zondag 1 apr 1618, begr. te Leens [Gr].


Aantekeningen bij Hidda Onsta.
In een akte van 1587 vindt men het gemeenschappelijk land van Aepco Onsta en Gela van Ewsum verdeeld onder de drie zusters: Oede Onsta tho Oldersum, met haar man Caspar van der Wenghe, Hidde Onsta getrouwd met Ludolf Tjarda van Starkenborgh en Abele Onsta getrouwd met Albert van Starkenborgh, een neef van Ludolf. Laatstgenoemden krijgen o.a. 'datt huesz Wetsinge mitt die vervallen Schathuisen'. Eerstgenoemden krijgen o.a.: 'ene heertt landes tho Wetsinge, genoempt Valkum, groott sijnde 123 grasen.'.

Uit dit huwelijk 3 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Anna Maria	*1590	Verhildersum	†1638	Garsthuizen, Gem. Stedum	48	2	7
2	Lambert Tjarda	*1592	Garsthuizen [Gr]	†1646	Groningen [Gr]	54	1	6
3	Edzard						0	0

Dossier:

Ludolph Tjarda van Starkenborgh

in Genealogie van Sico Tjaerda van Starkenborgh. Parenteel van Abel Tamminga. Parenteel van Ewe Ewesma. Parenteel van Hendrik Clant. Parenteel van Johan Rengers. Parenteel van Lubbert Lewe. Parenteel van NN Hunigue. Parenteel van Sico Tjaerda van Starkenborgh. Ludolph Tjarda van Starkenborgh1, geb. te Wehe1,1,1, woont Borgweer, Wehe, heer van Borgweer te Wehe en Zuurdijk, ovl. te Marienberg, Ost-Friesland, Dld.1 voor maandag 20 aug 16911,1.

Aantekeningen bij Ludolph Tjarda van Starkenborgh.

Het huis Borgweer.
Hij is vooral bekend geworden doordat hij in 1685 een kaart van de provincie Groningen uitgeeft met Nicolaas Visscher. Onder zijn naam en met zijn medewerking wordt de bekende "Van Starkenborghkaart" uitgegeven. Het daarop afgebeelde wapen van Ludolf is gevierendeeld: I en IV Tjarda van Starkenborgh en Il en III Onsta. Met het kwartier Onsta wordt het huis te Wehe aangeduid. Hierdoor wil men blijkbaar te kennen geven, dat de nieuwe stichting als een voortzetting moet worden gezien van het bezit der Onsta's.


Het Huis Starkenborgh tot Weeh (Wehe).
Onderschrift: ´De Heer L.J. van Starkenborgh´.

De naam Borgweer komt het eerst voor in 1679. Dan noemt Ludolf zich "tot Borgweer, heer tot Wehe, Suirdijck ende Nijenclooster joncker ende hovelinck". Overigens wordt het tot in de 19e eeuw meest aangeduid als "Starkenborgh".
Het huis te Wehe, ook wel met Borgweer of Starkenborgh aangeduid, is een vrij nieuwe stichting, waarschijnlijk op oud Onstagoed.
In de 16e eeuw is de rechtstoef van Wehe in zijn geheel aan de Onsta's gekomen en zo staande geworden. In de 17e eeuw spreekt men van de staande rechtstoel van Leens, Wehe en Zuurdijk. Deze behoort aan de eigenaar van Verhildersum. die ook de collatierechten van Leens en Wehe bezit.

Na de dood van Lambert van Starkenborgh is het tot een verdeling gekomen. Bij de boedelscheiding van 1649 verkrijgt de jongste zoon Ludolf de staande jurisdictie van Wehe en Zuurdijk met de schouw van de dijken aan de zuidkant en de dijkhaver van dat district, verder het recht van unicus collator te Wehe en de "stem" van collatie te Zuurdijk. Maar noch in deze akte van boedelscheiding noch in het testament van Lambert van Starkenborgh wordt een huis te Wehe genoemd, trouwens ook geen andere goederen te Wehe.
In 1650 trouwt Ludolf met Anna Catharina de Mepsche. Bij zijn ondertrouw noemt hij zich al heer tot Wehe en Zuurdijk. Vermoedelijk heeft dit echtpaar de borg laten bouwen zoals hij op een tekening van Stellingwerff te zien is als "Nijenklooster".

Ludolf breidt door aankoop en ruil zijn grondbezit te Wehe uit. Ook compareert hij voor dit kerspel op de landdag van 1653-1685. Als afgevaardigde ter Staten-Generaal neemt hij deel aan de vredesonderhandelingen te Breda in 1667. Onder zijn naam en met zijn medewerking wordt de bekende "Van Starkenborghkaart" uitgegeven. Het daarop afgebeelde wapen van Ludolf is gevierendeeld: I en IV Tjarda van Starkenborgh en Il en III Onsta. Met het kwartier Onsta wordt het huis te Wehe aangeduid. Hierdoor wil men blijkbaar te kennen geven, dat de nieuwe stichting als een voortzetting moet worden gezien van het bezit der Onsta's.
De naam Borgweer komt het eerst voor in 1679. Dan noemt Ludolf zich "tot Borgweer, heer tot Wehe, Suirdijck ende Nijenclooster joncker ende hovelinck". Overigens wordt het tot in de 19e eeuw meest aangeduid als "Starkenborgh".

Omstreeks 1686 is Ludolf gestorven. In dat jaar noemt zijn zoon Coppen zich reeds heer tot Wehe en Zuurdijk. Bij de akte van scheiding van 1691 verkrijgt hij het huis met de heerlijke rechten. Tevoren, in 1690, is hij getrouwd met zijn nicht Hiddina Anna Tjarda van Starkenborgh. Hij wordt na zijn dood in 1728 opgevolgd door zijn zoon Ludolf, die in 1726 is getrouwd met Cecilia Rengers van Farmsum. Op grond van de gestelde huwelijksvoorwaarden wordt hij in 1736 door zijn moeder in bezit gesteld van Borgweer.
Met zijn kinderen koopt hij in 1753 Verhildersum, waar zijn zoon Edzard zich vestigt. Ludolf overleeft zijn vrouw en sterft in 1777.

Zijn bovengenoemde zoon Edzard verkrijgt nu ook het huis te Wehe. Dat bevat dan een zaal, voorkamer, eetkamer, buffet, provisiekast, keuken, oudeheersslaapkamer, heer van Leens slaapkamer, drie slaapkamers en een meidenkamer. Dit is waarschijnlijk al het nieuwe huis, zoals dit op de kaart van Beckeringh is afgebeeld. Oostelijk van het huis staat op een kaart van 1771 een plek aangegeven als "olim Borgweer".
Edzard overlijdt reeds in 1782. Zijn vrouw Lucia Helena van Burmania krijgt in 1791 het vruchtgebruik van Verhildersum, hun zoon Ludolf het huis te Wehe, dat Verhildersum heeft overvleugeld.

Ludolf maakt de overgang naar de nieuwe tijd mee. Hij compareert nog voor Wehe op de landdag van 1792-1794, maar na 1795 neemt hij niet meer deel aan het landsbestuur. Meestal woont hij te Groningen aan de Ossemarkt.
In 1814 wordt hij geadmitteerd in de ridderschap van Groningen en als zodanig neemt hij zitting in de Provinciale Staten.
In 1821 overlijdt hij te Wehe op Borgweer. Zijn zoon Edzard volgt hem op. Deze heeft om de heerlijkheid Schiermonnikoog te kunnen erven de naam Stachouwer aan zijn naam toegevoegd. Na de dood van zijn vader verkoopt Edzard Verhildersum. Van 1829-1839 is hij burgemeester van Leens. Hij is eerst getrouwd met Aleida Warmoldina Lamberta Talma, daarna met Cornelia Petronella Hermanna Thooft.

In 1832 wordt Borgweer afgebroken, maar de bijgebouwen, singels, bossen en tuinen blijven voorlopig intact. Aan het begin van de oprijlaan wordt een nieuwe woning gebouwd, Weerborg genoemd.
Na zijn aftreden als burgemeester vestigt Edzard van Starkenborgh zich eerst te Groningen later te Breukelen, waar hij in 1872 overlijdt. Na zijn vertrek uit Leens in 1839 wordt Weerborg publiek geveild. Uit de opgenoemde percelen is op te maken, dat de Bredelaan en de Langelaan samen de oprijlaan vormen tot Borgweer. De oostersingel van Borgweer heeft langs het oude Slingerbos gelopen, waarin zich een vijver bevindt. Het Oude-Hoveniersheem wordt genoemd evenals het Lindebomenlaantje en de Wildsingel. Het Reigerstuk is oud groenland. Ook is er de Rondelaan, waarvan de naam misschien verband houdt met de ten westen van het landgoed gelegen boerderijen Ronde en Lutje Ronde. In het appelhof staat een duivenhok op palen. Op de plaats van het gesloopte huis Borgweer is nog puin aanwezig. Ook staat er een vierkant stenen gebouw, genaamd "het torentje". Verder een brug met aan weerszijden uit de gracht opgetrokken muurwerk, waarop in zerk gebeeldhouwde leeuwen, honden, vazen enz. De stalling van de Weerborg zal het schathuis van Borgweer zijn geweest.

Het huis Weerborg wordt in 1840 gesloopt..
De heerlijke rechten blijven formeel aan de familie Van Starkenborgh. Na 1909 vindt geen overtekening meer plaats. Deze geschiedt dan ten name van Edzard Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, de vader van Alidius Warmoldus Lambertus, die de laatste gouverneur-generaal van Nederlands Indië is geweest.
Het terrein van Borgweer is nog te herkennen aan de grachten, een deel van de oprijlaan met aan weerszijden bosjes en bijna dichtgegroeide sloten is eveneens nog aanwezig. Het gedeelte bij de weg is echter bij de kwekerij getrokken.
Van het oude Borgweer, op de kaart van Beckeringh aangegeven als "olim (eertijds) Borgweer", is in het bouwland niets meer te zien. In de grond is echter nog puin aanwezig.

Vader: Lambert Tjarda van Starkenborgh, zn. van Ludolph Tjarda van Starkenborgh en Hidda Onsta, geb. te Garsthuizen [Gr] in 1592, ovl. (ongeveer 54 jaar oud) te Groningen [Gr] op dinsdag 16 jan 1646, tr. (resp. ongeveer 27 en ongeveer 24 jaar oud) te Groningen [Gr] op donderdag 4 jul 1619.

Moeder: Frederica Gaykinga, dr. van Allert Gaykinga van ter Borg en Joest Jensema, geb. te Warfhuizen [Gr] in 1595, ovl. (hoogstens 42 jaar oud) voor dinsdag 1 dec 1637.

otr. bij de ondertrouw noemt Ludolph zich heer tot Wehe en Zuurdijk, tr. te Groningen [Gr] op zondag 2 jan 1650 elders wordt als trouwdatum 1 december 1649 genoemd
met

Anna Catharina De Mepsche, dr. van Coppen De Mepsche en Anna Hillebrants, ovl. na 1693.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Coppen	*1654	Wehe	†1728	Wehe	74	1	1

Bronnen:

1.	De Ommelander Borgen en Steenhuizen, Dr. W.J Formsma, Stol en Pathuis, Van Corcum & Comp. B.V., ISBN 90 232 1047 6, Assen [Dr], 1973

Dossier:

• Vader:
  Coppen Tjarda van Starkenborgh, zn. van Ludolph Tjarda van Starkenborgh en Anna Catharina De Mepsche, geb. te Wehe in sep 1654, Noemt zich heer tot Wehe en Zuurdijk in 1686, ovl. (74 jaar oud) te Wehe op vrijdag 3 sep 1728, tr. (ongeveer 35 jaar oud) in 1690.

Moeder: Hiddina Anna Tjarda van Starkenborgh, dr. van Allard Tjarda van Starkenborgh en Gracia Susanna (Gratia) Clant, geb. te Leens [Gr] zij is de jongste dochter uit het gezin van 11 kinderen, tr. (1) met Bojocco van der Wenge. Uit dit huwelijk geen kinderen.

tr. (resp. 30 en ongeveer 38 jaar oud) te Groningen [Gr] op vrijdag 22 nov 1726
met

Cecilia Rengers, dr. van Edzar Rengers van ten Post en Catharina van der Noot van Risoir, geb. te Farmsum [Gr] in 1688, ged. te Groningen [Gr] op dinsdag 21 sep 1688, ovl. (ongeveer 62 jaar oud) te Groningen [Gr] op woensdag 27 mei 1750.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Edzard Tjarda	~1730	Wehe	†1782	Groningen [Gr]	52	1	1

• Vader:
  Edzard Tjarda Van Starkenborgh, zn. van Ludolph Tjarda Van Starkenborgh en Cecilia Rengers, ged. te Wehe op zondag 26 feb 1730, woont op Verhildersum in 1753, ovl. (ongeveer 52 jaar oud) te Groningen [Gr] op donderdag 2 mei 1782, wonen op Verhildersum te Leens na 1769, tr. (resp. ongeveer 39 en 26 jaar oud) te Wehe op woensdag 22 nov 1769, wonen na de dood van Ludolf Tjarda van Starkenborg op Borgweer. in 1777.

• Moeder:
  Lucia Helena Van Burmania, geb. te Metslawier [Fr] op maandag 28 okt 1743, woont na de dood van haar met met haar zoontje op Verhildersum, na 1782, ovl. (62 jaar oud) te Groningen [Gr] op maandag 13 okt 1806.

wonen op Borgweer te Wehe, tr. ^2,2, kerk.huw. (resp. 23 en 18 jaar oud) te Echten [Dr]¹ ´in de capelle bij den huize Echten´ op dinsdag 16 sep 1794¹
met

Allegonda Susanna (Aldegonda Suzanmne) Van Echten, dr. van Roelof V van Echten tot Echten en Anna Wilhelmina (Tjarda van Starkenborgh), geb. te Echten [Dr] Huis Echten op woensdag 15 mei 1776³, ged. te Echten [Dr] in de kapel van Huize Echten op dinsdag 21 mei 1776, ovl. (21 jaar oud) te Leens [Gr] Huis Wehe op dinsdag 20 mrt 1798, begr. te Wehe op maandag 26 mrt 1798.


Aantekeningen bij Allegonda Susanna Van Echten.
Allegonda Susanne, geboren te Echten op 15-05-1776, dochter van Roelof ba ron van Echten en Anna Willemina Tiarda baronesse Tiarda van Starkenborg h. Getuige: Allegonde Susanne baronesse de Haarsolte.
Ze is gedoopt in de kapel bij huize Echten.

Uit dit huwelijk 2 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Jhr. Mr. Edzard	*1797	Wehe	†1872	Breukelen-St.Pieters	74	2	17
2	Anna Wilhelmina						0	0

Bronnen:

1.	Inventaris v.D. archieven v.H. Huis te Echten e.D. Alg. Comp. etc, Boek, Mr. P. Brood, mr. F. Kevering-Buisman,e.a., Rijksarchief Drenthe, Assen [Dr], 1980 (blz. 38)
2.	Doop- en trouwboek Ruinen, Drents Archief, van 1764 tot 1811 (dinsdag 16 sep 1794)
3.	Doop- en trouwboek Ruinen, Drents Archief, van 1764 tot 1811 (dinsdag 21 mei 1776)

Vader: Edzard Tjarda van Starkenborgh Stachouwer Tot Wehe, zn. van Ludolph Tjarda van Starkenborgh en Echten en Allegonda Susanna Van Echten, geb. te Wehe op zondag 18 jun 1797, ged. te Wehe op zondag 25 jun 1797, burgemeester te Leens [Gr] van 1829 tot 1839, lid van de Provinciale Staten, vertrekt met zijn vrouw naar Utrecht aan de Vecht na 1839, ovl. (74 jaar oud) te Breukelen-St.Pieters op zaterdag 4 mei 1872 aangifte van het overlijden op 6 mei 1872, tr. (2) met Cornela Petronella Hermanna Thooft. Uit dit huwelijk 9 kinderen, tr. (resp. 22 en 20 jaar oud) (1) te Metslawier [Fr] op dinsdag 16 mei 1820.

• Moeder:
  Aleida Warmoldina Lamberta Talma, dr. van Jacobus Nicolaus Talma en Trijntje Sapes van Eijsinga, geb. te Dokkum [Fr] op vrijdag 9 mei 1800, ged. te Dokkum [Fr] op zondag 8 jun 1800, ovl. (29 jaar oud) te Wehe op zondag 7 feb 1830 ze overlijdt bij de geboorte van haar derde zoon Alidius Warmoldus Lambertus, die naar haar wordt genoemd.

tr. (32 jaar oud) (1) te Den Haag [Zh] op woensdag 10 aug 1853
met

Aleida Warmoldina Lamberta Talma.

tr. (2)
met

Abrahamina Johanna de Winter, geb. te Weltevreden [Ut] op vrijdag 16 jul 1824, ovl. (90 jaar oud) te 's-Gravenhage [Zh] op maandag 15 mrt 1915.

Uit dit huwelijk een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Ludovica Abrahamina Sara Aleida	*1854	Den Haag [Zh]				1	1

Bronnen:

1.	BS Huwelijksregister Groningen, RHC GA, Groningen [Gr] (vrijdag 5 aug 1831 akte 105)
2.	BS Overlijdensregister Renkum, BSO Renkum (dinsdag 6 sep 1881 akte 102)

• Vader:
  Georg Wilhelm Daniël Von Dem Bussche-Haddenhausen, geb. te Minden, Saksen, Dld. op maandag 24 jun 1726, ovl. (68 jaar oud) op donderdag 11 dec 1794, relatie.

• Moeder:
  Dorothea Friederike Von Hammerstein-Equord, geb. te Osnabrück, Dld. op vrijdag 25 aug 1741, ovl. (36 jaar oud) te Osnabrück, Dld. op zondag 9 nov 1777.

tr. (resp. 47 en 16 jaar oud) te Osnabrück, Dld. op zaterdag 10 jul 1819
met

Elise Von Marlortie, dr. van Albrecht Friedrich Wilhelm Christian Anton Ferdinand Von Marlortie en Sabina Louise Julie Von Platen-Hallermund, geb. te Linden [Ge] op woensdag 4 aug 1802, ovl. (60 jaar oud) te Liethe, Dld. op dinsdag 25 nov 1862.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Julius Ernst Hermann Friedrich Georg Wilhelm	*1827	Liethe, Dld.	†1862	Liethe, Dld.	34	1	1

relatie
met

Frederike Luise Susanne Von Und Zu Steinfurth.

Uit deze relatie een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Johann Carl Ludwig Schenck	*1778	Nieder-Offleiden, Dld.	†1841	Hanau, Dld.	63	1	0

tr. (Doedo ongeveer 77 jaar oud) in 1677
met

Doedo Luirdts, zn. van Luirdt Doedens en Nancke Hemmes, geb. te Meeden [Gr] circa 1600, landbouwer², ovl. (hoogstens 78 jaar oud) te Meeden [Gr] voor woensdag 15 jun 1678¹, tr. (1) met Grete Wilckens. Uit dit huwelijk 3 zonen, tr. (2) met Jantien Ulpherts. Uit dit huwelijk 2 kinderen, tr. (3) met Aefke Menckes. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Geeske Bastiaens. Uit dit huwelijk 4 dochters, tr. (5) met Grietje Jans. Uit dit huwelijk een zoon.


Aantekeningen bij Doedo Luirdts.
•.
Overdrachten, leningen en meer.
GAG - 338r, no. 529 - 1626: Tammo Tiddinga ein marck contra Doe Luirts b acker den 7 septembris 0-12- 0- 731-7105 - Meeden - 20 febr. 1627 - Geerdt Henrichs verkoopt aan Doe Luerdts en Grete (ehel.) een sekere mollen staende op de vicarije herdt op de Meden ende sie voor desen van Hemmo Luirdts is gebruiket.
731-7105 - Meeden - 6 mei 1627: Doe Luerdts en Grete ( ehel. ) verkop en hun molen op de vicarieheerd aan hun broer Hemmo Luirdts edoch desen b edinge dat de molder ofte egenaren van de mollen selves niet sal moghen b acken ofte emants laten backen sonder wille ende believent van vercoperen .
731-7105 - Meeden - 8 sept. 1628: Doe Luerdts en Tiacko Berents ma ken een wisseling van huizen. Doe krijgt het hills dat Tiacko van Gerdt H indricks heeft gekocht en dat op Ello Tiddes land staat en eerder verkoc ht is door de curatoren over Jan Engelberts kinderen aan Gerdt Hindricks. Tiacke krijgt het huis dat Doe Luerdts heeft bewoond, zoals het staat op Reindt Sijbels] en Haijo Sijbels land staat. Doe betaalt 100 Emder guldens toe.
731-7106 - Meeden - 15 febr. 1631: Gerdt Klas en Grete ( ehel. ) verkopen aan Doe Luerdts en Grete (ehel.) hun huis en schuur op Pieter Harc kens' land mit ooc het backgerietschap, een banck achter de binnendoor, de toif so bij de behuising in tijde van overleveringe bevonden wordt (wort hijr in exemeert de kleene troch ende de lout wichte) ooc mit vercoft de toif staende op het vehn, so voele vercopers daer verdedigen coenen ui tgenomen vijf voer toif so sie vercopers tot haer gerijf moghen weghvoere n, mit dese coop wort ooc het geboemte ende schuttinge urn de tuin den co pers toegestaen.
731-7106 - Meeden - 9 juli 1631: Luwert Doens en Nancke (ehel.) verkop en aan hun zoon Doe Luerdts hun behuizing zoals door Luwert Doens en Nancke (ehel.) wordt bewoond en gebruikt. Ook de schuur exempt de ooster sijd tkamer. Bovendien het balkhout, de rogge, haver, gerst so boven als but en op vercoperen landerijen, ooc het hoij-gewas so alrede gewonnen als no ch op de wortel is staende, ooc met desen ses melke koeijen.
731-706 - Meeden - 9 juli 1631: Luwert Doens en Nancke (ehel.) verhuren aan Doe Luerdts hun landerijen. Bestaande uit 3 akkers waar het huis op staat, ten noorden de vicariekamp, ten oosten Bastijan Schoenmaker, ten zuiden in 't veen, ten westen Pieter Mulder. Bovendien een kamp van 4 deimt en nog ca. 7 deimt meedland, ten noorden de olde Ehe, ten oosten de Pastorie, ten zuiden de Meeneweg, ten westen Ello Tiddens. Tijd: 9 jaar. Prijs: 100 car.gld. per jaar.
731-7422 - fol. 580 - Zuidbroek - 17 febr. 1632: Tijake Hijttijens, tegenwoordig in de Beerta, verkoopt aan Doe Luerdts en Grete (ehel.), op de Meeden, 7 akkers veenland te Boven-Muntendam bij kolde Monniken streck ende uth dat westen van de Borstsloth, int osten uth den Diurckenackerssl oot, dar Peter Smith ten noorden, und Tijddo Hermens ten suijden.
731-7106 - Meeden - 19 sept. 1632: De curatoren over Doe Luerdts en wijlen Grete's, moederloze onmondige kinderen, Harmen Wijlckens, Hem mo Luijrtss en Sijncko Ulckens, maken een athandeling met Doe Luerdts. D oe krijgt de gehele nalatenschap van Grete. Daartoe brengt hij de kinder en tot hun zestiende groot. De soenen beide een goedt ambt laten leren wa ertegens de dochter sal hebben te genieten haer verstorven moeders beste rock, beste cap en de mouwen ende beste schorteldoec. Met noch hijrboven drie hondert daler in gelt. Een ieder kindt hondert daler so huest idt 16 jaren olt is geworden. Doe is reeds hertrouwd.
731-7106 - Meeden - 23 mei 1633: Egge Harmens en Icke Luirdts, ondertrouwde eheluiden, verkopen aan Doe Luerdts en Jantien (ehel.) een halve akker land op de Meeden, gelegen in drie akkers, zoals geerfd van wijlen hun moeder Nancke, ten noorden de Ehe, ten oosten Bastijan Menses, ten westen Pieter Harckes MoIler ooc ,. van winter en sommer koren.
731-7106 - Meeden - tussen 19 juli en 24 sept. 1633: Doe Luerdts en Jantien (ehel.) verkopen hun huis, schuur etc. up de Mieden up Peter M ulders grond mit noch tien mudde rogge und tien mudde weite und tgehele backgerietschop mit oock alle die torf in die schuire und vier dachwarck droege torf opt veen wesende graven torf: In specie het backgeretschop, ov ent, suirketel, tweie trogen, vijf tauclen[?], twie kisten, soe int backh uis stan, drie seven, dre buildoecken mit schatelen und loet ijseren, e en steeck iser, een schrab iseren tunne int backhuis staende, een uhr glas, dholten schael und loet wichte, een suir emmer, een torfkorf; een haer devat, en marcker, een banck int binnenhuis voir die bedden aan Tiaert L uirdts en Tialde (ehel.) en aan Eggo Harmens en Icke (ehel.) mit dese con ditie dat Doede end Jantien beloven in het carspel niet te backen soe lan ge als van Tiaerdt ende Eggo tsampt ene der selven huisfrouwen levet.
731-7106 - Meeden - 18 okt. 1633: Hemmo Luirdts en Tialde (ehel.) verkopen aan Doe Luerdts en Jantien (ehel.) bun zesde deel van 3 akkers op de Meeden, ten noorden de vicarie, ten oosten Bastijan Menses, ten west en Pieter Harckes, het huis staat erop. Bovendien 1/12 van een stuk meedl and, ten noorden de Olde Ehe, ten oosten de pastorie, ten zuiden de Nutweg, ten westen Ello Tiddens. Tevens 1/12 van een kamp land, zoals Hemmo be eft geerfd van zijn moeder. En nog een verzegelde brief d.d. 4 sept. 1629 inholdende een huringe ende gerechticheiden van Pieter Harkes moelen .
731-7106 - Meeden - 25 april 1634: Doe Luerdts, voor Jantien, zijn vrouw, verkoopt aan Allo Pieters en Dewer (ehel.) een akker bouwland op de Meeden in Luwerdt Does' kinderen heerd, groot drie akkers, nml. de Wester A cker. Ten noorden de huisplaats ofheem, ten zuiden in 't veen.
731-7106 - Meeden - 10 april 1635: Luwerdt Does en zijn zoon Doe Luerdts, mede voor Jantien, zijn vrouw maken een wisseling van landen. Doe Luerdts en Jantien ontvangen 1/14 van een stuk meedland op de Meeden, bet gehele meedland is strekkende van het zuiden aan de Nutweg, tot bet noorden aan de olde Ehe en heeft ten oosten de pastorie op de Meeden, ten westen Ello Tiddens. Luwerdt Does krijgt van zijn zoon en schoondocbter 1/6 deel van een stuk land in bet westen van Meeden, ten noorden Comellis Edzkens, ten oosten Joban Wilkes, als bruiker, ten zuiden de olde Wegh, ten we sten Johan Gaerlander.
731-7106 - Meeden - 2 mei 1635: Doe Luerdts en Jantien ( ehel. ) verkopen aan Hindrick Pieters 9 daler rente, m.b.t. 150 daler.
731-7106 - Meeden - 4 febr. 1639: Doe Luerdts, voor Jantien, zijn vrouw, verkoopt aan zijn zwager Haijo Jans en Doe (ehel.) een stuk land in de heerd zoals Luwerdt Does en Nancke (ehel.) hebben bezeten en bewoond. 'T weeten het noorder einde van 't landt tuschen de beide weeghen gelegen. Ten noorden de olde ofte leeghe Wegh, ten oosten Bastijan Menses, ten zuiden Haijo en Doe zelf, ten westen Pieter Harckes. Het vierde deel van dit stuk land wordt niet verkocht het betreft Tonckert Hemmes en Haicken kindts part. Bovendien wordt verkocht het 1/12 deel van 4 deimt land.
731-7107 - Meeden - 4 maart 1640: Doe Luerdts, voor Jantien, zijn vrouw, verzet aan Hindrick Melcherts een huisplaats met een tuin, ten noord en aan Doe Luerdts' tuin, ten oosten Bastijan Menses, ten zuiden an de we gh, ten westen Haijo Jans. Het wordt nu gebruikt door Wijpko Eppens. Tij d: 9 jaar. Prijs: 65 daler 10 st.
731-7107 - Meeden - 1 mei 1644: Jan Martens en Achte (ehel.) verhypothe ceren aan hun oom Doe Luerdts en Jantien (ehel.), aangezien laatstgenoem de zich heeft ingelaten als borg voor de goede levering door Jan Martens van een verkocht huis aan Wildrick Dercks, dd. 20 maart 1643.
731-7107 - Meeden - 10 aug. 1647: Hindrick Jans, nu ter tijd tot Mu ntendam woonachtig, verkoopt aan Doe Luerdts en Jantien (ehel.) tune huis plaetze ende drie ackeren uijtgegraven landt gelegen in Duircken ackeren. Zie 21 november 1645. Ten noorden het diep, ten zuiden Doedo Luerdts.
731-7107 - Meeden - 22 apri11648: De voogden over Doe Luerdts en Jantien, Doeden overledene huisfrouwen, hun onmondige kind Ulfert Doedens: Tij ae Pieters, Tiaert Luerts en Hijndrijck Mertens ter ener en Doe Luerdts t er andere zijde. Doe behoudt de moederlijke goederen daartoe betaalt hij aan de voogden 1000 car.gld Daarvan zal 500 car.gld. worden betaald als h et kind zestien wordt, van de andere 500 gld. heeft Doe het vruchtgebruik. Het land onder Oterdum blijft aan het kind, wanneer het kind tot zijn manlijke ouderdom is gekomen krijgt het: een goedt neij bedde met een poe l, 2 oorkussens, 2 lackens, een wijtellacken decken. Sterft het kind voor zijn volwassenheid dan behoeft Doe aan de voogden slechts 900 car.gld. uit te keren, samen met het Oterdummer land. Een ander kind, Grietie n, is reeds overleden.
731-7108 - Meeden - 7 jan. 1650: Derck Harckes en Ette (ehel.), op de Meeden, gaan een ruiling aan met Doe Luerdts en Aetke (ehel.) aan. Eer stgenoemden staan toe aan Doe Luerdts en Aetke ( ehel.) sodane meedlan dat alse tusschen Dode Luirds ende vijftien swadt gelegen beginnende in 't zuiden van de nutweg, strekkende in 't n. aan een dwarssloot. Doe Luer dts en Aetke staan toe aan Derck Harckes en Ette meedland tussen de pastorije meedlandt, ten zuiden beginnende in genoemde dwarssloot, ten noord en aan de Olde Ehe.
731-7108 - Meeden - 7 jan. 1650: Jan Doedens verkoopt aan zijn vader en stiefmoeder Doe Luerdts en Aetke, veen en onland, welk land hij ver kregen heeft door naarkoop van Gelte Usebrands en Pieterke (ehel.) (31 aug. 1649).
731-7108 - Meeden - 7 jan. 1650: Doe Luerdts en Aetke (ehel.), op de Meeden, verkopen aan Hindrick Mertens en Grietie (ehel.) 3 akkers veen in Duirckenakker. Prijs: 231 car. gld.
731-7107 - Meeden - 22 okt. 1650: Ouwo Rinnoldts, caverende voor Waendele, zijn vrouw, ter ener en Doe Luierts, caverende voor Aetke, zijn vrouw, maken een wisseling. Ouwo Rinnolts verwisselt aan Doe Luierts een kamp land op de Meeden, groot 2 1/4 deimt en enige roeden, zoals hij heeft gekocht van Harmen Wilckens en Hantien (ehel.), ten noorden Hillejen van Heeck, ten oosten Eltio Eppens, ten zuiden de olde Watringe, ten westen Derck Harckens. De kamp heeft een uitdrift naar de Hooiweg. Doe Luierts ve rwisselt aan Ouwo Rinnoldts een venne land van 3 akkers, strekkende uit h et noorden van het vicarieland, ten zuiden an de olde ofte leghe wegh, ten westen Bastiaen Menses, ten westen Jan Pieters.
731-7108 - Meeden - 19 dec. 1650: Doe Luerdts, voor Aefke, zijn vrouw, verzet aan Edzo Warners een oude tuin met enig onland uit het noord en van het diep, in 't sujden aen een torfgraft. Tijd: 9 jaar. Prijs: 60 dater.
731-7108 - Meeden - 11 juni 1651: Hendrik Geerts en Eltie (ehel.), in Westerlee, verzetten aan Nanno Haijens en Doe Luerdts en Aefke (ehel.) een kamp provincieland op de Meeden, behorende onder hetgeen Hindrick Geer dts gebruikt. Ten noorden en oosten Hindrick Geerdts, ten zuiden Jan Eede ns, ten westen de Sijpe. Tijd: 6 jaar. Prijs: 300 daler.
731-7108 - Meeden - 16 okt. 1651: Luppo Eppensen Renske Hemmens (ehel.), in Blijham, verkopen aan Doe Luerdts en Aetke (ehel.) een deel van e en stuk meedland op de Meeden, ten noorden de Olde Ehe, ten oosten de pas torie, ten zuiden de Nutweg, ten westen Derck Harckens.
731-7108 - Meeden - 27 okt. 1652: Ian Crull en Anna Hemmes (ebel.) verkopen aan Doe Luerdts en Aetke (ebel.) 1/4 deel van bet land zoals geerfd van bun ouders Hemmo Luirdts en Tialde.
731-7108 - Meeden - 20 dec. 1652: Doe Luerdts, voor Aetke, zijn vrouw, met Jan Martens, voor Aeghte, zijn vrouw, verkopen aan Ulcko Ulckens en Jantijn (ehel.) drie akkers veen in Duirckenacker in een heerd zoals nu door Claas Richts wordt gebruikt, strekkende uit het noorden van de bl ancke Grafte, in het zuiden aan de Veendijcksloot, ten oosten Nanno Tiaer ts' erfgenamen, ten westen Claes Richtes als gebruiker.
731-7108 - Meeden - 8 okt. 1653: Doe Luerdts, voor Aetke, zijn vrou w, draagt over aan Nanno Haijens een kamp land op de Meeden, groot 2 1/4 deimt, en enige roeden, ten noorden Hillijen van Heeck, ten oosten Eltio Eppens, ten zuiden de Olde Wateringe, ten westen Derck Harckens. Zie 22 o ktober 1650. Prijs: 486 daler 10 st.
731-7108 - Meeden - 31 maart 1654: Sijntko Ulckens, Claas Boles en Jan Eppes voogden over wijlen Ulcko Ulckens vaderloze onmondige kinderen verko pen aan Hindrick Mertens en Grietie (ehel.) en aan Doe Luerdts en Aetke ( ehel.) drie akkers veen in de heerd zoals door Claas Richts wordt gebruikt.
731-7108 - Meeden - 17 jan. 1655: De voogden over de moederloze onmondige kinderen van Doe Luerdts en Aetke Menkes, Jacob Menkes, Jan Jurje ns en Jan Pieters ter ener, en Doe Luerdts ter andere zijde maken een afkoop. Doe krijgt zijn vrouw's nalatenschap tegen betaling van 400 car. gl d. Van het genoemde bedrag mag hij 1/3 deel behouden aangezien het derde kind na het overlijden van de moeder eveneens is overleden.
731-7108 - Meeden - 20 jan. 1655: Doe Luerdts verkoopt aan Tiae Jans en Aucke (ehel.) een huis zoals door wijlen Haijo Jans en Doe is bewoond geweest, m.u.v. het nije golfs antnoorder einde van dit huis. Prijs: 122 daler.
731- 7108 - Meeden - 19 sept. 1655: Mr. Albert Gertes, timmerman, en Doe Luerdts, voor Geeske, zijn vrouw, ruilen hun huizen. Albert Gertes verruilt aan Doe en Geeske het huis waarin bij woont met de eigen plaats en tuin, strekkende uit het zuiden van de Hereweg staende de onderhold inge van de halve wegh tot last van Doedo en Geeske. Ten noorden Tiddo Me lchers campe, ten oosten Hindrick Wijcbers, ten westen Bastiaen Menses. D oe Luerdts verwisselt aan Albert Gertes bet huis waarin Tia Jans woont m et de eigen plaats en tuin met de boucampe met de gehele lane ten eigendo m. Voorbeholden Pieter Geerdts sijn gerechtigen ende in ende uijtdrift t ot sijn landt. Ten noorden Pieter Geerdts, ten oosten Bastiaan Mensens, t en zuiden Edzo Muller, ten westen J an Peters.
731 -7108 - Meeden - 31 okt. 1655: Doe Luerdts, voor Geeske, zijn vrouw, verkoopt aan Hendrick Remerts, voor Geeske, zijn vrouw, het huis dat Doe van Albert Geerts geruild heeft, d.d. 19 sept. 1655, en zoals wor dt bewoond door Albert Geerts. Het betreft een eigen plaats met tuin, str ekkende uit het zuiden van de Hereweg, ten noorden aan Tiddo Melchers' kamp, ten oosten Hindrick Wijchers, ten westen Bastiaen Menses. Prijs: 170 daler.
731-7108 - Meeden - 10 mei 1656: Doe Luerdts, voor Geeske, zijn vrouw, laat zich in als borg voor de levering van veen zoals Ulcko Ulckens d.d. 18 juni 1651 aan Sebo Bonnens en Sijben heeft verset. Het veen is breed 6 akkers, strekkende uit het noorden van de benedenste veensoot tot de bovenste veensloot in het zuiden.
731-7075 - fol. 824 - Beerta - 12 jan. 1661: Hinderk Hemmes en Dewer (ehel.) verkopen aan Doe Luerdts een stuk land in Doe Luerdts heerd op de Meeden, dat ze van hun ouders hebben geerfd. Ten noorden Derck Harckes, ten oosten en westen de pastorie, ten zuiden de Nutweg).
731-7075 - Meeden - 29 jan. 1661: Frouwe Baestijans verkoopt aan Doe do Luerdts en Geeske (ebel.) baar deel van wijlen Bastiaen Menses' heerd land op de Meeden tussen de Vicariekamp, met Eltio Hannens, Wijcber Hindr ix en Tiddo Melcherts, ten oosten, en Waendle Ouwes met de erfgenamen v an Pieter Geerdts, Albert Timmerman en Doedo Luerdts ten westen. Strekken de uit bet noorden van de Vicariekamp, ten zuiden in bet veen. Het betreft 1/14 deel van deze heerd, zoals ze heeft geërfd van baar vader Bastia en Menses.
731-7109 - Meeden - 29 jan. 1661: Anna, Bastijan Mensens' weduwe, mits gaders Jan Immes en Jantine Bastians (ehel.), Berent Bastiaans, namens Wijpke Rinnolts, zijn vrouw, Bouke Immes, namens Grietie Bastiaans, zijn vrouw, Lijsabeth Bastiaens, weduwe van Arent Henningh, nevens de curator en over wijlen Hendrik Bastiaans' kinderen met name, Jan Pieters, voormond, en Derck Harckens, vreemde voogd, met Jan Harmens en Aaltien Hendriks (ehel.) verkopen samen aan Doe Luerdts en Geeske (ehel.) ten eerste een akker te verstaen de westerste acker in wijlen Bastiaen Menses heerdt naest an koperen acker liggende, streckende uijt het noorden van Focko Jurje ns' tuin in 't suiden tot an de naeste ofte bovenste veensloot met een ni je in ende uijtdrift tot an de Herewegh, ten tweede een campe landes gele gen in deselve heerdt binnen de olde lege wegh, hebbende de olde lege we gh ten noorden ende de boukampe ten suden met een vrije in ende uijtdri ft tot an de Herewegh waertegen het butenlandt een vrije melckganck sal hebben ende gemeten langhs dese kampe.
731-7109 - Meeden - 19 april 1661: Doe Luerdts voor zichzelf en voor z ijn vrouw, Geeske, verkoopt aan Edzo Eppes en Eetje Eenjes (ehel.) een bouwakker in wijlen Luwerdt Does' heerd. Het betreft de oostelijke akker in een heerd met 3 akkers in de gehele heerd, ten oosten verkopers met een akker, ten westen Grietje Martens met een akker. Strekkende van Edzo Eppes tuin in bet noorden, tot de benedenste veensloot in bet zuiden.
731-7109 - Meeden - 15 mei 1661: Doe Luerdts, mede namens zijn vrouw la at zich in als borg voor Remmert Tiaardts en Grietie (ehel.) bij Abel Eis sens en Trijntje (ehel.) .
731-7109 - Meeden - 12 okt. 1661: Doe Luerdts en Geeske ( ehel. ) verkopen aan Remmert Tiaardts en Grietie (ehel.) een stuk land in wijlen Bastijan Mensens' heerd met een wring. Ten noorden Wijcher Hindrix en Tid do Melchers, ten oosten Hindrick Harmens oldt chercher, ten zuiden Albe rt Geedts, ten westen Pieter Geerds erfgenamen. Hierbij sullen koperen ge nieten een wring hangende bij de olde wegh met ses selven toebehoer met n och een rootblaerde koe gereekent op 40 dalers, dewelcke koperen sullen ontvangen aencomende voorjaer als men de koeien uijtslaet. Prijs: 204 dale rs en 6 stuivers.
2-1058 - Ommelander Archief - ao 1662 - Meeden: Doe Luirdts 5 oude koeien 1 mud bezaaide landen met 2 deimt 2 jonge paard en Mei 5 oude koeien 1 jonge koe 1 mud bezaaide landen 2 oude paarden; Up 6 oude koeien 2 jonge koeien.
731-7109 - Meeden - 12 aug. 1662: Anna Bastians en haar zoon Berent Bastians, voor Wijpke, zijn vrouw en Lijsebeth Bastiaans, idem Jan Harmens voor Aaltien Hendriks, zijn vrouw, verkopen aan Doe Luerdts en Geeske (ehel.) hun deel van drie akkers veen op de Meeden. Zich uitstrekken de van Bastian Menses' heerd uit het noorden van de veensloot, ten west en koper, ten oosten Tiddo Melchers.
731-7109 - Meeden - 3 november 1662: Tiddo Luppens, Sicko Luppens en Hessel Luppens verkopen aan Doe Luerdts en Geeske (ehel.) hun aandeelland gelegen onder Eexta in een kamp land hebbende ten noorden de nije wateringe, ten oosten het Miedemer diep, ten zuiden Detmar Fransen, ten westen Luirdt Elles vereifde campe. Groot ca. 4 l/2 deimt. Verkopers bezitten ieder 1/8 deel van deze kamp. Kopers verkrijgen hun aandeel aan het oostereinde van de kamp. Tevens een vrije in en uitdrift over het westereinde en voorts over Detmar Frans' land en verder Sebastiaen Sebastiaeni's land langs tot aan de Nutweg.
731-7109 - Meeden - 12 dec. 1662: De kinderen van Bastijan Menses v erkopen aan Doe Luerdts en Geeske (ehel.) een halve bouwakker in Bastijan Menses' heerd, strekkende uit het noorden van de benedenste veensloo t, ten oosten Tiddo Melchers, ten westen [doorgehaald: Brechte Fo1ckers] kopers.
731-7109 - Meeden - 16 dec. 1662: Frerick Haickens, mede namens Mar tien, zijn vrouw, verkoopt aan Doe Luerdts en Geeske (ehel.) 1/8 deel van het Eexter land also Luppo Ellens kinderen 't samen is toebehorich gew eest, welck landt heeft het Miedemer diep ten oosten, Detmar Fransen ten suiden, Luiert Elles vereifde campe, ten westen en de nieje watringe ten noorden. Vrije uitdrift over Detmar Frans land langs Sebstiani Sebasti ani's land tot de Ehewegh.
731-7109 - Meeden - 16 dec. 1662: Doe Luerdts en Geeske (ehel.) verkopen aan mr. Evert Everts, kuiper op de Meeden, en Harmen (ehel.) 5 akkers veen met de ondergrond op de Meeden, ten oosten Tiddo Melchers, ten westen Brechte Folckerts.
731-7109 - Meeden - 9 juli 1663: Rempko Wessels en Geertien (ehel.) verkopen aan Doe Luerdts en Geeske (ehel.) land onder Oterdum. Ten eerste In deel van 4 grasen land op de Warven, ten noorden het diep, ten oosten Nieuhuis, ten zuiden de Hereweg, ten westen de gemene weg. Ten tweede In deel van 5 deimt land genoemd de leege venne, ten Noorden Pieter Luit iens en Ziabbo Luitiens, ten oosten de laan, ten zuiden het provincielan d, ten westen de Maarlane. Ten derde I/7 deel van een gras land genaamd h et lange tocht, zoals door Claes Roelfs meierwijze wordt gebruikt.
731-7109 - Meeden - 5 sept. 1664: Doe Luerdts en Geeske (ehel.) als borg voor hun zoon Tijacko Does en Maertjen (ehel.), de laatsten hebb en een huis in Zuidbroek gekocht.
GAG 985 nr - ao 1665: Rekwest aan de Staten Generaal - Doedo Luirdts let teikenen dat hem van onse incortierde volckeren eenige torff is ontdragen ende verbrandt. Ende heeft oock drie sodaten eenige dagen in mijn huis hebben gehadt. Ende een vrouwe ende een kindt ende vuir ende locht verschafft. Wat mij d.e. Edl. committ. daer voor geliefft maken staedt an haer discretie. w.g. Doe Luierss.
731-7234 - fol.113 - Veendam - 20 febr. 1667: Popke Mewens is schuld ig aan Doedo Luerdts en Gretesen (ehel.) 430 car.gld. ter saecke van secker huiss ende halve schuire staende beijde op een afslijt op wijlen Elt je Eppens erfgenamen gront op de Meden, met het smitsgeredtschap zoals is nagelaten door wijlen Remke Tjapkens met noch een anpart koolen, met het eskenholt en de knuppels als mede de nieuwe stien met de misse ende turf, met het bodde soo Remko Tjapkes daer heeft gebrocht en een peuule, vier bancken, vier stoelen, en tafel, met noch vierhondert negen en dertigh pondt ijser ende vier bosch ijseren roeden, bedragende de summa van dr ie en viiftigh caroli gulden. Dit alles hoven het aangeerfde 483 car.gld.
731-7234 - fol.119 - Veendam - 17 mei 1667: Jan Geerdts en Aeltjen Ge erdts maken een afkoop met Doe Luerdts en Griete Jansen (ehel.) wegens een nalatenschap van wijlen Epke Remckes haer lieder gewesen nichte, met haar overlijden geruimt. Voor 350 car. gld. Aaltje Geerdt krijgt de helft en Jan Geerdts de andere helft.
731-7109 - Meeden - 25 jan.1668: Jan Pieters, voor zich zelf en als voormond voor zijn onmondige broer Geert Pieters, Albert Pieters, gebr oeders, Reeuwen Aepkes, sibbevoogd en Wijpko Pieters vreemde voogd, van voornoemde Geert Pieters verkopen aan Doe Luerdts, voor Grietie, zijn vrouw, een stuk land in Luwerdt Does' erfgenamen heerd, strekkende uit het noorden van de lege Weg tot de bouwkamp, ten oosten Bastiaen Mensens, ten westen J an Pieters.
731-7109 - Meeden - 29 jan. 1668: Pieter Harmens, Popke Harmens en Warmolt Harckes, voogden over Derk Harmens' nagelaten kind verkopen aan Doe Luerdts en Grietie (ehel.) een huis met een kamp land op de Mieden, ten noorden Evert Everts' ten oosten Hindrick Meertens, ten zuiden de Here weg, ten westen Bronne Remkes.
731-7109 - Meeden - 21 febr. 1668: Tiarck Harmens en Hantien (ehel. ), op Bovenburen, verkopen aan Doe Luerdts en Grietie (ehel.) 4 akkers land met het buis dat erop staat. Bovendien de helft van de rogge die op het land staat. Ten noorden de olde lege Weg, ten oosten Detmar Fransen en cons, ten zuiden de Hereweg, ten westen Ian Harmens, met 3 akkers.
731-7109 - Meeden - 27 febr. 1668: Jan Imrnes, Geerdt Harms en Jan Pieters, voogden over het onmondige kind Aetke, van Doe Luerdts en Gees ke Bastiaans ter ener en Doe Luerdts ter andere zijde. Afkoop d.d. 31 jan uari 1667. Doe Luerdts zal het kind onderhouden, tevens krijgt het kind de bouwte in Bastiaen Menses' gewezene heerd, zoals Doede Luerdts en Geeske Bastiaens (ehel.) samen hebben gekocht. Bovendien krijgt Aetke Doedes nog 275 car.gld. Het HC tussen Doe Luerdts en Geeske Bastiaens dateert van 1 juli 1656.
731-7109 - Meeden - 20 mei 1668: Doe Luerdts en Grete (ehel.) verkopen aan Amme Hickens en Martje (ehel.) een stuk land in Eexterhamrik, ten noorden de Nieuw Wateringe, ten oosten het Miedumer Diep, ten zuiden Detmar Fransen, ten westen Ammo Hickens.
731-7109 - Meeden - 9 sept. 1668: Albert Alles en Frouke (ehel.) zijn schuldig aan Doe Luerdts en Grietie (ehel.) 100 car.gld. à 5%.
731-7109 - Meeden - 9 sept. 1668: Albert Pieters en Geertje (ehel .) lenen van Doe Luerdts en Grietie (ehel.) 50 daler à 5%.
731-7109 - Meeden - 5 maart 1669: Harmen Tiabbes, voor Biewe, zijn vrouw, verkoopt aan Doe Luerdts en Grietie (ehel.) alle landen die van wijl en Tiabbe Mindels, gewezene vader van Tiabbe en Tidde Minnolts, gewezen oom van haar overleden ouders, zijn aangeerfd en in Oterdummerhamrik gelegen. 4 Grasen op de Warven onder Oterdum. Acte: 10 dec. 1653, in Appingedam.
731-7109 - Meeden - 22 juli 1669: Frerick Haickens ter ener en Doe Luer dts en Grete (ehel.) ter andere zijde ruilen landerijen. Frerick draagt o ver aan Doe Luerdts en Grete een kamp land gelegen over de E genoemd Hemw arpen, ten noorden Nanno Haijes' erfgenamen, ten oosten en zuiden Tamme B roijlts, ten westen Sebastianus Sebastiani met de laene tot aen de E weg h. Noch drij vierde parten in de Oltcampe ten noorden de olde lege wegh, ten oosten en ten zuijden Miedeumer kerckenlant ende ten westen Hindrick Harmens. Doe Luerdts en Grete dragen over aan Frerick een kamp land op de Meeden ten noorden Meijnt Clasens' erfgenamen ten oosten de pastorie, ten zuiden de Nutwegh, ten westen de vicarije. Frerick geeft toe 270 car. gld.
731-7109 - Meeden - 24 aug. 1669: Doe Luerdts en Grete (ehel.) verk open aan Rempko Jans en Aeghte (ehel.) 4 akkers met een huis, zoals verko pers gekocht hebben van Tiarck Harmens en Hantjen (ehel.), ten noorden de olde lege wegh, ten oosten Detmar Fransen met cons, ten zuiden de Her eweg, ten westen Jan Harmens met 3 akkers. Huurders zijn: Albert Alles en Frouke (ehel.).
731-7109 - Meeden - 22 november 1669: Doe Luerdts en Grietie (ehe1.) verzetten aan Alberdt Mertens en Jantijen (ehel.) de helft van 5 akkers gro enland, van 2 akkers veenbouwte en 5 akkers veen boven de Veensloot, dd. 11 november 1669 bij keerskoop de Groningen gekocht van wijlen Eppo Udens en Ewele (gew. ehel.). Tijd: 9 jaar. Prijs: 922 car. gld.
731-7429 - Zuidbroek - 24 febr. 1670: Pieter Sappens en Geeske Harmens (ehel.) verkopen aan Doe Luerdts en Grete (ehel.) ten eerste haar be huizing in Muntendam, onder Zuidbroek, zoals door hen wordt bewoond met de klappe, oock geboomten en plantagien, scutten, wringen ende staketting en mit oock die mis, stroo en donge. Ten tweede 16 1/2 akker land waarop het huis staat, ten noorden Mello Coenders' erfgenarnen, ten oosten die Jachtvenne, ten zuiden Adriaen Geerts' erfgenamen, ten westen de Borstsloo t. Wisselbrief: 29 juli 1665, transportbrieven, Meeden en Veendam, 9 janu ari 1663 en 7 jan. 1666. Exempt nochtans soodanich landt als Simon Pieters van voom. voor de gedachte jaeren aan Berent Abelach heeft verkoft. Prijs: 597 car.gld. 10 st.
731-7109 - Meeden - 11 okt. 1670: Frerick Haijckens, voor Frouke, zijn vrouw is schuldig aan Doe Luerdts en Grietie (ehel.) 270 car.gld. à 5% .
731-7109 - Meeden - 20 okt. 1670: Harmen Haijckens en Cunne (ehel.) zijn schuldig aan Doe Luerdts en Grietie (ehel.) 50 car.gld. à 5%.
731-7109 - Meeden - 3 apri11671: Jan Pieters en Frouwe (ehel.) verkopen aan Doe Luerdts en Grietie (ehel.) een huisplaats en tuin op de Meeden, zoals door Doe is gebruikt, ten noorden verkopers, ten oosten de Meulenlane, ten zuiden de Hereweg, ten westen Harm Hindrix meierwijze. Met een stukje land. Prijs: 95 daler.
731-7109 - Meeden - 24 jan. 1673: Yktjen Haijckens, weduwe van Luwert Fockens is schuldig aan Doe Luerdts en Grietie (ehel.) 600 car.gld. à 5%.
731-7234 - Veendam - 22 febr. 1673: Remmert Remmerts en Geertruijdt Berents (ehel.), in de Wildervank, zijn schuldig aan Doe Luerdts en Gre te (ehel.) 60 car.gld. à 5%.
731-7109 - Meeden - 29 mei 1673: Aijcke Luies en Bonje (ehel.), op Bove nburen, zijn schuldig aan Doe Luerdts en Grietie (ehel.) 50 daler à 6%.
731-7109 - Meeden - 1 ju1i 1673: Ycktje Hayckens, weduwe van Luwert Fockens, is schuldig aan Albert Jans, Rempko Jans en Doe Luerdts en Grietie (ehel.) 518 car.gld. à 5%.
731-7109 - Meeden - 6 mei 1674: Eppo Meertens en Epke (ehel.), bij het Medumer diep in Eexterhamrik, zijn.
schuldig aan Doe Luerdts en Grete (ehel.) 100 dalers à 5%.
731-7109 - Meeden - 2 april 1675: Doe Luerdts ter ener, maakt een atkoop m.b.t. de nalatenschap van zijn overleden vrouw Grete Jans, ter ande re zijde Rempko Jans, in Schildwolde. Doe Luerdts behoudt het huis en de schuur zoals door hem bewoond, [29 jan. 1668], bovendien 1/4 van de Holtcamp en nog enig land. Rempko Jans krijgt een huis in Muntendam door Pieter Sappes aan Doe en Grete verzet, met nog enig land.
731-7091 - fol.323 -Eexta - 8 mei 1675: Dato Eeutes en Aerjen Allerts ( ehel.) lenen van Doe Luerdts 150 car.gld. à 6%.
731-7235 - fol . 16v -Veendam -21 juni 1675: Andries Dercks en Feite Hindr ecks (ehel.), in de Scheemda, zijn schuldig aan Doe Luerdts, op de Meeden, 100 dalers a 5%.
731-7109 - Meeden - 29 april 1676: Jan Jans en Grietje (ehel.), op de Meeden, zijn schuldig aan Doe Luerdts 50 rijksdaalders à 6%, vanwege de aankoop van huis en schuur op eigengrond op de Meeden.


Bronnen:

1.	FamilySearch.Org - Church of Jesus Christ of Latter Day Saints -, S617
2.	Algemene bron, S616
3.	Sebo Abels - Doopsgezinde Families in het Oldambt, p.1180., S615

tr.
met

Christian Victor Heer van Papenburg, heer, heer te Oldersum, heer, heer.

Uit dit huwelijk een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Sybilla	*1595		†1621		26	2	1

relatie
met

Margaretha Addinga van Westerwolde, dr. van Jurgen Addinga van Wedde en Westerwolde (Addinga van Westerwolde) en Anna Tedeme (Tedema van Zandeweer, Thedema), geb. circa 1515, ovl. (ongeveer 53 jaar oud) op zondag 3 mrt 1568, tr. (1) met Eilco Clant van Nittersum. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (2) met Ewko De Mepsche Tho Meyma. Uit dit huwelijk geen kinderen.

Uit deze relatie een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Bauwe	*1530	Westerwolde				1	3

• Vader:
  Wilcke Harms Luickens, geb. te Veele circa 1585, tr. (2) met Cartcke Frericks (Gartcke Frericks) ten Velthuis. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (resp. ongeveer 30 en ongeveer 25 jaar oud) (1) te Vlagtwedde [Gr] circa 1615.

• Moeder:
  NN Nn, geb. circa 1590.

tr. (resp. ongeveer 30 en ongeveer 25 jaar oud) te Vlagtwedde [Gr] circa 1645 Overleden - tussen 1663 en 1664 - Vlagtwedde (NL)
met

Geertken (Geertien) Engels Hulsingh, dr. van Engel Jarckes Hulsingh en Cartcke Frericks ten Velthuis, geb. te Vlagtwedde [Gr] circa 1620, ovl. (minstens 47 jaar oud) te Vlagtwedde [Gr] na 1667.

Uit dit huwelijk 2 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Swaencke Luickens	*1645	Vlagtwedde [Gr]	†1693	Vlagtwedde [Gr]	48	1	0
2	Wilcke Luickens	*1655	Vlagtwedde [Gr]	†1720	Vlagtwedde [Gr]	65	1	3

Bronnen:

1.	Huwelijkscontract, S15

')}